Φαράγγι
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Γενικά στη νεοελληνική γλώσσα ως φαράγγι, ή φάραγγας, χαρακτηρίζεται βαθιά χαράδρα με σχεδόν απόκρημνες βραχώδεις πλευρές, όχι βέβαια των διαστάσεων εκείνων σε μήκος και βάθος που παρουσιάζουν τα λεγόμενα κάνυον που όμως οι πλευρές τους δεν παρουσιάζουν τις σχεδόν κατακόρυφες και τη στενότητα των φαραγγιών.
Γενικά τα φαράγγια δημιουργούνται από τη διαβρωτική δράση των ιδιαίτερα ορμητικών υδάτινων ρευμάτων, καταφέρνοντας έτσι μια συνεχή εκβάθυνση της κοίτης ανάμεσα σε συμπαγή και ανθεκτικά πετρώματα. Επίσης άλλη αιτία δημιουργίας φαραγγιών μπορεί να είναι κάποια τεκτονική διεργασία, σεισμός, κατάπτωση θόλων υπόγειων σηράγγων, όπως συμβαίνει κυρίως σε καρστικές περιοχές, καθώς ακόμα και μια παγετωνική δράση που δημιουργεί εκτενή ρήγματα. Σημειώνεται ότι το πλείστο των φαραγγιών των Άλπεων οφείλονται σε παγετωνικές δράσεις.
Στην Ελλάδα παρατηρούνται πολλά φαράγγια εξαιτίας του μεγάλου εύρους των ασβεστολιθικών πετρωμάτων που διαβρώνονται σχετικά εύκολα. Σημαντικότερα ελληνικά φαράγγια είναι το Φαράγγι της Σαμαριάς, που βρίσκεται στη Κρήτη, μήκους 16 χλμ., το Φαράγγι του Βίκου, που βρίσκεται στην Ήπειρο, μήκους 20 χλμ. που θεωρείται και το μεγαλύτερο του κόσμου σε βάθος με τα αυστηρά κριτήρια προσδιορισμού της γεωμορφολογίας αυτής(*), καθώς και άλλα μικρότερα. Επίσης σπουδαία φαράγγια υφίστανται στην Τουρκία, Αρμενία, Νεπάλ, κ.ά. το δε φαράγγι του Βερντόν στις Ν. Άλπεις θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αξιοθέατα της Γαλλίας.
Τα φαράγγια από την αρχαιότητα λόγω της ιδιομορφίας τους συνδέθηκαν με στρατιωτικές επιχειρήσεις διείσδυσης αλλά και καταφυγής - διαφυγής καταδιωκομένων. Επίσης, λόγω της αγριότητας που παρουσιάζουν, έχουν συνδεθεί με διάφορες λαογραφικές ιστορίες και μύθους συναφείς ακριβώς του τρόμου που παρουσιάζει η θέα τους.
Γνωστότερο φαράγγι στον ελλαδικό χώρο κατά την αρχαιότητα ήταν ο Καιάδας.
Σημειώσεις
Επεξεργασία- (*) Ο προσδιορισμός των διαστάσεων των φαραγγιών ποικίλει: α) ως προς το βάθος μετρούμενο κατ΄ άλλους από το μέσο επίπεδο του οροπεδίου, κατ΄ άλλους από τις κορυφές των εκατέρωθεν βουνών, β) ως προς το μήκος μετρούμενο κατ΄ άλλους μόνο το μήκος της στενωπού διόδου, κατ΄ άλλους όλο το μήκος του σχηματισμού και γ) ως προς την έκταση που καταλαμβάνει ο όλος σχηματισμός.
Πηγές
Επεξεργασία- "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τομ.59ος, σελ.160.