Σκύρος
Συντεταγμένες: 38°52′21″N 24°31′30″E / 38.87250°N 24.52500°E
Η Σκύρος είναι το νοτιότερο και μεγαλύτερο σε έκταση (210 τετρ. χλμ.) νησί των Βορείων Σποράδων, με πληθυσμό 3.052 κατοίκων.[1] Βρίσκεται ανατολικά της Εύβοιας, από την οποία απέχει γύρω στα 35 χλμ. Το νησί, κατά το μεγαλύτερο μέρος, είναι ορεινό κυρίως στα νοτιοανατολικά, όπου υπάρχουν τα όρη Κόχυλας (792 μ.), Κουμάρι, Πιριώνες και Φανόφτης. Το κλίμα του νησιού χαρακτηρίζεται από δροσερά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες με μέση ετήσια θερμοκρασία 17 βαθμούς Κελσίου. Στα δυτικά σχηματίζονται οι όρμοι Καλογριάς, Πεύκου, Αγίου Νικολάου και Τριστόμου. Στη δυτική ακτή βρίσκεται το λιμάνι του νησιού, η Λιναριά.
 Η Χώρα της Σκύρου | |
 | |
| Γεωγραφία | |
|---|---|
| Αρχιπέλαγος | Αιγαίο Πέλαγος |
| Νησιωτικό σύμπλεγμα | Σποράδες |
| Έκταση | 209,5 km² |
| Υψόμετρο | 792 μ |
| Υψηλότερη κορυφή | Κόχυλας |
| Χώρα | |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Νομός | Ευβοίας |
| Πρωτεύουσα | Σκύρος (πόλη) |
| Δημογραφικά | |
| Πληθυσμός | 3.052[1] (απογραφής 2021) |
| Πυκνότητα | 14,6 /χλμ2 |
| Πρόσθετες πληροφορίες | |
| Ιστοσελίδα | www.skyros.gr |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Σκύρος (ή Χώρα), που βρίσκεται στην ανατολική ακτή. Συνδέεται με τη Λιναριά με ασφαλτοστρωμένο δρόμο μήκους 11 χιλιομέτρων. Άλλοι συνοικισμοί της Σκύρου είναι τα Μαγαζιά, η Λιναριά και το Λουτρό (αγροτικός συνοικισμός).
Μυθολογία και ιστορία
Επεξεργασία| Η ενότητα αυτή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς με παραπομπές. Παρακαλούμε βοηθήστε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Ατεκμηρίωτο υλικό μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί. (Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 02/06/2023) |
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Θησέας πέθανε στη Σκύρο. Ο Νεοπτόλεμος, γιος του Αχιλλέα, ήταν από τη Σκύρο, όπως δήλωσε στο έργο του Σοφοκλή, Φιλοκτήτης (στίχος 239).
Σύμφωνα με έναν μεταομηρικό μύθο, η Θέτις έκρυψε στη Σκύρο τον γιο της Αχιλλέα, για να τον εμποδίσει να πάει να πολεμήσει στην Τροία. Ντυμένος σαν κορίτσι και με το όνομα Πύρρα (κόκκινο ή ξανθό), είναι κρυμμένος ανάμεσα στις κόρες του βασιλιά Λυκομήδη. Αυτή η φορεσιά δεν τον εμποδίζει να αποκτήσει ένα γιο, τον Νεοπτόλεμο, με την πριγκίπισσα. Ο Οδυσσέας έρχεται στο νησί μεταμφιεσμένος σε μικροπωλητή και φυσικά όλα τα κορίτσια δείχνουν το ενδιαφέρον τους στους στα υφάσματα, τα αρώματα και κοσμήματα. Το μόνο «κορίτσι», που ενδιαφέρεται για τα όπλα είναι, φυσικά, η Πύρρα και ο Οδυσσέας αποκαλύπτει τον Αχιλλέα και τον παίρνει μαζί του στην Τροία.
Αντιθέτως, σύμφωνα με μια άλλη παράδοση, ο Αχιλλέας λεηλάτησε το νησί της Σκύρου για να τιμωρήσει τον Λυκομήδη για τη δολοφονία του Θησέα.
Το 475 π.Χ., ο Κίμων νίκησε τους Δόλοπες και κατέλαβαν ολόκληρο το νησί. Από την ημερομηνία αυτή, το νησί εντάχθηκε στη συμμαχία της Δήλου, που αργότερα έγινε ουσιαστικά η αθηναϊκή αυτοκρατορία. Ο Κίμων υποστήριξε ότι έχει βρει τα λείψανα του Θησέα και τα διακόμισε στην Αθήνα.
Το 340 π.Χ. οι Μακεδόνες κατέλαβαν το νησί και κυριάρχησαν μέχρι το 192 π.Χ., οπότε ο βασιλιάς Φίλιππος Ε΄ και οι Ρωμαίοι το έθεσαν και πάλι υπό την ηγεμονία της Αθήνας.
Κατά τη διάρκεια της βυζαντινής εποχής, η Σκύρος ανήκε στο θέμα Αιγαίου Πελάγους. Το 1204, μαζί με τις υπόλοιπες Σποράδες, πέρασε στην κατοχή των αδελφών Γκίζη και συγκεκριμένα του Ιερεμία Γκίζη. Το 1538 κατελήφθη από τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα και έγινε τμήμα της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Το νησί απέκτησε προνόμια και δεν είχε τουρκική φρουρά, αλλά υπέφερε από τις επιδρομές πειρατών, με αποτέλεσμα οι κάτοικοί του να καταφύγουν στο Κάστρο.[2] Από τους περιηγητές, μόνο ο Τουρνφόρ επισκέφτηκε το νησί, το 1702. Όπως καταγράφει, στο νησί υπάρχει μόνο ένας οικισμός, κτισμένος κάτω από απόκρημνο βράχο με κωνική μορφή. Αναφέρει ότι ο πληθυσμός του ήταν 300 οικογένειες.
Το νησί συμμετείχε στην ελληνική επανάσταση του 1821, προσφέροντας οικονομική και ναυτική βοήθεια και αργότερα εντάχθηκε στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.
Ο διάσημος Άγγλος ποιητής Ρούπερτ Μπρουκ[3] είναι θαμμένος στη Σκύρο. Πέθανε σε ένα γαλλικό πλοίο-νοσοκομείο, αγκυροβολημένο στα ανοικτά της νήσου το 1915, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Γεωγραφία
Επεξεργασία| Η ενότητα αυτή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς με παραπομπές. Παρακαλούμε βοηθήστε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Ατεκμηρίωτο υλικό μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί. (Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 02/06/2023) |
Η Σκύρος βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του Αιγαίου πελάγους και τοποθετείται στο νησιωτικό συγκρότημα των Σποράδων, αν και η απόσταση από αυτές είναι μεγαλύτερη σε σύγκριση με την απόσταση του νησιού από την Εύβοια, από την οποία απέχει περίπου 35 χλμ. ανατολικά (22 ναυτικά μίλια). Η έκτασή της εκτιμάται περίπου στα 210 τετρ. χλμ..
Η Σκύρος είναι στο μεγαλύτερο τμήμα της ορεινή, με δύο διακριτούς ορεινούς όγκους στο βόρειο και το νότιο τμήμα. Ανάμεσά τους υπάρχει μία ημιπεδινή και ημιλοφώδης έκταση, η οποία έχει διεύθυνση βορρά νότου, ανάμεσα στις βόρειες ανατολικές και τις νότιες ακτές του νησιού. Το βόρειο τμήμα, γνωστό ως Μερόη, καλύπτεται από πυκνό πευκοδάσος, ενώ στα διαδοχικά υψώματα και βουνά δεσπόζει η κορυφή Όλυμπος (403 μ.). Στο νότιο τμήμα κυριαρχεί ο ορεινός όγκος του Κόχυλα (792 μ.), ενώ τα βουνά είναι χέρσα και βραχώδη. Κατά μία έννοια, το βόρειο κομμάτι συγγενεύει με τα φυσικά τοπία που συναντά κανείς στις Σποράδες και τη βόρεια Εύβοια, ενώ το νότιο με τα τοπία της νότιας Εύβοιας αλλά ακόμα και των Κυκλάδων.
Το κλίμα της Σκύρου είναι μεσογειακό, όπως στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου, και χαρακτηρίζεται από δροσερά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες. Η επικράτηση των βόρειων ανέμων στο νησί το καλοκαίρι μετριάζει τις μέγιστες θερμοκρασίες σε σχέση με τις ηπειρωτικές περιοχές, μειώνοντας σημαντικά τον δείκτη δυσφορίας. Η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 17°C. Οι βροχοπτώσεις σημειώνονται κυρίως κατα τη διάρκεια του χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι είναι σπάνιες και εμφανίζονται κυρίως ως σύντομες καταιγίδες. Το συνολικό ετήσιο ύψος βροχής αγγίζει τα 500 mm. Χιονοπτώσεις εμφανίζονται σποραδικά τον χειμώνα, αλλά η χιονόστρωση στα παραθαλάσσια τμήματα του νησιού είναι σπάνια.
Η πρωτεύουσα του νησιού είναι η Χώρα ή Χωριό ή Σκύρος, η οποία βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα προς το Αιγαίο πέλαγος. Όμοροι οικισμοί της Χώρας είναι τα Μαγαζιά, ο Μώλος, τα Γυρίσματα και τα Πουριά, οι οποίοι εκτείνονται βόρεια της πρωτεύουσας προς τη θάλασσα. Στη βόρεια ακτή, νοτιότερα από τη Χώρα, βρίσκονται επίσης οι οικισμοί Ασπούς και Αχίλλι, ενώ στο βόρειο τμήμα του νησιού υπάρχουν επίσης οι οικισμοί Τραχύ, όπου βρίσκεται και το αεροδρόμιο της Σκύρου, και η Ατσίτσα, στις δυτικές ακτές. Το βασικό λιμάνι είναι η Λιναριά, στη νοτιοδυτική ακτή στον ομώνυμο όρμο, από όπου και το νησί συνδέεται ακτοπλοϊκά με την υπόλοιπη Ελλάδα. Στον διπλανό όρμο εκτείνεται ο οικισμός Αχερούνες και δυτικότερα ο Πεύκος. Ανατολικά της Λιναριάς βρίσκεται ο οικισμός Καλαμίτσα, στον ομώνυμο όρμο.
Η Σκύρος υπάγεται διοικητικά στον νομό Εύβοιας, με την οποία άλλωστε διατηρεί σημαντικούς πολιτιστικούς και ιστορικούς δεσμούς. Το νησί αποτελεί αυτόνομο δήμο με ένα ενιαίο δημοτικό διαμέρισμα, ενώ λόγω της απόστασής του από την έδρα της νομαρχίας στη Χαλκίδα, στη Χώρα εδρεύει και επαρχείο, με βάση τον παλαιότερο θεσμό της επαρχίας. Στον δήμο Σκύρου υπάγονται όλοι οι οικισμοί του νησιού, καθώς και οι νησίδες που βρίσκονται κοντά σε αυτό. Συγκεκριμένα, οι οικισμοί του νησιού είναι οι εξής:
- Χώρα ή Χωριό ή Σκύρος, με τους γειτονικούς οικισμούς Μώλος, Μαγαζιά, Πουριά, Γυρίσματα και Λινώ.
- Λιναριά, με τον γειτονικό οικισμό Αχερούνες
- Ασπούς, Αχίλλι, Καλαμίστα, Έξω Ποδιές, Μελά, Λουτρό, Κυρά Παναγιά, Καλικρί, Νύφι, Ατσίτσα, Τραχύ Σκύρου και Πεύκος
- και οι ακατοίκητες νησίδες Βάλαξα, Μέσα Πόδια, Ρήνεια (Ερηνιά), Σαρακηνό και Σκυροπούλα.
Οικονομία
Επεξεργασία| Η ενότητα αυτή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς με παραπομπές. Παρακαλούμε βοηθήστε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Ατεκμηρίωτο υλικό μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί. (Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 02/06/2023) |
Οι κάτοικοι του νησιού ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, τη βιοτεχνία και τη συλλογή ρητίνης. Η Σκύρος φημίζεται για τα μικρόσωμα άλογά της, τα μάρμαρα και τα ζωοκομικά προϊόντα της. Η πιο χαρακτηριστική σκυριανή χειροτεχνία είναι η κεντητική και χρησιμοποιείται για τη διακόσμηση του οικιακού ρουχισμού και της σκυριανής φορεσιάς. Το χαρακτηριστικό στα σκυριανά κεντήματα είναι η ποικιλία στα θέματα και στους χρωματισμούς και η λεπτότητα στα υλικά. Το νησί επίσης φημίζεται για την τέχνη του στην κατασκευή επίπλων. Τα ιδιότυπα σκυριανά έπιπλα τα συναντάμε στα σαλόνια της Αθήνας και άλλων πόλεων. Το πιο γνωστό έργο σκυριανής ξυλογλυπτικής είναι το σκυριανό σκαμνάκι το οποίο μοιάζει με μικρογραφία καρέκλας. Για την κατασκευή τους χρησιμοποιείται σφεντάμι, η αγριελιά, η μουριά, η καρυδιά και το μαόνι.[4] Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης κι η αγγειοπλαστική. Η Σκύρος παράγει ακόμα μέλι, αρκετά φρούτα, φάβα, μυζήθρα και κεφαλοτύρι. Οργανωμένα εργαστήρια λαϊκής τέχνης, όπως ξυλογλυπτικής, κεραμικής, καλαθοπλεκτικής και εριοταπητουργίας, υπάρχουν στην πρωτεύουσα και στον Γιαλό.
Πολιτισμός
ΕπεξεργασίαΑρχιτεκτονική
Επεξεργασία
Τα σπίτια της Σκύρου είναι ορθογώνια, με τις ελεύθερες επιφάνειες εξωτερικά και εσωτερικά περασμένες με λευκό ασβέστη. Το αρχοντικά διαφέρουν από τα υπόλοιπα σπίτια στην οικοσκευή και το μεγαλύτερο μέγεθος. Τα σπίτια είναι πέτρινα, ενώ το ξύλο χρησιμοποιείται για την κατασκευή της σκεπής και άλλες ξύλινες κατασκευές. Έχουν ρηχά θεμέλια και όπου είναι απαραίτητο ενισχύονται από αντηρίδες.[5] Οι τοίχοι έχουν πάχους 70 εκατοστά στο έδαφος και λεπταίνουν προς την κορυφή. Από τριών μεγεθών υλικά, τις μεγάλες πέτρες, τις μεσόπετρες, οι οποίες τοποθετούνται στα κενά και τέλους γέμιζαν τους αρμούς με λάσπη από μελάγκι, σκουρόχρωμα αργιλώδες χώμα με στεγανωτικές ιδιότητες. Σοβατίζονταν εσωτερικά και εξωτερικά.[6] Έχουν λίγα, ασύμμετρα ανοίγματα στους τοίχους. Πάνω από τις πόρτες μπορεί να υπάρχει ορθογωνισμένος, καφασωτός φεγγίτης.[5] Στην πλευρά του δρόμου μπορεί να υπάρχει μικρή αυλή η οποία οριοθετείται από χαμηλό πεζούλι. Στην αυλή μπορεί να βρίσκεται ο φούρνος, το παράσπιτο, αποθήκη και χώρος υγιεινής.[7] Εκεί όπου θα στηριχθεί η στέγη υπάρχει η λεγόμενη πατούρα, εσοχή στον τοίχο για να ακουμπούν τα δοκάρια.[6]
Η οροφή, γνωστή ως δώμα ή λιάκος είναι σκουρόχρωμη, στρωμμένη με μελάγκι. Η κατασκευή της άρχιζε με την τοποθέτηση του ξύλινου στύλου στο κέντρο του σπιτιού μέσα σε ειδικό πωρόλιθο για να μη σαπίζει. Στην κορυφή του στύλου βρίσκεται το προσκεφάλι, πάνω στο οποίο ισορροπεί το κορφάρι. Στη συνέχεια τοποθετούνται κάθετα στο κορφάρι τα δοκάρια σε απόσταση 40 εκατοστών το ένα από τα άλλο. Μετά λαμβάνει χώρα το καλάμωμα, η τοποθέτηση της καλαμωτής. Σπάνια τοποθετούσαν σανίδες στην οροφή εσωτερικά. Πάνω από την καλαμωτή τοποθετείται το σαμάκι, λεπτά ξεριά καλάμια, βούρλα ή λυγαριές με τα φύλλα τους πάχους 25 εκατοστών, και από πάνω της τοποθετούνταν ξερά φύκια, γνωστά ως κόμμος. Πάνω στον κόμμο τοποθετούνταν χώρα πάχους 5-7 εκατοστών, δημιουργώντας κλίση στο λιάκο, προς την υδρορρόη, γνωστή ως ρίχτης. Τέλος, από πάνω τοποθετούταν το μελάγκι, το οποίο ανανεωνόταν κάθε τρία χρόνια.[6]
Στο εσωτερικό του σπιτιού, όπου το επέτρεπε το ύψος του, βρίσκεται ο μπουλμές, ένα ξύλινο διακοσμημένο διαχωριστικό ύψους 1,8 μέτρων, το οποίο καλύπτει το κάτω μισό του στύλου. Ο μπουλμές απομονώνει ένα τμήμα του σπιτιού, ενώ διαθέτει ξύλινο διάπεδο, δημιουργώντας ημιώροφο.[8] Στην κορυφή του μπουλμέ βρίσκονται ξύλινα κάγγελα ή φρίζα, δημιουργώντας χαμηλό στηθαίο. Γύρω από το υπόλοιπο άνοιγμα υπάρχει ξύλινη κορνίζα. Ένα λεπτό οριζόντιο δοκάρι, η κόρδα, βρίσκεται λίγο πάνω από το μέσο του ανοίγματος, και χρησιμοποιούνται για να κρεμιούνται αντικείμενα καθημερινής χρήσης ή στολίδια.[9] Ο μπουλμές χωρίζει το εσωτερικό της οικίας σε τρεις χώρους, οι οποίοι είχαν διαφορετική λειτουργία. Στο υπερυψωμένο δωμάτιο, γνωστό ως σοφάς, βρισκόταν η κρεβατοκάμαρα. Η πρόσβαση στον σοφά γίνεται με ξύλινη σκάλα (γνωστή ως ασκάλα) από το υπόλοιπο σπίτι ή το αποκρέβατο. Ο απομονωμένος χώρος από κάτω, το αποκρέβατο, ήταν η αποθήκη τροφίμων και μαγειρείο, με έμμεσο φωτισμό και στα αρχοντικά είχε και τζάκι. Ο υπόλοιπος χώρος είναι γνωστό μεγάλη σάλα ή σπίτι και είχε πολλαπλές χρήσεις.[10] Εκεί βρισκόταν το τζάκι, με καμινάδα κωνικού σχήματος. Εξωτερικά η καμινάδα καλύπτεται από ένα πυθάρι, γνωστό ως κολυπτές.[9] Στους τοίχους βρίσκονται εντοιχισμένα ντουλάπια και ράφια. Από κάτω από τα ράφια βρίσκονται καρφιά από τα οποία κρέμονται βαρύτερα σκεύη, τα οποία είναι γνωστά ως αλώνη ή αλούνη. Κινητά έπιπλα στο εσωτερικό του σπιτιού περιλαμβάνουν την κρεβατσούλα (μικρός καναπές), τον πάγκο, κασέλες, το τριπόδι, μικρές καρέκλες, το τραπέζι και το τραπεζάκι.[11]
Αποκριές
ΕπεξεργασίαΣτις γιορτές του Τριωδίου επικρατεί το έθιμο του Γέρου και της Κορέλλας.[12] Ο «Γέρος» είναι ντυμένος με μια μαλλιαρή μαύρη κάπα και φοράει μάσκα από δέρμα κατσικιού και στη μέση ζώνη με κουδούνια κοπαδιού και τον συνοδεύουν η «Κορέλα», νεαρός άνδρας ντυμένος με παραδοσιακή γυναικεία φορεσιά, και ο «Φράγκος», ο οποίος φοράει μάσκα και ένα μεγάλο κουδούνι στη μέση του. Το δεύτερο σκέλος του σκυριανού καρναβαλιού είναι γνωστό ως Τράτα και περιλαμβάνει την απαγγελία σατιρικών στίχων.[13]
Αξιοθέατα και τουρισμός
Επεξεργασία
Το νησί διακρίνεται και για τα παραδοσιακά έθιμά του, τα οποία προέρχονται ακόμα και από τους αρχαιότατους χρόνους.
Αξιοθέατα είναι τοποθεσίες όπως ο Γιαλός, το Αχίλλι, τα Βράχια κ.ά. αμμουδιές (Νύφη, Τρεις Μπούκες, Φανάρι και Διαπόρι κ.ά.). Στον Γιαλό, κατά την παράδοση, έπαιρνε το μπάνιο του ο Αχιλλέας. Η παραλία του Πεύκου είναι επίσης μία από τις πιο δημοφιλείς παραλίες του νησιού.[14]
Στο νησί συναντάμε αρκετούς κι αξιόλογους αρχαιολογικούς χώρους, όπως το Κάστρο που βρίσκεται πάνω από τη Χώρα. Εκεί ήταν η αρχαία ακρόπολη κι η έδρα του πανάρχαιου βασιλιά του νησιού Λυκομήδη. Στη θέση Σπηλιά Ανδριώτη σκοτώθηκε από τον Λυκομήδη ο βασιλιάς της Αθήνας Θησέας. Σήμερα από την αρχαία ακρόπολη τίποτα σχεδόν δεν σώζεται. Στο νησί υπάρχουν επίσης αρκετές εκκλησίες από τον Μεσαίωνα, όπως του αγίου Γεωργίου του Σκυριανού, σε ψηλό βράχο πάνω από τη θάλασσα που έκτισε, μαζί με το μοναστήρι, ο Νικηφόρος Φωκάς τον 10ο αιώνα. Ενδιαφέρουσα είναι η εκκλησία της Παναγίας του Κίτσου και πολλές άλλες στα διάφορα μοναστήρια.
Ο Άγιος Νικόλαος (αρχές 19ου αιώνα) στα Πουριά αποτελεί παράδειγμα υπόσκαφης εκκλησίας, σε πελεκημένο βράχο από ασβεστιτικό ψαμμίτη, το οικοδομικό υλικό των Σκυριανών.[15]
Το Μνημείο (άγαλμα της αθάνατης ποίησης) προς τιμήν του Άγγλου φιλέλληνα ποιητή Ρούπερτ Μπρουκ που πέθανε στη Σκύρο κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, έργο του γλύπτη Μιχαήλ Τόμπρου, στην πλατεία Μπρουκ στη Χώρα.[16]
Το Μουσείο Μάνου Φαλτάιτς[17] ιδρύθηκε το 1964. Είναι από τα πρώτα τοπικά Ιστορικά - Λαογραφικά Μουσεία της Ελλάδας. Δημιουργήθηκε για να σωθεί η σκυριανή παραδοσιακή κληρονομιά και για να περάσει στον πανελλήνιο χώρο το μήνυμα πως το παρόν και το μέλλον πρέπει να στερεώνονται στην παράδοση.
Επίσης, η Σκύρος έχει σημαντική αξία για τα αρχαιολογικά ευρήματα που βρέθηκαν σε διάφορες περιοχές του νησιού και σώζονται σήμερα στο Αρχαιολογικό της Μουσείο. Το Παλαμάρι αποτελεί αρχαίο οικισμό που έδωσε στοιχεία για τη ζωή των ανθρώπων στην εποχή του χαλκού (3ος-2ος αιώνας π.Χ). Στο σημείο έχουν βρεθεί διάφορα αντικείμενα (κυρίως εργαλεία), από υλικά όπως τον χαλκό, την πέτρα και άλλα οικοδομικά υλικά.
Ο δήμος Σκύρου
Επεξεργασία| Δήμος Σκύρου | |
| Δήμος | |
|
| |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έδρα | Σκύρος (Χώρα ή Χωριό) |
| Διοίκηση | |
| • Δήμαρχος | Νικόλαος Μαυρίκος (2019-σήμερα) |
| Διοικητική υπαγωγή | |
| • Αποκ. διοίκηση | Αποκεντρωμένη διοίκηση Θεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδας |
| • Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| • Περιφ. ενότητα | Εύβοιας |
| Διαμέρισμα | Σποράδες |
| Νομός | Ευβοίας |
| Έκταση | 210 km2 |
| Πληθυσμός | 3.052[1] (απογραφή 2021) |
Ο δήμος Σκύρου περιλαμβάνει ολόκληρη τη νήσο της Σκύρου και τις γύρω νησίδες. Αποτελεί έναν από τους 8 δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας. Ο δήμος περιλαμβάνει τους παρακάτω οικισμούς και νησίδες:
- Δημοτική Ενότητα Σκύρου [ 2.994 ]
- η Σκύρος (Χώρα ή Χωριό) [ 1.657 ]
- ο Ασπούς [ 107 ]
- η Ατσίτσα [ 13 ]
- οι Αχερούνες [ 65 ]
- το Αχίλλι [ 53 ]
- η Βάλαξα (νησίδα) [ 0 ]
- οι Έξω Ποδιές (νησίδα) [ 0 ]
- η Καλαμίτσα [ 43 ]
- το Καλικρί [ 43 ]
- η Κυρά Παναγιά [ 0 ]
- η Λιναριά [ 116 ]
- το Λουτρό [ 28 ]
- η Μελά [ 0 ]
- τα Μέσα Πόδια (νησίδα) [ 0 ]
- ο Μώλος [ 618 ]
- το Νύφι [ 31 ]
- ο Πεύκος [ 24 ]
- η Ρήνεια (Ερηνιά) (νησίδα) [ 0]
- το Σαρακηνό (νησίδα) [ 0 ]
- η Σκυροπούλα (νησίδα) [ 0 ]
- το Τραχύ [ 196 ]
Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας, κατά το πρόγραμμα Καλλικράτης του 2011, ουδεμία μεταβολή επήλθε στον δήμο Σκύρου, σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 2.12.Β. αυτού.
Στις εκλογές του 2019 δήμαρχος εξελέγη ο Νικόλαος Μαυρίκος.
Διοικητική ιστορία
ΕπεξεργασίαΟ δήμος Σκυρίων (Σκύρου) συστάθηκε για πρώτη φορά συστάθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1835 με έδρα τον οικισμό Σκύρος. Το 1858 αποσπάστηκε από την επαρχία Σκοπέλου και υπάχθηκε στην επαρχία Καρυστίας του νομού Ευβοίας. Λειτούργησε ως κοινότητα από τις 16 Αυγούστου 1912 ως τις 7 Αυγούστου 1950, οπότε αναγνωρίστηκε ξανά ως δήμος.[18]
| Διάρκεια θητείας | Κάτοχος | Σημειώσεις | |
| Δήμος Σκυρίων (Σκύρου) (1835-1912) | |||
|---|---|---|---|
| 1835-1912 | |||
| 1951-1954 | Γεώργιος Ν. Λάμπρου [19] | Επανεξελέγη το 1959 [20] | |
| 1964-1967 | Γεώργιος Ν. Λάμπρου | Εξελέγη με την Ένωση Κέντρου το 1964.[21] | |
| 1967-197? | Νικόλαος Ευαγ. Γεωργούδης, με αναπληρωτή τον Νικόλαο Σταμ. Μανιάτη[22] | Διορισμένοι από τη δικτατορία | |
| 1974-1975 | Διορισμένος από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας | ||
| 1975-1978 | Μιχαήλ Φραγκούλης | Νικητής των εκλογών του 1975 με ποσοστό 66,7%. Πρώτος αιρετός δήμαρχος μεταπολιτευτικά | |
| 1979-1986 | Κωνσταντίνος Φτούλης | Εκλεγείς το 1978 με ποσοστό 56,8% και το 1982 με ποσοστό 51,7%[23] | |
| 1987-1998 | Ιωάννης Τσακάμης | Εξελέγη για πρώτη φορά το 1986 και επανεξελέγη το 1990 και 1994 | |
| 1999-2002 | Δημήτριος Αγγέλης | Εξελέγη το 1998 | |
| 2003-2014 | Μιλτιάδης Χατζηγιαννάκης | Εξελέγη το 2002, το 2006 και το 2010 | |
| 2014-2019 | Μιλτιάδης Χατζηγιαννάκης (Νεώτερος) (1979-) |
Εξελέγη το 2014 | |
| 2019-2023 | Νικόλαος Μαυρίκος | Νικητής των εκλογών του 2019 συγκεντρώνοντας ποσοστό 52,9% στον 2ο γύρο. | |
| 1 Ιανουαρίου 2024-σήμερα | Κυριάκος Αντωνόπουλος | Κέρδισε τις εκλογές του 2023 με ποσοστό 54,9%. | |
Μεταφορές και πρόσβαση
ΕπεξεργασίαΤο οδικό δίκτυο της Σκύρου είναι γενικά καλό και καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του νησιού. Ο βασικός οδικός άξονας συνδέει το λιμάνι της Λιναριάς με τη Σκύρο (Χώρα), περνώντας από τους οικισμούς Αχερούνες και Ασπούς. Η περιοχή γύρω από τη Χώρα, όπου βρίσκονται οι οικισμοί Μαγαζιά, Μώλος και Γυρίσματα, αποτελεί πλέον ένα σχεδόν ενιαίο οικιστικό σύμπλεγμα με σχετικά πυκνό δίκτυο δρόμων. Από τη Χώρα ξεκινάει ο βόρειος οδικός άξονας για το αεροδρόμιο του νησιού, ο οποίος στη συνέχεια καταλήγει στην Ατσίτσα, στη δυτική ακτή, ενώ συνεχίζει νότια και νοτιοανατολικά, για να καταλήξει στον Πεύκο και να συνδεθεί ξανά με τον δρόμο Χώρας - Λιναριάς, ολοκληρώνοντας μία κυκλική διαδρομή. Από τον οικισμό Ασπούς υπάρχει οδική πρόσβαση στο Αχίλλι, και στη συνέχεια στο Καλικρί, για να καταλήξει στον όρμο της Καλαμίτσας. Η Καλαμίτσα συνδέεται επίσης με παραλιακό δρόμο με τη Λιναριά. Από την Καλαμίτσα, ο δρόμος συνεχίζει στο νότιο τμήμα του νησιού προς την περιοχή Τρεις Μπούκες και στη συνέχεια μέχρι τον φάρο στο νοτιοανατολικό άκρο, ενώ διακλάδωση προς τον βορρά οδηγεί στο βουνό του Κόχυλας και το οροπέδιο του Άρη.
Η τοπική συγκοινωνία εξυπηρετείται με τακτικά δρομολόγια λεωφορείων ανάμεσα στη Χώρα και το λιμάνι της Λιναριάς, τόσο για εξυπηρέτηση των δρομολογίων των πλοίων αλλά και των μετακινήσεων των κατοίκων. Επίσης, σε ειδικές περιπτώσεις και ανάγκες παρέχεται και ειδική μεταφορά με λεωφορεία της μονάδας της Πολεμικής Αεροπορίας που εδρεύει στο νησί. Στη Σκύρο επίσης κυκλοφορούν και ορισμένα ταξί.
Η Σκύρος συνδέεται τόσο ακτοπλοϊκά όσο και αεροπορικά με την υπόλοιπη Ελλάδα. Από τη Λιναριά υπάρχει καθημερινή σύνδεση με την Εύβοια και το λιμάνι της Κύμης με την ακτοπλοϊκή εταιρία Ναυτική Εταιρία Σκύρου (Skyros Shipping Co.), τοπικών συμφερόντων, με το οχηματαγωγό Αχιλλέας. Τα δρομολόγια πραγματοποιούνται καθημερινά μία φορά ανά κατεύθυνση όλο τον χειμώνα, ενώ από την άνοιξη και για όλη την καλοκαιρινή περίοδο γίνονται δρομολόγια δύο φορές τις περισσότερες ημέρες. Η πυκνότητα των δρομολογίων αυξάνει και σε ορισμένες περιόδους μέσα στο έτος, όπως τις απόκριες και τις γιορτές του Πάσχα, των Χριστουγέννων και τον Δεκαπενταύγουστο. Η διαδρομή διαρκεί περίπου 1 ώρα και 45 λεπτά. Από το λιμάνι της Κύμης, υπάρχει τακτική ανταπόκριση των ακτοπλοϊκών δρομολογίων για Χαλκίδα (διάρκεια περίπου 2 ώρες) και Αθήνα (διάρκεια περίπου 3 ώρες). Επίσης, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες υπάρχει δισεβδομαδιαία σύνδεση του νησιού με Αλόννησο και Σκόπελο.
Η Σκύρος διαθέτει αεροδρόμιο το οποίο λειτουργεί στη στρατιωτική αεροπορική βάση (135 Σ.Μ.) στη θέση Τραχύ στο βόρειο τμήμα του νησιού. Το αεροδρόμιο της Σκύρου απέχει περίπου 17 χλμ. από τη Χώρα και λειτουργεί από το 1984. Η μεταφορά από και προς το αεροδρόμιο γίνεται με ταξί. Η αεροπορική σύνδεση του νησιού ανήκει στο καθεστώς των επιδοτούμενων ενδοκρατικών αεροπορικών συνδέσεων, με αποτέλεσμα οι τιμές των εισιτηρίων να είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικές. Σήμερα, οι αεροπορικοί μεταφορείς της σύνδεσης είναι η Aegean Airlines πραγματοποιώντας τρία δρομολόγια την εβδομάδα από και προς την Αθήνα από το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος και η Sky Express πραγματοποιώντας τρία δρομολόγια την εβδομάδα από και προς τη Θεσσαλονίκη από το Αεροδρόμιο Μακεδονία. Τους καλοκαιρινούς μήνες πραγματοποιούνται περιστασιακές πτήσεις τσάρτερ σε εβδομαδιαία βάση από και προς την Ολλανδία, άλλες φορές πραγματοποιήθηκαν τσάρτερ που έκαναν δρομολόγιο Σκύρος-Γαλλία ή και η πτήση Σκύρος-Αυστρία.
Προσωπικότητες
Επεξεργασία- Ρούπερτ Μπρουκ, ποιητής
- Ξενοφών Αντωνιάδης, αντιναύαρχος του Λιμενικού Σώματος και συγγραφέας
- Περικλής Σφυρίδης, Ποιητής, πεζογράφος, δοκιμιογράφος
- Φραγκούλης Φραγκούλης, ηθοποιός
- Φρίντα Σφυρίδη, Ζωγράφος
- Μαντζουράνης Κουναδίνης, ποιητής
- Κωνσταντίνος Φαλτάιτς, δημοσιογράφος, λογοτέχνης, λαογράφος
- Κερασία Κάραλη, συγγραφέας
- Μιχάλης Στεφανίδης, νομικός, συγγραφέας και πολιτικός
- Δημήτρης Σ. Αλεξίου, συγγραφέας
Σημειώσεις
ΕπεξεργασίαΛεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για τη Σκύρο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 3ος τόμος και ιδιαίτερα ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-3315, που αποτελεί τον λιμενοδείκτη αυτής, καθώς και ο ΧΕΕ-331 που καλύπτει όλες τις Σποράδες.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών έτους 2021 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας» (PDF). Ελληνική Στατιστική Αρχή. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Ιστορία της Σκύρου». Δήμος Σκύρου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016.
- ↑ Σήμερα .gr, Σαν. «Ρούπερτ Μπρουκ». Σαν Σήμερα .gr. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2020.
- ↑ «Ξυλογλυπτική». Δήμος Σκύρου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016.
- ↑ 5,0 5,1 Αρναούτογλου 1982, σελ. 25
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Αρναούτογλου 1982, σελ. 26
- ↑ Αρναούτογλου 1982, σελ. 37
- ↑ Αρναούτογλου 1982, σελ. 30
- ↑ 9,0 9,1 Αρναούτογλου 1982, σελ. 32
- ↑ Αρναούτογλου 1982, σελ. 31
- ↑ Αρναούτογλου 1982, σελ. 36
- ↑ «Σχολική μελέτη του εθίμου της σκυριανής αποκριάς». ΝΗΣΟΣ ΣΚΥΡΟΣ 🐬 εδώ μαθαίνεις τα πάντα - SKYROS ISLAND. 5 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2020.
- ↑ «Απόκριες». Δήμος Σκύρου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2016.
- ↑ «Παραλία Πεύκος στη Σκύρο». Νέα της Χαλκίδας, Εύβοιας & Στερεάς Ελλάδας - Eviaportal.gr. 31 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «Υπόσκαφες και σπηλαιώδεις εκκλησίες». Αρχαιολογία Online. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «Ο «πιο όμορφος ποιητής της Αγγλίας» που πέθανε στη Σκύρο από το τσίμπημα ενός κουνουπιού». LiFO. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2020.
- ↑ «Λαογραφικό Μουσείο Μάνου Φαλτάιτς - Παλαιόπυργος Σκύρου - Manos Faltaits Museum, Skyros Island, Greece». sites.google.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουνίου 2020.
- ↑ «ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΔΗΜΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ, ΕΕΤΑΑ». eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2020.
- ↑ 19,0 19,1 εφ. Εθνική Φωνή, φύλλο 27ης Σεπτεμβρίου 1953, σελ. 2.
- ↑ "Τα αποτελέσματα των δημοτικών και κοινοτικών εκλογών εις την Εύβοια", Εθνική Φωνή, φύλλο 17 Απριλίου 1959, σελ. 2.
- ↑ "Ποιοι δήμαρχοι εξελέγησαν εις την Εύβοιαν", Εθνική Φωνή, φύλλο 11ης Ιουλίου 1964, σελ. 2.
- ↑ Επιθεώρησις Τοπικής Αυτοδιοικήσεως, τχ. ΙΒ΄ (Δεκέμβριος 1967), σελ. 1124.
- ↑ «Δημοτικές εκλογές- ΕΕΤΑΑ, αποτελέσματα εκλογών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2020.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- «Σκύρος: Σκύρου διάβασις». Ειδικό αφιέρωμα περιοδικού Γεωτρόπιο τεύχος 78, σ.14-21 (Οκτ. 2001).
- Αρναούτογλου, Χρυσαυγή (1982). Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική: Σκύρος. Αθήνα: Μέλισσα.
- Παπαγεωργίου Δημήτριος, Ιστορία της Σκύρου (1909), Βιβλιογνωσία
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Σελίδα με νέα και προβολή του νησιού
Σκύρος (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)- https://www.youtube.com/watch?v=HY7Dk-JvPQs Η ζωή αλλιώς (Χειμώνας στο νησί)