Ζήτα

Το γράμμα ζήτα (κεφαλαίο Ζ, πεζό ζ) είναι το έκτο γράμμα του νεότερου ελληνικού αλφαβήτου.^[1] Στα νέα ελληνικά αντιστοιχεί με το ηχηρό φατνιακό τριβόμενο σύμφωνο /z/ που πραγματώνεται με τον αντίστοιχο φθόγγο [z]. Επίσης συμμετέχει στο διπλό γράμμα <τζ> που συμβολίζει τον παρόμοιο προστριβόμενο φώνημα /d͡z/ και φθόγγο.^[2] Δεν είναι ξεκάθαρο το πώς προφερόταν στα αρχαία ελληνικά με τις πιθανότερες εκδοχές να είναι αυτές του προστριβόμενου [d͡z] και της ακολουθίας [zd].^[3]

Προέρχεται από το φοινικικό γράμμα ζαγίν <> και χρησιμοποιήθηκε ως βάση για το λατινικό <Z> και το κυριλικό <З>.

Στο ελληνικό σύστημα αρίθμησης έχει αριθμητική αξία ζ´ = 7 ενώ στα μαθηματικά συμβολίζει τη συνάρτηση ζήτα.

Παραπομπές

↑ Στο αρχαίο ελληνικό αλφάβητο το έκτο γράμμα ήταν το δίγαμμα.
↑ Μποτίνης, Α. (2011): Φωνητική της ελληνικής. ISEL. σελ. 111.
↑ Μπαμπινιώτης, Γ. (2005): Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. s.v. «Ζ».

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Λεξιλογικός ορισμός του ζήτα στο Βικιλεξικό
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Zeta (letter) στο Wikimedia Commons

Αυτό το λήμμα σχετικά με τη γλωσσολογία χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το.

[1] Στο αρχαίο ελληνικό αλφάβητο το έκτο γράμμα ήταν το δίγαμμα.

[2] Μποτίνης, Α. (2011): Φωνητική της ελληνικής. ISEL. σελ. 111.

[3] Μπαμπινιώτης, Γ. (2005): Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. s.v. «Ζ».

[1]

[2]

[3]