Ερπετολογία

Η ερπετολογία αποτελεί ιδιαίτερο επιστημονικό κλάδο της ζωολογίας με ουσιαστικό αντικείμενο έρευνας και μελέτης τα σπονδυλωτά ερπετά και σπονδυλωτά αμφίβια ζώα. Η σύνθετη ονομασία του όρου ετυμολογείται από τις λέξεις "ερπετό" και "λόγος" (-λογία = μελέτη, γνώση).
Οι ζωολόγοι του κλάδου αυτού, όπου σε πρακτική ενάσκηση μελετούν ειδικά τη φύση και τη ζωή των ερπετών. καλούνται ερπετολόγοι.

Κλάδοι Ερπετολογίας

Επιμέρους κλάδοι της ερπετολογίας είναι: η Οφιολογία ή Οφιδολογία, η Σαυρολογία ή Σαυροειδολογία, η Βατραχιολογία και η Χελωνιολογία.

Ιστορία

Η ερπετολογία αποτελεί τον αρχαιότερο κλάδο της ζωολογίας λαμβάνοντας υπόψη τις αρχαιότερες ιστορικές αναφορές και περιγραφές ειδών ζώων, αλλά και ο προϊστορικότερος αν λάβουμε υπόψη τις διάφορες μυθολογικές αναφορές των διαφόρων λαών. Η ιδιόρρυθμη μορφολογία του σώματος των ερπετών, το μέγεθος, η καταπληκτική δύναμή ορισμένων, η εντυπωσιακή ευκινησία άλλων, το επώδυνο ή και θανατηφόρο δηλητήριο μερικών εξ αυτών καθώς και διάφορες άλλες ιδιότητες που παρουσιάζουν τα ερπετά, κυριολεκτικά εξόγκωσαν τη φαντασία στη παραγωγή παράδοξων και τρομερών μύθων. Οι περισσότεροι λαοί απέδιδαν τη γέννησή των ερπετών απ΄ ευθείας από τους θεούς με κίνητρο το φόβητρο των ανθρώπων.
Στην ελληνική μυθολογία απαντώνται μύθοι επί μύθων αναφερόμενοι σε φίδια και φιδόμορφα τέρατα, δράκους. καθώς και σε ανθρωποφάγα αμφίβια. Αλλά και η Παλαιά Διαθήκη δεν υστερεί σε ανάλογες αναφορές ξεκινώντας από το προπατορικό αμάρτημα, όπου το πνεύμα του κακού λαμβάνει τη μορφή φιδιού και φθάνοντας στην σαραντάχρονη περιπλάνηση των Εβραίων στην έρημο του Σινά όπου ο Γιαχβέ εξαπέστειλε ιοβόλα φίδια εναντίον τους για την απιστία τους και τους γογγυσμούς τους κατά του Μωυσή. Στη δε Αίγυπτο απαντώνται πλείστες ιερογλυφικές παραστάσεις με ερπετά μερικά των οποίων και είχαν θεοποιηθεί. Αντίθετα στην αρχαία Ελλάδα των κλασικών χρόνων το φίδι αποτελούσε ήδη έμβλημα της ιατρικής.

Συνέπεια όλων των παραπάνω ήταν να στραφεί το ενδιαφέρον πολλών αρχαίων φιλοσόφων και φυσικών προς τα ερπετά με σπουδαίες καταγραφές. Πρώτος που άρχισε να κατατάσσει τα ερπετά μεθοδικά, λαμβάνοντας υπόψη χαρακτηριστικά του σώματός τους, όπως το μέγεθος, το σχήμα, τις φολίδες κ.λ.π. ήταν ο Αριστοτέλης όπου η αναλυτική του μελέτη έθεσε τις βάσεις της μέλλουσας ερπετολογίας. Ο δε Πλίνιος και ο Διοσκορίδης μελέτησαν μόνο τα φίδια εκείνα που σχετίζονταν με τη φαρμακευτική και την ιατρική. Η ερπετολογία άρχισε να σημειώνει μεγάλη πρόοδο μόλις από τον 19ο αιώνα.

Δείτε επίσης

• Εθνοερπετολογία

Πηγές

• "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ.ΙΑ΄, σ.586

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Herpetology στο Wikimedia Commons