Κέρκυρα (πόλη)

Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO
Παλαιά Πόλη της Κέρκυρας
	Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
	<img alt="Η πόλη της Κέρκυρας από Παλαιό Φρούριο. Ο Δημοτικός Κήπος (Μποσκέτο), η Άνω Πλατεία και Το Λιστόν με το καμπαναριό του Αγίου Σπυρίδωνος και τα Παλαιά Ανάκτορα σε πρώτο πλάνο, και το νέο λιμάνι με το Νέο Φρούριο προς το βάθος" src="https//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Kerkyra5838.jpg/300px-Kerkyra5838.jpg" decoding="async" width="300" height="176" class="mw-file-element" data-file-width="640" data-file-height="375">
	<img src="https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,17,39.623888888889,19.921388888889,240x240.png?lang=el&domain=el.wikipedia.org&title=%CE%9A%CE%AD%CF%81%CE%BA%CF%85%CF%81%CE%B1_%28%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B7%29&revid=10804312&groups=_859f6641375675d27121a055c40d15872be2140d" width="240" height="240" decoding="async" alt="Χάρτης">
Χώρα μέλος	<img alt="Ελλάδα" src="https//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_Greece.svg/22px-Flag_of_Greece.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="400"> Ελλάδα
Τύπος	Πολιτισμικό
Κριτήρια	iv
Ταυτότητα	978
Περιοχή	Ευρώπη
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή	2007 (31η συνεδρίαση)

Κέρκυρα
	; Έμβλημα
	; Έμβλημα
	Κέρκυρα 39°37′26″N 19°55′17″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων
Γεωγραφική υπαγωγή	Κέρκυρα
Έκταση	41,905 km²
Υψόμετρο	10 μέτρα
Πληθυσμός	30.737 (2021)
Ταχ. κωδ.	49100
Τηλ. κωδ.	2661
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Συντεταγμένες: 39°37′N 19°55′E / 39.617°N 19.917°E / 39.617; 19.917

Η Πόλη της Κέρκυρας (αρχαία ελληνικά: Κόρκυρα, βυζαντινά ελληνικά: Κορυφώ, λατινικά: Corcyra, ιταλικά: Corfù, γαλλικά: Corfou) είναι πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας Κέρκυρας και της Περιφέρειας Ιόνιων νησιών. Βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα του νησιού της Κέρκυρας στην ανατολική ακτή, ενώ ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2021 είναι 30.737 κάτοικοι. Πολιούχος και προστάτης της πόλης είναι ο Άγιος Σπυρίδων Τριμυθούντος.

Ιστορικά στοιχεία

Η πόλη αποτελεί τεράστιο τουριστικό κέντρο και έπαιξε από την αρχαιότητα σημαντικό ιστορικό ρόλο, ιδρύθηκε από τους Κορίνθιους τον 8ο αιώνα π.Χ. στην περιοχή της χερσονήσου Κανόνι, λίγο νότια από τη σημερινή. Η αρχαία πόλη της Κέρκυρας γνωστή ως «Κόρκυρα» συμμετείχε στη Ναυμαχία των Συβότων (433 π.Χ.) μεταξύ Κερκυραίων -που είχαν την υποστήριξη των Αθηναίων- και Κορινθίων. Η ναυμαχία αυτή έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο αποτέλεσμα του Πελοποννησιακού Πολέμου. Ο Θουκυδίδης γράφει ότι ήταν η κορυφαία ναυμαχία που έγινε μέχρι την εποχή του και ότι η Κέρκυρα ήταν μια από τις τρεις κορυφαίες ναυτικές δυνάμεις στον Ελληνικό χώρο, οι άλλες δυο ήταν η Αθήνα και η Αρχαία Κόρινθος.^[1] Τα Μεσαιωνικά κάστρα που οικοδομήθηκαν στην Κέρκυρα τόσο από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία όσο και από τη Δημοκρατία της Βενετίας έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην άμυνα του νησιού από τους πειρατές και την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η πόλη παρέμεινε στην κατοχή των Βενετών μέχρι το 1797 που ο Ναπολέων Α΄ κατέλυσε τη Δημοκρατία της Βενετίας. Η Κέρκυρα στη συνέχεια αποτέλεσε την πρωτεύουσα της Επτανήσου πολιτείας για επτά χρόνια. Την περίοδο 1807-1814 περιήλθε στους Γάλλους για να ακολουθήσει μέχρι το 1864 η περίοδος της Αγγλοκρατίας. Το 1864 στις 21 Μαΐου (ημέρα εορτασμού στην Κέρκυρα ακόμη και σήμερα) ενσωματώθηκε στο Ελληνικό κράτος και ακολούθησε μία περίοδος παρακμής μέχρι τη δεκαετία του 1950 που γνώρισε εντυπωσιακή τουριστική ανάπτυξη.

Η πόλη έγινε γνωστή τον Μεσαίωνα σαν "Καστρόπολις" λόγω των δυο δίδυμων κάστρων.^[2] Η παλιά πόλη της Κέρκυρας ανακηρύχθηκε από την Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς (2007).^[3]^[4]^[5] Η αστική μονάδα της πόλης έχει σήμερα έκταση 41.905 τ.χλμ. και πληθυσμό 39.674 κατοίκους.^[6] Η πόλη περιλαμβάνει μεγάλα προάστια όπως το Κανάλι (πληθυσμός 4.086 κατοίκους), ο Ποταμός Κέρκυρας (πληθυσμός 3.840 κατοίκους), το Κοντόκαλι Κέρκυρας (πληθυσμός 1.660 κατοίκους), η Αλεπού (πληθυσμός 3.149 κατοίκους) και τα Γουβιά Κέρκυρας (πληθυσμός 838 κατοίκους).

Αρχιτεκτονική

Χάρτης του Παλαιού Βενετσιάνικου Φρουρίου (1573).

Οι παλιές οχυρώσεις της πόλης ήταν τόσο ισχυρές που μπορούσαν να εξυπηρετήσουν στρατό 10.000 - 20.000 ανδρών, οι περισσότερες καταστράφηκαν από τους Βρετανούς τον 19ο αιώνα, σε πολλά σημεία τις πόλεις υπάρχουν Βενετσιάνικες κατοικίες. Ο Λόρδος Ύπατος Αρμοστής των Ιονίων Νήσων Θωμάς Μαίτλαντ οικοδόμησε το Ανάκτορο των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου (1815), μια τεράστια κατασκευή με πορόλιθο εισηγμένο από τη Μάλτα. Η αυτοκράτειρα Ελισάβετ της Αυστρίας σύζυγος του πασίγνωστου αυτοκράτορα της Αυστρίας Φραγκίσκου Ιωσήφ Α΄ οικοδόμησε κοντά στο Γαστούρι το ανάκτορο Αχίλλειο Πομπηινού ρυθμού, το αγόρασε ο Κάιζερ Γουλιέλμος Β΄ της Γερμανίας (1907). Οι περισσότερες από τις 37 εκκλησίες στην πόλη είναι σήμερα Καθεδρικοί ναοί όπως : η Παναγία των Σπηλαίων, ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνα αφιερωμένο στον πολιούχο του νησιού Άγιο Σπυρίδωνα τον Τριμυθούντο και ο ναός των πρώτων πολιούχων Αγίων Ιάσονος και Σωσίπατρου ο παλιότερος ναός σε ολόκληρο το νησί. Είναι κοσμοπολίτικη πόλη που αποπνέει μια αίσθηση αρχοντιάς με κύρια αξιοθέατα τη μεγάλη πλατεία "Σπιανάδα" που είναι η μεγαλύτερη πλατεία των Βαλκανίων, το Παλιό και το Νέο Φρούριο, το Δημαρχείο (Θέατρο Σαν Τζιάκομο), το Κανόνι, το Μον Ρεπό αλλά και τα Μουσεία Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Ιστορίας. Το Πανεπιστήμιο ιδρύθηκε ιδρύθηκε για εκπαιδευτικούς στόχους από τον Φρέντερικ Νορθ αλλά η χρήση του άλλαξε όταν καταργήθηκε η Βρετανική κυριαρχία, διαθέτει τέλος Ορθόδοξη και Καθολική αρχιεπισκοπή.

Ρυμοτομία

Η παλιά πόλη ανακηρύχθηκε από το Παγκόσμιο Συνέδριο Διατήρησης Ιστορικών Μνημείων (ICOMOS) ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.^[4] Το ICOMOS σημειώνει "Το 70% των κτιρίων που υπάρχουν στην πόλη πριν από τον 20ο αιώνα οικοδομήθηκαν από τους Βρετανούς και στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο καταστράφηκαν από τους Ναζί τεράστια οικοδομικά τετράγωνα". Οι ισοπεδωμένες περιοχές οικοδομήθηκαν με νεοκλασικά κτίρια τις δεκαετίες του 1969 και του 1970 που όπως τονίζεται "δεν έχουν κανένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό και δεν διαφέρουν σε τίποτα με τα υπόλοιπα κτίρια στον Ελληνικό χώρο".^[4]

Η πρωτεύουσα της Κέρκυρας βρίσκεται σε μια χερσόνησο που καταλήγει στο κάστρο της πόλης το Παλαιό Φρούριο, η πόλη και το φρούριο χωρίζονται με το "Κόντρα Φόσσα" ένα τεχνητό χαντάκι θαλασσινού νερού. Η μια ακτή του καναλιού ξεκινάει από το Μαντράκι και η άλλη καταλήγει στον όρμο της Γαρίτσας. Η παλαιότερη συνοικία της πόλης ονομάζεται "Καμπιέλλο" και χαρακτηρίζεται από τα πολύ στενά σοκάκια και τα ψηλά κτίρια, κομβικό σημείο είναι η πλατεία Σπιανάδα που βρίσκεται απέναντι από το παλαιό φρούριο. Η παλιά πόλη βρίσκεται μέσα στις Βενετσιάνικες οχυρώσεις και περιλαμβάνει έναν λαβύρινθο με αμέτρητους στενούς, πλακοστρωμένους δρόμους που είναι γνωστοί σαν "Καντούνια". Τα Καντούνια είναι αρκετά κουραστικά αλλά πολύχρωμα και ευχάριστα στη διαδρομή τους, ακολουθούν την ανώμαλη κλίση του εδάφους και τα περισσότερα είναι αρκετά στενά για να κυκλοφορήσει αυτοκίνητο. Δεν ειναι λίγοι αυτοί που παραλληλιζουν την Παλιά Πόλη της Κέρκυρας με τη Βενετία. Υπάρχει ένας δρόμος για περίπατο κατά μήκος του όρμου της Γαρίτσας και ένας παραλιακός δρόμος ανάμεσα στην πόλη και την Ακρόπολη που ονομάζεται Οδός Λιστόν, ο δρόμος είναι γεμάτος με εστιατόρια και μπιστρό Ευρωπαικής μορφής. Το όνομα "Λιστόν" δείχνει Βενετική προέλευση αφού υπάρχουν πολλές πλατείες στη Βενετία με το ίδιο όνομα, ίσως παραπέμπει σε μια κλειστή αριστοκρατική ομάδα που καταγράφεται στη Χρυσή Βίβλο. Η νέα πόλη έχει ως κέντρο την πλατεία Γεωργίου Θεοτόκη (παλαιότερα πλατεία Σαρόκο) σε αυτή συγκεντρώνονται όλες οι σύγχρονες υπηρεσίες. Η Ακρόπολη απεικονίζεται σε Ελληνικό γραμματόσημο αξίας 500 δραχμών της περιόδου 1983 - 2001.^[4]

Η Σπιανάδα

Η πλατεία Σπιανάδα θεωρείται η μεγαλύτερη πλατεία στον ελλαδικό χώρο. Βρίσκεται απέναντι από το παλαιό φρούριο και περιβάλλεται από εντυπωσιακά κτίρια, όπως το αγγλικό ανάκτορο Μιχαήλ και Γεωργίου και τα δύο κτιριακά συγκροτήματα με τις καμάρες ("βόλτα") στο Λιστόν. Μεγάλο μέρος της πλατείας καλύπτεται από γκαζόν και χρησιμοποιείται ως γήπεδο κρίκετ.Το όνομα Σπιανάδα προέρχεται από το ιταλικό spianare (σπιανάρε), που σημαίνει ισοπεδώνω και χρησιμοποιήθηκε για να δώσει την έννοια της ανοιχτής και επίπεδης περιοχής.

Ο Αρχαιολογικός Χώρος της Παλαιόπολης και το Μον Ρεπό

Ο Αρχαιολογικός Χώρος της Παλαιόπολης είναι από τα πιο σημαντικά μνημεία της περιοχής και περιλαμβάνει την αγορά, τον δωρικό ναό του Καρδακίου και το προ-ελληνιστικής εποχής καμπυλωτό κτίριο.

Επίσης, αξιοσημείωτο είναι το Μουσείο Παλαιόπολης το οποίο στεγάζεται στο τέως Ανάκτορο Μον Ρεπό.

Η "Ιόνιος Ακαδημία" 1808

Σύμφωνα με τον Ιστορικό Σπύρο Κατσαρό (Ιστορία της Κέρκυρας, 2003) το 1808 διανοούμενοι της Κέρκυρας, αποφασίσανε να ιδρύσουνε επιστημονικό σωματείο, στο οποίο θα δίνανε το όνομα "Ιόνιος Ακαδημία". Τον κανονισμό της ανέλαβε να συντάξει ο Γάλλος αξιωματικός του μηχανικού, Κάρολος Ντυπέν. Στα τέλη Οκτωβρίου 1808, η Ιόνιος Ακαδημία, συνήλθε σε πρώτη πανηγυρική συνεδρίαση.

Η Ακαδημία διαιρέθηκε σε τρία τμήματα: Α) Το Φυσικομαθητικό, Β) Το ηθικοπλαστικό και Γ) Το Φιλολογικό - Καλλιτεχνικό.

Η Ιόνιος Ακαδημία πολλά προσέφερε στις επιστήμες και τα γράμματα, πολλά δε οφείλει στον Δονζελώτ, όπως εξάλλου και ολόκληρη η Κέρκυρα.

Το Μνημείο του Μενεκράτη

Το Μνημείο του Μενεκράτη Κατασκευάστηκε τον 6ο αιώνα π. Χ. Το εντυπωσιακότερο τμήμα του μνημείου αποτελεί η αρχαϊκή επιγραφή 10 στίχων, η οποία θεωρείται μια απ' τις αρχαιότερες επιγραφές στην Ελλάδα.

Ο Ναός της Αρτέμιδος Γοργούς

Ο Ναός της Αρτέμιδος Γοργούς από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιοχής, κατασκευάστηκε τον 6ο αιώνα π. Χ. και οι επισκέπτες σήμερα μπορούν να έχουν πρόσβαση στον δωρικό ναό.

Το παλαιό φρούριο

Το παλαιό φρούριο είναι το πρώτο κομμάτι της Κέρκυρας που αντικρίζει ο επισκέπτης προσεγγίζοντας την Κέρκυρα από τον ελλαδικό χώρο. Βρίσκεται απέναντι από την πλατεία "Σπιανάδα" και χωρίζεται από την πόλη με μία τεχνητή τάφρο. Χτίστηκε από τους Βενετούς τον 13ο αιώνα και ενισχύθηκε κατά τη διάρκεια του Τούρκο-Βενετικού πολέμου το 1570.

Το νέο Φρούριο

Το νέο φρούριο κτίστηκε από τους Βενετούς το 1570 με σκοπό να ενισχυθεί περισσότερο η άμυνα της πόλης κατά την περίοδο του Τουρκο-Βενετικού πολέμου. Διαθέτει εντυπωσιακές πύλες και αποτελεί το δυτικό όριο της πόλης. Στους χώρους του Νέου Φρουρίου στεγάζονται το 1ο Δημοτικό Σχολείο και το 1ο Νηπιαγωγείο.

Γαστρονομία

Τα χαρακτηριστικά παραδοσιακά φαγητά της Κέρκυρας είναι η παστιτσάδα, το σοφρίτο και το μπουρδέτο.

Κλίμα

Το κλίμα της Κέρκυρας είναι ήπιο μεσογειακό με αρκετές βροχοπτώσεις κυρίως το χειμώνα.

Κλιματικά δεδομένα Κέρκυρας
Μήνας	Ιαν	Φεβ	Μάρ	Απρ	Μάι	Ιούν	Ιούλ	Αύγ	Σεπ	Οκτ	Νοε	Δεκ	Έτος
Υψηλότερη Μέγιστη °C (°F)	20.5	22.4	26.0	28.0	33.8	35.6	42.4	40.0	37.4	31.0	25.0	22.0	42,4
Μέση Μέγιστη °C (°F)	13.9	14.2	16.0	19.0	23.8	28.0	30.9	31.3	27.6	23.2	18.7	15.3	21,8
Μέση Μηνιαία °C (°F)	9.7	10.3	12.0	14.9	19.6	23.9	26.4	26.3	22.7	18.4	14.3	11.1	17,5
Μέση Ελάχιστη °C (°F)	5.1	5.7	6.8	9.2	12.9	16.4	18.4	18.8	16.5	13.4	9.9	6.8	11,7
Χαμηλότερη Ελάχιστη °C (°F)	−4.5	−4.2	−4.4	0.0	4.6	8.7	10.0	11.3	7.2	2.8	−2.2	−2	−4,5
Βροχόπτωση mm (ίντσες)	136,6	124,6	98,1	66,7	37	14,1	9,2	19	81,3	137,7	187,4	185,6	1,097,3
% υγρασίας	75.4	74.3	73.4	72.8	69.5	63.4	60.0	62.2	70.4	74.6	77.5	77.2	70,7
Μέσες ημέρες βροχόπτωσης	16.1	14.6	14.5	12.9	8.0	4.9	2.3	3.4	7.0	11.8	15.7	17.5	128,7
Μέσες μηνιαίες ώρες ηλιοφάνειας	117.7	116.8	116.0	206.5	276.8	324.2	364.5	332.8	257.1	188.9	133.5	110.9	2.545,7
Πηγή #1: Hellenic National Meteorological Service^[7]
Πηγή #2: NOAA (extremes and sun 1961−1990)^[8]

Εικόνες

Πανοραμική εικόνα παλιάς πόλης.

Η πόλη της Κέρκυρας από τη θάλασσα

Τμήμα της παλιάς πόλης

Πρόσωπα

Παραπομπές

↑ Thucydides, History of the Peloponnesian War 1.36.3
↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2009.
↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/6248244.stm
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2019.
↑ http://whc.unesco.org/en/list/978/
↑ https://web.archive.org/web/20150921212047/http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00098%20.pdf
↑ «Mean Corfu Climatic Averages». Hellenic National Meteorological Service. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2015.
↑ «Kekira Climate Normals 1961–1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2015.

Πηγές

Thucydides, History of the Peloponnesian War 1.36.3

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

Κέρκυρα-Κωνσταντίνος Θεοτόκης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα: Η πόλη της Κέρκυρας (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

[1] Thucydides, History of the Peloponnesian War 1.36.3

[2] «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2009.

[3] ttp://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/6248244.stm

[Αρχειοθετημένο_αντίγραφο-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2019.

[5] ttp://whc.unesco.org/en/list/978/

[6] ttps://web.archive.org/web/20150921212047/http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00098%20.pdf

[7] «Mean Corfu Climatic Averages». Hellenic National Meteorological Service. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2015.

[NOAA-8] «Kekira Climate Normals 1961–1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]