Μεγάρα

Στην ελληνική μυθολογία η Μεγάρα ήταν η μεγαλύτερη κόρη του βασιλιά των Θηβών Κρέοντα και σύζυγος του Ηρακλή στον «Θηβαϊκό κύκλο» παραδόσεων για τον ήρωα.

Μεγάρα
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Σύζυγος	Ηρακλής Ιόλαος
Τέκνα	Creontiades Medebrontes Therimachus Deicoon Leipephilene Anicetus Aristodemus Chersibius Deion Democoon
Γονείς	Κρέοντας
Σχετικά πολυμέσα

Η Μεγάρα δόθηκε στον Ηρακλή από τον πατέρα της ως «αριστείον» σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για την απελευθέρωση των Θηβών από τους Μινύες. Η Μεγάρα και ο Ηρακλής γέννησαν παιδιά, όλα αγόρια, των οποίων ο αριθμός ποικίλλει σε διάφορες εκδοχές: 8 ή 7 ή 5 ή 4. Το ίδιο συμβαίνει και με τα ονόματά τους. Οι μεγαλύτεροι αριθμοί τέκνων αντιστοιχούν στις παλαιότερες παραδόσεις, ενώ οι μικρότεροι στις μεταγενέστερες αναπλάσεις του μύθου. Η μοίρα αυτών των παιδιών, όσα και να ήταν, υπήρξε τραγική, καθώς ο πατέρας τους Ηρακλής τα σκότωσε όταν καταλήφθηκε από μανία.

Η μανία του Ηρακλή

Σύμφωνα με την αρχαιότερη πιθανώς μορφή του μύθου, ο Ηρακλής τα έριξε στη φωτιά (το επεισόδιο αυτό εικονίζεται στο αγγείο του Αστέα). Ο Ευριπίδης στη σωζόμενη τραγωδία του «Ηρακλής μαινόμενος», περιγράφει ότι ο ήρωας, όταν γύρισε από το ταξίδι του στον κάτω κόσμο όπου είχε πάει για τον Κέρβερο, βρήκε την Ελλάδα σε κατάσταση χάους. Ο Λύκος είχε έρθει στην Εύβοια για να ανατρέψει τον Κρέοντα και τον είχε δολοφονήσει. Την ώρα της επιστροφής του Ηρακλή, ετοιμαζόταν να σκοτώσει τη Μεγάρα και τα παιδιά του ήρωα. Ο Ηρακλής τον σκότωσε μ' ένα βέλος και πήγε να θυσιάσει στον Δία. Τότε όμως επενέβη η Ήρα, που έκανε τον Ηρακλή να πέσει σε μανία, να νομίσει ότι τα παιδιά του ήταν παιδιά του Ευρυσθέα, και να τα σκοτώσει με βέλη. Σύμφωνα με τον Ευριπίδη ο Ηρακλής σκότωσε τότε και τη Μεγάρα, και καθώς ετοιμαζόταν να σκοτώσει το θετό του πατέρα, Αμφιτρύωνα, επενέβη η θεά Αθηνά που τον χτύπησε με πέτρα στο στήθος ρίχνοντάς τον σε βαθύ ύπνο. Όταν συνήλθε ο Ηρακλής κατάλαβε τι είχε κάνει και πήγε να αυτοκτονήσει, όμως τον σταμάτησε ο Θησέας. Για να εξιλεωθεί ο Ηρακλής τέθηκε στην υπηρεσία του Ευρυσθέα, που τον διέταξε να επιτελέσει τους περίφημους 12 άθλους του. Σε αντίθεση με αυτή την εκδοχή που θέλει τη Μεγάρα νεκρή από τα βέλη του άντρα της, ο Απολλόδωρος αναφέρει ότι η Μεγάρα κατάφερε να ξεφύγει και ότι στη συνέχεια, όταν ο Ηρακλής θέλησε να νυμφευθεί την Ιόλη κι έφυγε από τη Θήβα, της έδωσε ως σύζυγο τον ανηψιό του Ιόλαο. Ο Ιόλαος ονόμασε την κόρη που απέκτησε μαζί της Λειπεφίλη ή Λειπεφιλήνη, για να θυμίζει την αγαπημένη που εγκατέλειψε ο Ηρακλής, δηλαδή τη Μεγάρα.

Η Μεγάρα στην Ιστορία και την Τέχνη

Ο Παυσανίας γράφει ότι στη Θήβα, κοντά στις πύλες της Ηλέκτρας, υπήρχε ο τάφος των τέκνων του Ηρακλή και της Μεγάρας. Ο Πίνδαρος αναφέρει ότι τα τέκνα αυτά τα λάτρευαν με το όνομα «Αλκαΐδαι» και τα τιμούσαν με θυσίες και επιτάφιους αγώνες. Στην ομηρική «Νέκυια» (η ραψωδία λ της Οδύσσειας, όπου ο Οδυσσέας κατεβαίνει στον `Αδη, εδώ στίχοι 269 κ.ε.) η Μεγάρα αναφέρεται ότι ήταν ήδη στον Άδη. Εκεί απεικονίσθηκε και από τον Πολύγνωτο στη «Λέσχη» των Δελφών. Ενώ όμως στην τοιχογραφία αυτή παριστάνεται μόνη της, σε μεταγενέστερες απεικονίσεις του Άδη εμφανίζεται μαζί με τα παιδιά της, π.χ. σε αμφορέα της Νάπολης, όπου υπάρχουν και οι επιγραφές «Μεγάρα» και «Ηρακλείδαι».

Πηγή

• Emmy Patsi-Garin: Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, εκδ. οίκος «Χάρη Πάτση», Αθήνα 1969, σελ. 592