Ελ Νίνιο

Το Ελ Νίνιο (γνωστό και ως Ελ Νίνο, ισπ: El Niño) είναι το ωκεάνιο φαινόμενο κατά το οποίο τα κεντρικά και ανατολικά νερά του Ειρηνικού Ωκεανού κοντά στον Ισημερινό  (ακτές του Περού) είναι θερμότερα σε σχέση με άλλες περιοχές. Η θερμοκρασία του νερού είναι μεγαλύτερη κατά 3°C περίπου. Η έκταση των θερμών νερών είναι συγκρίσιμη με την έκταση μιας μεγάλης χώρας. Συμβαίνει κάθε δύο με οχτώ χρόνια, και διαρκεί για ένα χρόνο, εμφανίζεται δε εδώ και αιώνες κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Στο φαινόμενο αποδίδονται ως συνέπειες ακραία καιρικά φαινόμενα σε όλον τον κόσμο αλλά κυρίως στις περιοχές γύρω από τον Ειρηνικό, όπως ξηρασίες, βροχοπτώσεις, πυρκαγιές και τροπικοί κυκλώνες. Το El Niño διαταράσσει τα καιρικά συστήματα από την κανονική λειτουργία τους, αλλά η απόδοση πολλών ακραίων καιρικών φαινομένων σε αυτό θεωρείται υπερβολή. Αιτία του φαινομένου η διαταραχή των αληγών δυτικών ανέμων. Το όνομα του φαινομένου δόθηκε από ψαράδες γιατί στα ισπανικά El Niño σημαίνει το παιδί και ειδικότερα το θείο βρέφος, επειδή το φαινόμενο συμβαίνει κοντά στα Χριστούγεννα. Το El Niño έχει τα αντίθετα χαρακτηριστικά από το φαινόμενο La Niña, ενώ και τα δύο μαζί θεωρούνται ως μέρος της Νότιας ταλάντωσης, μιας ταλάντωσης του Ειρηνικού Ωκεανού. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που συνδέονται με το Ελ Νίνιο είναι μερικές φορές φυσικές καταστροφές, για αυτό γίνεται προσπάθεια να κατανοηθεί και να προβλεφθεί, για παράδειγμα το El Niño μάλλον συνέβαλε στον αφανισμό του πολιτισμού των Χμερ, ενώ συμβάλλει και στο λιώσιμο των πάγων στην Ανταρκτική. Οι μεταβολές των El Niño και La Niña 1950-2008 έχουν προβλεφτεί ως το 2015-16 με μια ολιστική στατιστική προσέγγιση χρησιμοποιώντας τον δείκτη ΜΕΙ (Multivariate El Niño Southern Oscillation Index).

Αναπαράσταση της θερμοκρασίας των νερών στον Ειρηνικό Ωκεανό, όταν συμβαίνει το Ελ Νίνιο. Με μπλε είναι απεικονίζονται σχετικά χαμηλές θερμοκρασίες, ενώ με κόκκινο σχετικά υψηλές.

Το φαινόμενο

Όταν δεν υπάρχει El Niño, εξαιτίας της περιστροφής της γης συνήθως υπάρχουν ισχυροί άνεμοι που φυσούν δυτικά. Το ίδιο συμβαίνει με τα νερά. Ταυτόχρονα, λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας, τα νερά θερμαίνονται, δημιουργούνται σύννεφα στην νοτιοανατολική Ασία και πολλές βροχές, ενώ η νότια Αμερική, στο τμήμα δυτικά των Άνδεων υπάρχει ξηρασία.

• 
  Ο ειρηνικός σε κανονικές συνθήκες.
• 
  Ο ειρηνικός με El Niño.
• 
  Ο ειρηνικός με La Niña.

Το El Niño διαταράσσει αυτό το κλίμα. Αρχικά, διαταράσσονται οι δυτικοί άνεμοι. Έτσι, τα θερμά νερά μεταφέρονται από το δυτικό Ειρηνικό στον κεντρικό και ανατολικό ισημερινό ωκεανό. Τα σύννεφα δημιουργούνται στον κεντρικό Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ μπορεί να βρέξει στη Νότια Αμερική δυτικά των Άνδεων. Αντίθετα, δε βρέχει το αναμενόμενο στη νοτιo-ανατολική Ασία φέρνοντας ξηρασία.

Περιοδικότητα εμφάνισης του φαινομένου από τις αρχές του 20ού αιώνα έως το 2016.

Σε κανονικές συνθήκες

Μέση θερμοκρασία ανά εποχή στον ισημερινό Ειρηνικό Ωκεανό

Κανονικά οι αληγείς άνεµοι στον Ειρηνικό ωκεανό αποµακρύνουν τα επιφανειακά νερά από τις ακτές του Περού και τα οδηγούν δυτικά στην περιοχή των Φιλιππίνων. Με αποτέλεσµα η στάθµη της θάλασσας στις Φιλιππίνες να είναι 60-65 εκατοστά ψηλότερα.Η απομάκρυνση των νερών από τις ακτές του Περού προκαλεί άντληση βαθύτερων και ψυχρότερων υδάτων, προς αναπλήρωση αυτών που αποµακρύνονται.Το ψυχρό νερό είναι πλούσιο σε θρεπτικές ουσίες και οξυγόνο και συγκεντρώνει πλήθος θαλασσινών οργανισμών που αλιεύονται σε πολύ μεγάλες ποσότητες από τους αλιείς του Περού.

Δείτε επίσης

• Λα Νίνια, το αντίθετο ωκεάνιο φαινόμενο από το Ελ Νίνιο
• Φυσική Ωκεανογραφία

Βιβλιογραφία

• Caviedes, César N. (2001). El Niño in History: Storming Through the Ages. Gainesville: University of Florida Press. ISBN 0-8130-2099-9. 
• Fagan, Brian M. (1999). Floods, Famines, and Emperors: El Niño and the Fate of Civilizations. Νέα Υόρκη: Basic Books. ISBN 0-7126-6478-5. 
• Glantz, Michael H. (2001). Currents of change. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-78672-X. 
• Kuenzer, C.; Zhao, D.; Scipal, K.; Sabel, D.; Naeimi, V.; Bartalis, Z.; Hasenauer, S.; Mehl, H. και άλλοι. (2009). «El Niño southern oscillation influences represented in ERS scatterometer-derived soil moisture data». Applied Geography 29 (4): 463. doi:10.1016/j.apgeog.2009.04.004. 
• Li, J.; Xie, S.-P.; Cook, E.R.; Morales, M.; Christie, D.; Johnson, N.; Chen, F.; d’Arrigo, R. και άλλοι. (2013). «El Niño modulations over the past seven centuries». Nature Climate Change 3 (9): 822. doi:10.1038/nclimate1936. 
• Philander, S. George (1990). El Niño, La Niña and the Southern Oscillation. San Diego: Academic Press. ISBN 0-12-553235-0. 
• Μαργαρίτης Προέδρου: «El Niño: Διαταράσσοντας το κλίμα της Γης», Περισκόπιο της Επιστήμης, Ιανουάριος 1997, σελ. 12
• Trenberth, Kevin E. (1997). «The definition of El Niño» (PDF). Bulletin of the American Meteorological Society 78 (12): 2771–7. doi:10.1175/1520-0477(1997)078<2771:TDOENO>2.0.CO;2. ISSN 1520-0477. Bibcode: 1997BAMS...78.2771T. http://ams.allenpress.com/perlserv/?request=res-loc&uri=urn%3Aap%3Apdf%3Adoi%3A10.1175%2F1520-0477%281997%29078%3C2771%3ATDOENO%3E2.0.CO%3B2. 
• http://www.geo.auth.gr/courses/gmc/gmc431e/th/Lesson07-El_nino.pdf