Σαλέρνο

Το Σαλέρνο (ιταλικά: Salerno‎‎, ναπολ.: Salierno, λατινικά: Salernum‎‎) είναι πόλη και δήμος της Ιταλίας, στην περιφέρεια της Καμπανίας, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας. Βρίσκεται στον μυχό του ομώνυμου κόλπου της Τυρρηνικής θάλασσας.

Σαλέρνο Comune
Comune di Salerno
Εικόνα Πανόραμα του Σαλέρνο
(Σημαία)
Διοικητικές πληροφορίες
Χώρα	Ιταλία
Περιφέρεια	Καμπανία
Επαρχία	Σαλέρνο
Περιοχή
Υψόμετρο	4 μ.
Έκταση	58 χλμ²
Πληθυσμός	146.324 (2005)
Πυκνότητα	2484 κατ. κατ./χλμ²
Άλλες πληροφορίες
Ταχυδρομικός   κώδικας	84121 ως 84135
Ζώνη ώρας	UTC+1
Πολιούχος	Απόστολος Ματθαίος
Τοποθεσία
Σαλέρνο
Επίσημος ιστότοπος

Η πόλη είναι κυρίως γνωστή ως το μέρος όπου κατέφυγε ο Ιταλός βασιλιάς το 1944 μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας με τους Συμμάχους κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο Σαλέρνο έγιναν αρκετές επιχειρήσεις των Συμμάχων κατά την εισβολή τους στην Ιταλία ενώ η πόλη βομβαρδίστηκε επανειλημμένα. Υπήρξε και έδρα της προσωρινής "Κυβέρνησης του Νότου" μετά την απελευθέρωσή της από τους Γερμανούς και τους φασίστες του Μουσολίνι.

Ιατρική Σχολή του Σαλέρνο

Το Σαλέρνο είναι περισσότερο γνωστό για τη Μεσαιωνική Ιατρική Σχολή του. Η πόλη, υπό τους Λομβαρδούς δούκες (646–1077) γνώρισε τη λαμπρότερη περίοδο της ιστορίας της. Προϊόν αυτής της ευημερίας, ήταν και η Σκουόλα Μέντικα Σαλερνιτάνα (Ιατρική Σχολή του Σαλέρνο), η πρώτη Ιατρική Πανεπιστημιακή Σχολή στον κόσμο. Η μεσαιωνική αυτή σχολή στην κοσμοπολίτικη παραλιακή νοτιοιταλική πόλη του Σαλέρνο αποτέλεσε εκείνη την εποχή τη σημαντικότερη πηγή ιατρικής γνώσης στη Δυτική Ευρώπη. Αραβικές ιατρικές πραγματείες, τόσο εκείνες που ήταν μεταφράσεις Ελληνικών κειμένων όσο και αυτές που ήταν εξ αρχής γραμμένες στα Αραβικά, είχαν συσσωρευθεί στη βιβλιοθήκη του Μοντεκασίνο, όπου μεταφράστηκαν στα Λατινικά, έτσι, η υφιστάμενη παράδοση του Ιπποκράτη, του Γαληνού και του Διοσκουρίδη συμπληρώθηκε και αναζωογονήθηκε από την Αραβική ιατρική πρακτική, γνωστή από επαφές με τη Σικελία και τη Βόρεια Αφρική. Το αποτέλεσμα αυτής της ιδιαίτερης "μίξης" ήταν οι γιατροί του Σαλέρνο, τόσο άντρες όσο και γυναίκες (mulieres salernitanae), ήταν ασυναγώνιστοι στον τομέα τους στη μεσαιωνική Δυτική Μεσόγειο.

Η σχολή, που ξεκίνησε ως φαρμακείο ενός μοναστηριού ιδρυμένου τον 9ο αιώνα, έφτασε στο αποκορύφωμα της ακμής της μεταξύ του 10ου και του 13ου αιώνα, από τις τελευταίες δεκαετίες της Λομβαρδικής εξουσίας μέχρι την πτώση των Χοενστάουφεν. Η άφιξη το 1077 στο Σαλέρνο του Κωνσταντίνου του Αφρικανού (Τυνήσιου καθηγητή ιατρικής) σημείωσε την αρχή της κλασικής περιόδου του Σαλέρνο. Με την ενθάρρυνση του Αλφάνο Α΄, Αρχιεπισκόπου του Σαλέρνο, και τις μεταφράσεις του Κωνσταντίνου του Αφρικανού, το Σαλέρνο κέρδισε τον τίτλο της "Πόλης του Ιπποκράτη".

Άνθρωποι από όλο τον κόσμο συνέρρεαν στη "Σχολή του Σαλέρνο", τόσο οι άρρωστοι, με την ελπίδα της θεραπείας όσο και φοιτητές για να μάθουν την τέχνη της ιατρικής. Η φήμη της διάσχισε τα σύνορα, όπως αποδεικνύεται από τα Σαλερνιτάνικα χειρόγραφα που σώζονται σε πολλές Ευρωπαϊκές βιβλιοθήκες και από ιστορικές μαρτυρίες. Ο συγγραφέας του δωδέκατου ή δέκατου τρίτου αιώνα του ποιήματος "Regimen sanitatis Salernitanum" (Ο Κανόνας Υγείας του Σαλέρνο) έδωσε Σαλερνιτάνικη προέλευση στο ποίημά του για να διαφημίσει το έργο του και να του προσδώσει κύρος.

Η σχολή διατήρησε τον δρόμο της Ελληνικής-Λατινικής ιατρικής παράδοσης, συγχωνεύοντάς την με τις Αραβικές και Εβραϊκές ιατρικές παραδόσεις. Η σύγκλιση διαφορετικών πολιτισμών οδήγησε στη σύνθεση και τη σύγκριση διαφορετικών ιατρικών γνώσεων, όπως μαρτυρεί ένας θρύλος που αποδίδει την ίδρυση της σχολής σε τέσσερις καθηγητές: τον Εβραίο Ελίνο, τον Έλληνα Πόντο, τον Άραβα Αδέλα και τον Λατίνο Σαλέρνο.

Στη σχολή, πέρα από τη διδασκαλία της ιατρικής (στην οποία συμμετείχαν και γυναίκες, και ως καθηγήτριες και ως φοιτήτριες, [βλ. Γυναίκες του Σαλέρνο]), γίνονταν μαθήματα φιλοσοφίας, θεολογίας και δικαίου. Η διασημότερη γυναίκα γιατρός και ιατρική συγγραφέας στη σχολή ήταν η Τρότουλα ή Τρότουλα ντε Ρουτζιέρο, που της αποδίδονται αρκετά βιβλία σχετικά με τη γυναικολογία και τα καλλυντικά. Το "De Passionibus Mulierum Curandorum" εκδόθηκε για πρώτη φορά γύρω στα 1100 μ.Χ. και ήταν ένα εξέχον κείμενο μέχρι μια μείζονα αναθεώρησή του από τη Λουίζ Μπουρζουάζ, μια μαμμή της οποίας ο σύζυγος εργαζόταν ως βοηθός του Αμπρόζ Παρέ στις αρχές του 17ου αιώνα. Δεκαεννέα ακόμη χειρόγραφα αποδιδόμενα στην Τρότουλα βρίσκονται σήμερα σε Ευρωπαϊκές βιβλιοθήκες. Τα βιβλία έκαναν τη σχολή του Σαλέρνο διάσημη. Η δυνατή αρχή έγινε με το "Pantegni", μετάφραση και διασκευή από τον Κωνσταντίνο του "Αλ-μαλάκι" του Αλί ιμπν Αμπάς, δέκα τόμων θεωρητικής και δέκα πρακτικής ιατρικής. Είχε επίσης μεταφράσει μια πραγματεία στην οφθαλμολογία του Χουναίν μπιν Ισάκ και το "Viaticus" του Ιμπν αλ Τζαζάρ.

Στη διάρκεια του 13ου αιώνα, η ιατρική σχολή στο Μονπελιέ άρχισε να επισκιάζει τη σχολή του Σαλέρνο.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Λεξιλογικός ορισμός του Σαλέρνο στο Βικιλεξικό
• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Salerno στο Wikimedia Commons
• Επίσημος ιστότοπος (Ιταλικά)