Πάπας Λέων Η΄

Ο Πάπας Λέων ΙΓ΄ (περί το 915 - 1 Μαρτίου 965) ήταν Ρωμαίος ηγούμενος που διεκδίκησε την διετία (963 - 964) την Αγία Έδρα ερχόμενος σε σύγκρουση με τους πάπες Ιωάννη ΙΒ΄ και Βενέδικτο Ε΄. Από την Ρωμαιοκαθολική εκκλησία θεωρείται Αντίπαπας την πρώτη περίοδο και νόμιμος πάπας την δεύτερη διορισμένος από τον αυτοκράτορα Όθων Α΄. Η παποσύνη του βρισκόταν στην σκοτεινή περίοδο γνωστή ως "saeculum obscurum" στην οποία οι πάπες είχαν ελαττωμένη εξουσία.

Πάπας Λέων Η΄
Από	6 Δεκεμβρίου 963 (αντίπαπας) 23 Ιουνίου 964 (πάπας)
Έως	26 Φεβρουαρίου 964 (αντίπαπας) 1 Μαρτίου 965 (πάπας)
Προκάτοχος	Βενέδικτος Ε΄
Διάδοχος	Ιωάννης ΙΓ΄

Πρώτα χρόνια

Ο Λέων ΙΓ΄ γεννήθηκε στην Ρώμη γύρω από την περιοχή Λαουτομίαι και καταγόταν από επιφανή ευγενή οικογένεια, ο πατέρας του Ιωάννης κατείχε το αξίωμα του Πρωτονοτάριου. Παρά το γεγονός ότι ήταν λαϊκός διορίστηκε την εποχή του Ιωάννη ΙΒ΄ επιθεωρητής των Ρωμαϊκών δημοσίων σχολείων της Παπικής αυλής. Την ίδια εποχή (963) συμμετείχε σε μια αποστολή που έστειλε ο Ιωάννης ΙΒ΄ στον αυτοκράτορα Όθων Α΄ ο οποίος πολιορκούσε τον έκπτωτο βασιλιά της Ιταλίας Βερεγγάριο Β΄ στην Ούμπρια. Οι οδηγίες που πήρε ήταν να καθησυχάσει τον αυτοκράτορα ότι ο πάπας θα μειώσει τις καταχρήσεις και να διαμαρτυρηθεί στον Όθων Α΄ επειδή ζητούσε από τα Παπικά Κράτη να δηλώσουν υποταγή στον ίδιο αντί για τον πάπα.

Συγκρούσεις για την διαδοχή

Απεικόνιστη του Πάπα Λέων ΙΓ΄ στα "Χρονικά της Νυρεμβέργης"

Την εποχή που ο Όθων Α΄ εισήλθε στην Ρώμη για να καθαιρέσει τον Ιωάννη ΙΒ΄ ο Λέων είχε διοριστεί ήδη Πρωτονοτάριος της Αγίας Έδρας. Η Σύνοδος που συγκάλεσε ο αυτοκράτορας καθαίρεσε τον Ιωάννη ΙΒ΄ και ανέδειξε νέο Πάπα τον Λέων ΙΓ΄ (4 Δεκεμβρίου 963). Ο Λέων ΙΓ΄ ήταν ωστόσο λαϊκός, για αυτό ο Καρδινάλιος της Όστια τον χειροτόνησε λέκτορα, υποδιάκονο, διάκονο, ιερέα και τελικά επίσκοπο (6 Δεκεμβρίου 963). Ο έκπτωτος Ιωάννης ΙΒ΄ ξεσήκωσε τους οπαδούς του στην Ρώμη με προτροπή να δολοφονήσουν τον Λέων ΙΓ΄, τα στρατεύματα του Όθων Α΄ κατέπνιξαν ωστόσο την εξέγερση. Ο Λέων ΙΓ΄ έπεισε τον Όθων Α΄ να ελευθερώσει τους ομήρους από τις επιφανείς Ρωμαϊκές οικογένειες με αντάλλαγμα την υποταγή τους. Με την αποχώρηση του αυτοκράτορα από την Ρώμη (12 Ιανουαρίου 964) οι ευγενείς εξεγέρθηκαν με αποτέλεσμα τον επόμενο μήνα ο Λέων ΙΓ΄ δραπέτευσε στην αυλή του Όθων Α΄. Ο Ιωάννης ΙΒ΄ συγκάλεσε Σύνοδο στην οποία καθαίρεσε τον Λέων (26 Φεβρουαρίου 964), ακολούθησε ο αφορισμός του. Ο Λέων ΙΓ΄ είχε ωστόσο την στήριξη του αυτοκράτορα, ο Ιωάννης ΙΒ΄ πέθανε τον Μάιο του 964 και οι Ρωμαίοι ανέδειξαν διάδοχο του τον Βενέδικτο Ε΄. Ο Όθων Α΄ πολιόρκησε των Ρώμη με τον Λέων στο πλευρό του, οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να παραδοθούν και ο Λέων ΙΓ΄ εγκαταστάθηκε στο Ανάκτορο του Λατερανού ως Πάπας. Ο Βενέδικτος Ε΄ και οι επίσκοποι του μεταφέρθηκαν μπροστά στον Λέων ΙΓ΄ με τις επίσημες ενδυμασίες τους. Ο Λέων ΙΓ΄ τον ρώτησε πως τόλμησε να καθίσει στην καρέκλα του Αγίου Πέτρου ενώ ήταν ο ίδιος ζωντανός, ο Βενέδικτος του απάντησε "Αμάρτησα, ελέησε με!". Με την υπόσχεση του αυτοκράτορα ότι θα του χάριζαν την ζωή αν δήλωνε την υποταγή του ο Βενέδικτος έπεσε στα πόδια του Λέων και αναγνώρισε την ενοχή του. Ο Λέων ΙΓ΄ συγκάλεσε Σύνοδο στην οποία η επισκοπική του χειροτονία καθαιρέθηκε, ο Λέων ΙΓ΄ του έσχισε το Πάλλιον και του έσπασε την ποιμαντική ράβδο. Με αίτημα ωστόσο του ίδιου του Όθων Α΄ διατήρησε το αξίωμα του διακόνου. Η Ρωμαϊκή αριστοκρατία οδηγήθηκε κατόπιν στον τάφο του Αγίου Πέτρου και ορκίστηκε να είναι πιστή στον Λέων ΙΓ΄, κατόπιν στα τέλη Ιουνίου του 964 ο Όθων Α΄ έφυγε από την Ρώμη.

Παποσύνη

Με την στέψη του από τον ίδιο τον αυτοκράτορα Όθων Α΄ ο Λέων ΙΑ΄ διατηρήθηκε μέχρι τον θάνατο του στον θρόνο της Αγίας Έδρας χωρίς προβλήματα. Εξέδωσε μια σειρά από Παπικές Βούλες μια τις οποίες παραχώρησε μια μεγάλη σειρά από προνόμια στον Όθων Α΄ και τους διαδόχους του. Σύμφωνα με αυτές οι αυτοκράτορες έχουν το δικαίωμα να επιλέγουν τους διαδόχους τους στο Βασίλειο της Ιταλίας, να υποδεικνύουν τον επόμενο πάπα, και όλοι οι πάπες, αρχιεπίσκοποι και επίσκοποι θα έπρεπε να αναλάβουν αυτοκρατορική αποδοχή. Ο Λέων ΙΓ΄ παραχώρησε επίσης στον Όθων Α΄ την κυριαρχία των Παπικών Κρατών την οποία είχαν παραχωρήσει στην Αγία Έδρα ο Πιπίνος ο Βραχύς και ο Καρλομάγνος. Οι ιστορικοί πιστεύουν ωστόσο ότι οι συγκεκριμένες Παπικές Βούλες έχουν παραποιηθεί και δεν μπορούν να ανακατασκευαστούν στην αρχική τους μορφή. Ο Λέων Η΄ πέθανε (1 Μαρτίου 965) και τον διαδέχθηκε ο Πάπας Ιωάννης ΙΓ΄.

Πηγές

• Gregorovius, Ferdinand, The History of Rome in the Middle Ages, Vol. III (1895)
• Mann, Horace K., The Lives of the Popes in the Early Middle Ages, Vol. IV: The Popes in the Days of Feudal Anarchy, 891–999 (1910)
• McBrien, Richard P. (2000). Lives of the Popes: The Pontiffs from St. Peter to Benedict XVI. HarperCollins.