Προύθος
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Συντεταγμένες: 45°28′08″N 28°12′26″E / 45.46889°N 28.20722°E
Ο Προύθος (ρουμ. Râul Prut, ουκρ. Прут) είναι ένας ιστορικός, διεθνής σήμερα, ποταμός στην Ανατολική Ευρώπη, συνολικού μήκους 950 χιλιομέτρων.
Γενικά
ΕπεξεργασίαΟ Προύθος πηγάζει στο όρος Χόβερλα του βορειοανατολικού ορεινού συγκροτήματος των Καρπαθίων όπου, με πορεία αρχικώς βόρεια και στη συνέχεια ανατολική, νοτιοανατολική και νότια, εκβάλλει 16 χιλιόμετρα ανατολικά του Γκαλατσίου στον Δούναβη, του οποίου τυπικώς είναι παραπόταμος, μόλις πριν το μεγάλο δέλτα των εκβολών του, στη Μαύρη θάλασσα. Η συνολική έκταση της λεκάνης απορροής του φθάνει τα 27.500 τετρ. χιλιόμετρα, δημιουργώντας την ομώνυμη κοιλάδα.
Στην αρχαιότητα ήταν γνωστός με τις ελληνικές ονομασίες Πυρετός, Ιεράσιος και Γεράσιος, της άλλοτε Ευρωπαϊκής Σαρματίας ή Δακίας. Ο Προύθος είναι πλεύσιμος ποταμός σε ποταμόπλοια από τις εκβολές του και μέχρι το πρανές της Λιόβα, περίπου 270 χιλιόμετρα, όπου σχηματίζεται καταρράκτης. Περίπου σε 40 αριθμούνται οι επιμέρους παραπόταμοι που εκχύνονται σε αυτόν, με πρώτο τον Τσερέμο, ενώ περισσότερες από 10 πόλεις έχουν αναπτυχθεί στις όχθες του.
Ο Προύθος έχει χαρακτηρισθεί «διεθνής ποταμός» και η ποταμοπλοΐα σε αυτόν είναι ελεύθερη σε πλοία κάθε σημαίας ή εθνικότητας.
Ιστορία
Επεξεργασία
Το 1538 ο οθωμανικός στρατός του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς διέσχισε τον Προύθο κατά την εκστρατεία του Καραμπογκντάν.[1] Τον 17ο αιώνα ο ποταμός αποτελούσε τα γεωγραφικά σύνορα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας με τη Βλαχία. Αργότερα απετέλεσε γεωγραφικό σύνορο της Ρουμανίας με τη Μολδαβία. Από την κατάληψη της Βεσσαραβίας από τη Σοβιετική Ένωση (1918) και μέχρι το 1940 ο Προύθος έρρεε σχεδόν σε όλο το μήκος του εντός της Ρουμανίας. Σήμερα ένα τμήμα του μήκους του, 681 χιλιομέτρων, οριοθετεί τα Μολδαβο-ρουμανικά σύνορα.
Κατά τον Εκστρατεία του Προύθου (Ρωσοτουρκικός Πόλεμος), στις 19 Ιουλίου 1711 ρωσικές δυνάμεις αρχικώς σε δύο σώματα — το ένα υπό τον Μεγάλο Πέτρο στη δυτική όχθη του ποταμού και το άλλο υπό τον Μπορίς Σερεμέτιεφ στην ανατολική όχθη, με τη συμμαχική δύναμη του Δημητρίου Καντεμίρ, του ηγεμόνα της Μολδαβίας — συνάντησαν τον οθωμανικό στρατό υπό τον Μεγάλο Βεζίρη Μπαλτατσί Μεχμέντ Πασά. Οι Τούρκοι, μαζί με Τάταρους της Κριμαίας, επιτέθηκαν πρώτα κατά του Σερεμέτιεφ, ο οποίος τότε οπισθοχώρησε στην άλλη όχθη, ώστε να ενωθεί με τον Μεγάλο Πέτρο. Κατόπιν οι Ρώσοι έστησαν ένα αμυντικό στρατόπεδο ανάμεσα στο Στανιλέστι και το ποτάμι, που στη συνέχεια περικυκλώθηκε εντελώς από τον οθωμανικό στρατό. Στις 21 Ιουλίου ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις και στις 23 του μηνός υπογράφηκε η Συνθήκη του Προύθου. Μετά τη συνθήκη αυτή ο Καντεμίρ υποχρεώθηκε να εξορισθεί στη Μόσχα, οι τοπικές δυναστείες ηγεμόνων καταργήθηκαν και οι Οθωμανοί εμπιστεύθηκαν τις ηγεμονίες σε Φαναριώτες ηγεμόνες.
Κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1768-1774, την 1η Αυγούστου 1700, ρωσικές δυνάμεις υπό τον στρατάρχη Πιοτρ Ρουμιάντσεφ κατενίκησαν μια υπέρτερη τουρκική στρατιά υπό τον Μεγάλο Βεζίρη Ιβαζαντέ Χαλίλ Πασά στη Μάχη του Καγκούλ επί του Προύθου.
Το 1821 ο Φιλικός Αλέξανδρος Υψηλάντης διέσχισε τον Προύθο στο Σκουλένι, με την πρόθεση να ξεκινήσει μια εξέγερση στις Danubian Principalities εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αν και αποτυχημένη, η εξέγερση αυτή συνδέθηκε με την έναρξη της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821 και για αυτό στην ελληνική ιστορία η διάσχιση του Προύθου από τον Υψηλάντη είναι ένα σημαντικό γεγονός, που έδωσε το θέμα σε γνωστό πίνακα.
Φωτογραφίες
Επεξεργασία
Δείτε επίσης
Επεξεργασία
Πηγές
Επεξεργασία- Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. Κ΄, σελ. 804
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica, τόμ. 51ος, σελ. 56
- Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, τόμ. 16ος, σελ. 445
- ↑ «Who is Mimar Sinan?». RaillyNews. 24 Ιουλίου 2020.