Μετατροπία

Με τον όρο μετατροπία εννοούμε στη θεωρία της μουσικής την αλλαγή, τη μετάβαση από έναν τόνο, από μία κλίμακα, σε έναν άλλο.

Διατονική μετατροπία από Ντο μείζονα σε Ντο ελάσσονα κλίμακα.

Μπορεί κανείς να αφήσει τον αρχικό τόνο είτε για να πάρει εντελώς περαστικά έναν καινούριο τόνο και να ξαναγυρίσει στον αρχικό είτε για αρκετό διάστημα είτε και οριστικά. Στην πρώτη περίπτωση λέμε πως πρόκειται για επαφή ενός ξένου τόνου, για τη δεύτερη και τρίτη ότι πρόκειται για πραγματική μετατροπία, αλλαγή δηλαδή του τόνου.

Πάντως ακόμη κι όταν πραγματοποιηθεί μια αλλαγή του τόνου, μέσα σε ένα αρμονικό σύνολο, δε χάνεται εντελώς το αίσθημα του αρχικού τόνου, αλλά και μετά τη μετατροπία εξακολουθεί να υφίσταται σε υπολανθάνουσα οπωσδήποτε κατάσταση.

Για να περάσουμε από τον ένα τόνο στον άλλο, η αρμονία μας δίνει τρία μέσα:

1. Την τονική μεταλλαγή των συγχορδιών (διατονική μετατροπία): Η χρήση μίας κοινής συγχορδίας για την εναλλαγή τονικότητας.
2. Τη χρωματική μετατροπή τους (χρωματική μετατροπία): Η χρήση ενός (ανιόντος ή κατιόντος) διαστήματος ημιτονίου για την εναλλαγή τονικότητας.
3. Την εναρμόνια αλλαγή τους (εναρμόνια μετατροπία): Η χρήση δύο φθόγγων με κοινή συχνότητα, οι οποίοι ανήκουν σε διαφορετικές τονικότητες (π.χ. σολ δίεση - λα ύφεση).

Πηγή

• Καλομοίρης, Μανώλης (1993). «Αρμονία», επιμέλεια:Κούκος, Περικλής, Μουσικός Εκδοτικός Οίκος Γαϊτάνου Κοκονέτση. Μέρος Α', σσ. 93-94.