Μαργαρίτα

Μαργαρίτα
	; Ανθέμιδα η θαλάσσια (Anthemis maritima)
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Φυτά (Plantae);
Συνομοταξία:	Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta);
Ομοταξία:	Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida);
Τάξη:	Αστερώδη (Asterales);
Οικογένεια:	Σύνθετα (Asteraceae-Compositae);
Γένος:	Ανθέμις (Anthemis); L.
Είδη
	Δείτε κείμενο

Μαργαρίτα (ετυμολ.: αντιδάνειο από το ιταλ. margarita < μαργαρίτης = μαργαριτάρι) είναι κοινή ονομασία πολλών άγριων ή καλλιεργούμενων φυτών που ανήκουν στην οικογένεια των συνθέτων (Compositae)^[1] και έχουν άνθη κατά κεφάλια, με εμφανή ακτινοειδή στεφάνη.

Σε πολλές περιπτώσεις, οι μαργαρίτες φέρουν δύο ειδών άνθη: τα πρώτα έχουν ακτινωτή διάταξη και κίτρινο, συνήθως, χρώμα· περιβάλλουν τα δεύτερα, τα οποία είναι μικρά, σωληνόμορφα και συναθροίζονται για να σχηματίσουν έναν δίσκο. Σημαντικό ταξινομικό γνώρισμα αποτελεί το σχήμα των βρακτίων, τα οποία βρίσκονται κάτω από το άνθος και μοιάζουν με φύλλα. Τα φύλλα των μαργαριτών μπορεί να έχουν ποικιλία σχημάτων.

Είδη

Οι κυριότεροι αντιπρόσωποι των μαργαριτών είναι οι εξής:

Bellis perennis (Βελλίδα ή Μπέλλα η πολυετής - κοινή Ευρωπαϊκή μαργαρίτα ή Ασπρολούλουδο)
Bellis annua (Βελλίδα ή Μπέλλα η ετήσια)
Chrysanthemum coronarium, συνώνυμο Glebionis coronaria (Χρυσάνθεμο το στεφανωματικό - Μεγάλη Κίτρινη Μαργαρίτα)
Glebionis segetum, συνώνυμο Chrysanthemum segetum (Χρυσάνθεμο το αρουραίο - Μαντιλίδα της Κρήτης)
Anthemis chia (Ανθεμίδα της Χίου - Άγρια Μαργαρίτα)
Anthemis maritima (Ανθεμίδα η θαλάσσια)
Anthemis cretica (Ανθεμίδα της Κρήτης)
Anthemis maritima (Ανθεμίδα η θαλάσσια)
Cota tinctoria, συνώνυμο Anthemis tinctoria (Ανθεμίδα η βαφική)
Leucanthemum vulgare (Λευκάνθεμο το κοινό)
Leucanthemum maximum (Λευκάνθεμο το μέγιστο)
Argyranthemum frutescens, συνώνυμο Chrysanthemum frutescens (Χρυσάνθεμο το θαμνώδες)

Ανθοφορία

Η μαργαρίτα ανθίζει κατά κύριο λόγο στις αρχές του καλοκαιριού και τα ανθεκτικά της άνθη διατηρούνται συχνά μέχρι και τον χειμώνα, αν δεν εμφανιστεί έντονη κακοκαιρία.^[1]

Στην τέχνη και τη λαϊκή κουλτούρα

Στη λαϊκή παράδοση, οι ερωτευμένοι μαδούσαν ένα-ένα τα πέταλα μιας μαργαρίτας ρωτώντας διαδοχικά "Μ' αγαπά;" και "Δε μ' αγαπά;", για να διαπιστώσουν αν το αντικείμενο του πόθου τους ανταποκρίνεται στα αισθήματά τους.^[2]^[3]^[4]

Αναφορές στη μαργαρίτα

Στην παλιά αθηναϊκή καντάδα "Αχ Μαργαρίτα" (1927) σε μουσική και στίχους του Νίκου Χατζηαποστόλου που τραγούδησε ο Πέτρος Επιτροπάκης αποτυπώνεται η αγωνία του ερωτευμένου που μαδά μια μαργαρίτα.^[5]
Η Κάκια Μένδρη, στο τάγκο "Μου το 'πε η μαργαρίτα" (1939) σε μουσική Σώσου Ιωαννίδη και στίχους Κώστα Κοφινιώτη μιλά με απελπισία για την αρνητική απάντηση της μαργαρίτας στο ερώτημα "Μ' αγαπά, δε μ' αγαπά;". ^[6]
Ο Οδυσσέας Ελύτης, στο ποίημά του "Κάτω στης μαργαρίτας τ' αλωνάκι" από τη συλλογή Ήλιος ο πρώτος (1943), αναφέρεται στην προτίμηση των μελισσών για τις μαργαρίτες.^[7] Το ποίημα μελοποιήθηκε από τον Γιάννη Μαρκόπουλο στον δίσκο του Ήλιος ο πρώτος (1969) με ερμηνεύτρια τη Μαρία Δημητριάδη.^[8]
Στο τραγούδι "Μια μαργαρίτα μάδησα" (1981) σε μουσική Θανάση Πολυκανδριώτη και στίχους Γιάννη Πάριου, η Μαρινέλλα και ο Τόλης Βοσκόπουλος τραγουδούν για κάποιον που αγνόησε την αρνητική απάντηση της μαργαρίτας και βίωσε την ερωτική απογοήτευση.^[9]
Η Άντζελα Δημητρίου, στο τραγούδι της "Μαργαρίτες" σε μουσική και στίχους του Φοίβου από τον δίσκο Μη μας αγαπάς (1996) αναρωτιέται: "Μ’ αγαπάει, δε μ’ αγαπάει".^[10]
Η παλιά συνήθεια του μαδήματος της μαργαρίτας από τους ερωτευμένους είναι το θέμα του βιβλίου της Έλλης Παιονίδου Τα μαγεμένα πέταλα της Μαργαρίτας (2002).^[11]
Η αγωνία για την απάντηση που κρύβει το μάδημα της μαργαρίτας φαίνεται στο τραγούδι της Ελεωνόρας Ζουγανέλη Μαργαρίτα (2015) σε μουσική Μίνωα Μάτσα και στίχους Ελένης Φωτάκη.^[12]

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica. T. 34. Αθήνα: Πάπυρος Λαρούς. 2007. σελ. 645. ISBN 978-960-6715-09-9.
«μαργαρίτα». enacademic.com - Academic Dictionaries and Encyclopedias. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2014.
Θεόδωρος Σ. Κουσουρής. «Ανθέμιδες και Μαργαρίτες... Μαργαρίτες». Envifriends - Περιβάλλον με Οικολογία. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2014.