Σινώπη

Σινώπη
	Σινώπη 42°1′36″N 35°9′4″E
Χώρα	Τουρκία
Διοικητική υπαγωγή	Επαρχία Σινώπης
Πληθυσμός	57.404 (2022)
Ταχ. κωδ.	57000
Ζώνη ώρας	UTC+03:00
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Συντεταγμένες: 42°1′36″N 35°9′4″E / 42.02667°N 35.15111°E / 42.02667; 35.15111

Η Σινώπη (τουρκικά: Sinop‎‎) είναι παραλιακή πόλη της βόρειας Τουρκίας, στις ακτές του Εύξεινου Πόντου. Κατά την τελευταία απογραφή (2021) είχε 218.408 κατοίκους.

Ιστορία

Η Σινώπη ήταν πόλη της αρχαίας Παφλαγονίας. Πήρε το όνομα της από τη νύμφη Σινώπη, τη θυγατέρα του Ασωπού (Απολλώνιος Ρόδιος)^[2], ωστόσο η ετυμολογία της λέξης είναι αβέβαιη^[3]. Ο Απολλώνιος αναφέρει «Αμέσως άραξαν στη γη της Ασσυρίας, όπου τη Σινώπη, τη θυγατέρα του Ασωπού, είχε εγκαταστήσει ο ίδιος ο Δίας, και εγγυήθηκε την παρθενία της παγιδευμένος από τις ίδιες του τις υποσχέσεις. Πράγματι αυτός ποθούσε τον ερωτά της και της υποσχέθηκε να εκπληρώσει ο,τι θα ζήταγε μες την καρδιά της. Αυτή με πονηριά του ζήτησε την παρθενία. Με όμοιο τρόπο παραπλάνησε τον Απόλλωνα, που ήθελε να την παντρευτεί, και μετά από αυτούς τον ποταμό Άλυ. Ποτέ κανένας άνδρας δε τη δάμασε ποτέ με ερωτικό αγκάλιασμα.»

Είναι άγνωστος ο χρόνος ίδρυσής της. Πρώτοι άποικοι ήταν οι κάτοικοι της Μιλήτου^[4] περί τον 8ο αι. π.Χ., σε συμφωνία με τους παλαιούς κατοίκους. Ο Ηρόδοτος θεωρεί πρώτους οικιστές τους Κιμμέριους, άλλοι θεωρούν τους Αργοναύτες. Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος αναφέρει ότι στη Σινώπη οι Αργοναύτες συνάντησαν τους γιους του Τρικκαίου Δηιμάχου που κατοικούσαν ήδη εκεί, Δηιλέων, Αυτόλυκο και Φλόγιο, οι οποίοι χωρίστηκαν από τον Ηρακλή, όταν ο Ηρακλής πραγματοποίησε τον άθλο του παίρνοντας τη ζώνη της Ιππολύτης.^[2] Η Σινώπη ήταν η πρώτη ελληνική αποικία στο Πόντο και αφετηρία του εξελληνισμού των εκεί ακτών μέχρι τη μακρυνή Κολχίδα. Η Τραπεζούντα, η Κερασούντα και τα Κοτύωρα ήταν αποικίες της Σινώπης. Κατά τον 5ο αι. π.Χ. απετέλεσε μέλος της Αθηναϊκής Ηγεμονίας, ο δε Περικλής έστειλε εκεί 600 Αθηναίους κληρούχους, μετά την απαλλαγή της πόλης από την τυραννία του Τιμησέλεω. Στη συνέχεια, η ελληνική πόλη ήταν ανεξάρτητη και από αυτή πέρασαν οι «Μύριοι» του Ξενοφώντα^[5].

Το 368 π.Χ. καταλήφθηκε από τον Δατάμα, πέρση Σατράπη της Καππαδοκίας, αλλά διατήρησε την αυτονομία της. Το 183 π.Χ. καταλήφθηκε από τον Φαρνάκη Α΄ ο οποίος την κατέστησε πρωτεύουσα του Βασιλείου του Πόντου.
Στη πόλη αυτή γεννήθηκε ο Μιθριδάτης ο Μέγας που την καλλώπισε με ναούς, στοές, νεώρια (μαρτυρία Στράβωνα). Τέλος δε το 70 π.Χ. καταλήφθηκε από το Ρωμαίο στρατηγό Λούκουλο που και αυτός της παραχώρησε αυτονομία. Το 44 π.Χ. έγινε οριστικά ρωμαϊκή αποικία με ρωμαίους εποίκους, υπαγόμενη στη Βιθυνία.

Κατά τη Βυζαντινή περίοδο δεν είχε σπουδαία σημασία, ανήκε δε στο Αρμενιακό Θέμα. Μετά την Δ' Σταυροφορία έγινε μήλο της έριδος μεταξύ της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας, της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας και των Σελτζούκων Τούρκων που την κατέκτησαν πρώτη φορά το 1214. Από τα μέσα του 13ου αιώνα πέρασε στην κυριαρχία τοπικών τουρκομανικών δυναστειών. Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης, ο Μωάμεθ Β' ο Πορθητής την κατέκτησε το 1461, καθοδόν στην εκστρατεία του κατά της Τραπεζούντας, και μετέφερε τους κατοίκους της στην Κωνσταντινούπολη για αύξηση του εκεί πληθυσμού. Στην οθωμανική περίοδο η Σινώπη υπαγόταν στο εγιαλιέτι της Κασταμονής. Αξιοσημείωτο γεγονός των νεοτέρων χρόνων υπήρξε η Ναυμαχία της Σινώπης μεταξύ του ρωσικού στόλου με τον τουρκικό στις 30 Νοεμβρίου του 1853 στην αρχή του Κριμαϊκού πολέμου, που οδήγησε στην καταστροφή του οθωμανικού στόλου και έδωσε το έναυσμα για να εισέλθουν η Αγγλία και η Γαλλία στον πόλεμο κατά της Ρωσίας.

Εκκλησιαστική ιστορία

Η Σινώπη κατά το μεσαίωνα απετέλεσε επισκοπή υπαγόμενη στη Μητρόπολη Ελενοπόντου, στους δε νεότερους χρόνους στη Μητρόπολη Αμάσειας. Κατά τη χριστιανική παράδοση, πρώτος που κήρυξε το χριστιανισμό στη πόλη ήταν ο Απόστολος Ανδρέας ο οποίος χειροτόνησε τον πρώτο επίσκοπο της, τον Φιλόλογο. Επί αυτοκράτορα Τραϊανού φέρεται να μαρτύρησε εδώ ο επίσκοπος Φωκάς. Αργότερα φέρονται μνημονευόμενοι επίσκοποι της Σινώπης ο Προαιρέσιος, ο Αντίοχος (στη Δ' Οικουμενική Σύνοδο), ο Σέργιος (στη ΣΤ' Οικουμενική Σύνοδο), ο Γρηγόριος (στη Ζ' Οικουμενική Σύνοδο) και άλλοι.

Ο ελληνικός πληθυσμός της Σινώπης πριν το 1914 ήταν 5.000 και ο τουρκικός 9.000. Οι Έλληνες διατηρούσαν αστική σχολή, Παρθεναγωγείο και 3 εκκλησίες. Στα περίχωρα δε υπήρχαν άλλοι 2.000 Έλληνες. Κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου, οι Έλληνες της πόλης και των γύρω χωριών υπέστησαν πολλές κακουχίες και οι επιζήσαντες μετανάστευσαν στην Ελλάδα κατά τη διετία 1923-1924, κατά την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή.

Κλίμα

Το κλίμα της Σινώπης είναι εύκρατο, ωκεάνιο και αρκετά δροσερό (Κλιματική ταξινόμηση Κέππεν: Cfb). Η μέση ετήσια θερμοκρασία φθάνει τους 14 °C. Ο ψυχρότερος που είναι ο Ιανουάριος μήνας έχει μέση θερμοκρασία 7 °C, ενώ ο Αύγουστος, ο θερμότερος έχει 22 °C. Θερμοκρασίες που σπάνια πέφτουν κάτω από –5 °C ή ξεπερνούν τους 30 °C. Το ετήσιο ύψος βροχής φθάνει τα 1140 mm. Οι βροχοπτώσεις είναι κοινό όλο το χρόνο και είναι βαρύ από τον Δεκέμβριο ως και τον Μάρτιο καταγράφεται επίσης περιστασιακή χιονόπτωση, αλλά γενικά η κάλυψη χιονιού είναι πρόσκαιρη.^[6]

Αξιόλογοι Σινόπιοι

Παραπομπές

↑ biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=en.
↑ ^2,0 ^2,1 Απολλώνιος Ρόδιος (1999). Αργοναυτικά. Αθήνα: κάκτος. σελ. 179. ISBN 978-960-352-691-9.
↑ Ρουμελιώτης, Ανδρέας (2019). «Προβληματισμοί σχετικά με την προέλευση του ονόματος Σινώπη». Ονόματα 22 (2019). https://www.academia.edu/43233949/%CE%A0%CE%A1%CE%9F%CE%92%CE%9B%CE%97%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%9C%CE%9F%CE%99_%CE%A3%CE%A7%CE%95%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%91_%CE%9C%CE%95_%CE%A4%CE%97%CE%9D_%CE%A0%CE%A1%CE%9F%CE%95%CE%9B%CE%95%CE%A5%CE%A3%CE%97_%CE%A4%CE%9F%CE%A5_%CE%9F%CE%9D%CE%9F%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%9F%CE%A3_%CE%A3%CE%99%CE%9D%CE%A9%CE%A0%CE%97.
↑ «Στράβων. Γεωγραφικά. Βιβλίο ΙΒ΄, κεφ. 3.1». Βικιθήκη.
↑ «Ξενοφώντας. Κύρου Ανάβαση. Βιβλίο Ε΄, κεφ. 5.8». Βικηθήκη. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2020.
↑ «Μέσες θερμοκρασίες στη Σινώπη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2009.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Λεξιλογικός ορισμός του Σινώπη στο Βικιλεξικό
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Sinop (Turkey) στο Wikimedia Commons
(Τουρκικά) Επίσημος ιστότοπος

Αυτό το λήμμα σχετικά με τη γεωγραφία της Τουρκίας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

[38818fbd2879f49c05fe442e3905cbb314104892-1] runi.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=en.

[Απολλώνιος_Ρόδιος_1999_179-2] 2,0 ^2,1 Απολλώνιος Ρόδιος (1999). Αργοναυτικά. Αθήνα: κάκτος. σελ. 179. ISBN 978-960-352-691-9.

[3] Ρουμελιώτης, Ανδρέας (2019). «Προβληματισμοί σχετικά με την προέλευση του ονόματος Σινώπη». Ονόματα 22 (2019). https://www.academia.edu/43233949/%CE%A0%CE%A1%CE%9F%CE%92%CE%9B%CE%97%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%99%CE%A3%CE%9C%CE%9F%CE%99_%CE%A3%CE%A7%CE%95%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%91_%CE%9C%CE%95_%CE%A4%CE%97%CE%9D_%CE%A0%CE%A1%CE%9F%CE%95%CE%9B%CE%95%CE%A5%CE%A3%CE%97_%CE%A4%CE%9F%CE%A5_%CE%9F%CE%9D%CE%9F%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%9F%CE%A3_%CE%A3%CE%99%CE%9D%CE%A9%CE%A0%CE%97.

[4] «Στράβων. Γεωγραφικά. Βιβλίο ΙΒ΄, κεφ. 3.1». Βικιθήκη.

[5] «Ξενοφώντας. Κύρου Ανάβαση. Βιβλίο Ε΄, κεφ. 5.8». Βικηθήκη. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2020.

[6] «Μέσες θερμοκρασίες στη Σινώπη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2009.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]