Ρεϊμόν Κενώ
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο Ρεϊμόν Κενώ (Raymond Queneau, 21 Φεβρουαρίου 1903 - 25 Οκτωβρίου 1976) ήταν Γάλλος συγγραφέας, ποιητής, στιχουργός, μεταφραστής και μαθηματικός. Πολυσχιδής προσωπικότητα, με αίσθηση του χιούμορ και φαντασία, ανανέωσε τη γαλλική γλώσσα και λογοτεχνία εισάγοντας τον προφορικό λόγο και υπογραμμίζοντας την έννοια του αστείου στα γαλλικά γράμματα.
| Ρεϊμόν Κενώ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Raymond Queneau (Γαλλικά) |
| Γέννηση | 21 Φεβρουαρίου 1903[1][2][3] Χάβρη[4][5][6] |
| Θάνατος | 25 Οκτωβρίου 1976[1][2][3] 13ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού[5][7] |
| Αιτία θανάτου | καρκίνος του πνεύμονα |
| Συνθήκες θανάτου | φυσικά αίτια |
| Τόπος ταφής | Ζυβιζί-συρ-Ορζ[8] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γαλλία[9] |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | Γαλλικά |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γαλλικά[3][10] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο του Παρισιού |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιητής[5][11] θεατρικός συγγραφέας μυθιστοριογράφος μεταφραστής σεναριογράφος μαθηματικός[11] συγγραφέας[5][11] |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Janine Kahn |
| Τέκνα | Jean-Marie Queneau |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | βραβείο Λε Ντε Μαγκό (1933) Straelen Translator’s Prize provided by Kunststiftung NRW (2017) |
| Ιστότοπος | |
| www | |
| Υπογραφή | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφικά Στοιχεία
ΕπεξεργασίαΜοναχογιός του Αυγούστου Κενώ (Auguste Queneau) και της Ζοζεφίν Μινιό (Joséphine Mignot) που είχαν κατάστημα ψιλικών, ο Ρεϊμόν γεννήθηκε το 1903 στη Χάβρη. Εκεί μεγάλωσε και έκανε τις πρώτες σπουδές του. Πήγαινε συχνά με τον πατέρα του στον κινηματογράφο, διάβαζε πολύ και ξεκίνησε να γράφει από την εφηβική του ηλικία. Έπειτα πήγε στο Παρίσι για να πάρει πτυχίο φιλολογίας και φιλοσοφίας (License de philosophie et de lettres) από τη Σορβόνη (1924). Εκεί εκδηλώθηκαν για πρώτη φορά κρίσεις άσθματος.
Εκπλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις στην Αλγερία και στο Μαρόκο, όπου ήρθε σε επαφή με την αργκό αλλά και με την αραβική γλώσσα, όμως παράλληλα παρακολουθούσε τη λογοτεχνική κίνηση από αρκετά κοντά. Είχε συνεργαστεί μάλιστα στην έκδοση της Σουρεαλιστικής επανάστασης αλλά από το 1929 είχε ήδη διακόψει τις σχέσεις του με το κίνημα του Αντρέ Μπρετόν για προσωπικούς και πολιτικούς λόγους. Παντρεύτηκε την Ζανίν Καν (αδερφή παλιάς ερωμένης του Μπρετόν-1928) με την οποία απέκτησε τον μοναχογιό του Ζαν Μαρί Κενώ (Jean-Marie Queneau) το 1934. Την ίδια χρονιά γράφτηκε στη σχολή «École pratique des hautes études» και παρακολούθησε σειρά μαθημάτων πάνω στον Χέγκελ από τον γνωστό καθηγητή Αλεξάντρ Κοζέβ (1935).
Διψασμένος για ταξίδια και γνώση επισκέφθηκε την Ελλάδα το 1932 και ένιωσε βαθιά έκπληξη από το χάσμα που χώριζε την καθομιλουμένη από την καθαρεύουσα του γραπτού λόγου. Αυτός ο διαχωρισμός άλλωστε τον προβλημάτισε τόσο πολύ ώστε να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για αυτόν καθώς στη συγγραφική του πορεία έθεσε τον στόχο να απαλλάξει τη γαλλική γλώσσα από τις συμβατικότητες του γραπτού λόγου.
Αφού επιστρέψει, θα εκδώσει το πρώτο του μυθιστόρημα, ένα μυθιστόρημα-ποίημα με τίτλο «Le chiendent» για το οποίο θα κερδίσει άλλωστε και το μόλις θεσπισμένο -με αφορμή το βιβλίο του- βραβείο των Ντε Μαγκό. Κατόπιν ακολουθούν κάποια αυτοβιογραφικά έργα:Les derniers jours (1936), Odile (1937), Les enfants du limon (1938). Παράλληλα εργάζεται ως τραπεζικός αλλά και ως πωλητής μέχρι να προσληφθεί από τον εκδοτικό οίκο Γκαλιμάρ ως αναγνώστης και έτσι να μπορέσει να αφιερωθεί περισσότερο στη συγγραφή. Ιδρύει μαζί με τον Ζωρζ Πελορσόν την επιθεώρηση «Volontées», γράφει και εκδίδει βιβλία. Η πρώτη του επιτυχία θα είναι το Pierrot mon ami (1942) και θα γίνει διάσημος το 1959 με το βιβλίο «Η Ζαζί στο μετρό» (Zazie dans le métro) που θα μεταφερθεί στον κινηματογράφο από τον Λουί Μαλ. Η υστεροφημία του Κενώ όμως θα επισφραγισθεί από τα «Γαλάζια λουλούδια» (Les Fleurs bleues, 1965) καθώς και από ένα παλαιότερο έργο του, τις «Ασκήσεις ύφους» (Exercices de style, 1947).
Για κάποιο διάστημα στη δεκαετία του '30 ο Κενώ μελέτησε και κατέγραψε αυτούς που αποκαλούσε «les fous littéraires» (Οι τρελοί λογοτέχνες), συγγραφείς που είχαν διακηρύξει διάφορες εκκεντρικές θεωρίες. Κατέληξε στη συγγραφή ενός τόμου που υπερέβαινε τις 700 σελίδες που κανένας εκδότης δε θέλησε να εκδώσει. Μέρος της τεράστιας εργασίας του ενσωματώθηκε στο έργο του Les enfants du limon μέσω του ήρωα, κυρίου Σαμπερνάκ (Monsieur Chambernac) που ήταν συγγραφέας της «Εγκυκλοπαίδειας των Ανακριβών Επιστημών», ενός βιβλίου για τους «τρελούς λογοτέχνες».
Καθώς είχε μεγάλο ενδιαφέρον για τις επιστήμες, το 1948 γράφτηκε στη Μαθηματική Εταιρία Γαλλίας και μάλιστα αφοσιώθηκε στην εφαρμογή των μαθηματικών κανόνων στο λογοτεχνικό έργο. Από το 1950 συμμετείχε στο Κολλέγιο Παταφυσικής με το βαθμό του «Σατράπη» ενώ το 1951 τον δέχτηκε η Ακαδημία Γκωνκούρ και από το 1954 διηύθηνε τις εγκυκλοπαιδικές εκδόσεις του εκδοτικού οίκου Pleiade.
Κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου του κολλεγίου Παταφυσικής αποφάσισε μαζί με τον μαθηματικό Φρανσουά λε Λιονέ να ιδρύσουν την Ουλιπό (Oulipo, Ouvroir de la Litterature Potentielle = Εργαστήριο Δυνητικής Λογοτεχνίας) στην οποία συμμετείχαν πολλοί σημαντικοί λογοτέχνες.
Παρά τις πολλές απαιτητικές και διαφορετικές ενασχολήσεις του, ο Κενώ θα βρει τον χρόνο να εκφράσει την ποιητική του φλέβα αφού θα είναι άλλωστε και ο μοναδικός ποιητής που έχει καταφέρει να γράψει εκατό τρισεκατομμύρια ποιήματα («Cent Mille Milliards de Poèmes», 1961). Πρόκειται για ένα βιβλίο που έδινε τη δυνατότητα στον αναγνώστη να ανακατέψει τις λέξεις κατά τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργηθούν σύμφωνα με τους υπολογισμούς του συγγραφέα εκατό τρισεκατομμύρια ποιήματα.
Ο Κενώ πέθανε στις 25 Οκτωβρίου 1976. Ο τάφος του βρίσκεται στο παλιό νεκροταφείο του Juvisy-sur-Orge, στην Εσόν (Essonne) έξω από το Παρίσι.
Έργα
Επεξεργασία- Μυθιστορήματα
- Le Chiendent, 1933
- Gueule de pierre, 1934
- Les Derniers Jours, 1936
- Odile, 1937
- Les Enfants du Limon, 1938
- Un rude hiver, 1939
- Les Temps mêlés (Gueule de pierre II), 1941
- Pierrot mon ami, 1942
- Loin de Rueil, 1944
- On est toujours trop bon avec les femmes, 1947 (με το ψευδώνυμο της Sally Mara)
- Saint-Glinglin, 1948
- Le Journal intime de Sally Mara, 1950
- Le Dimanche de la vie, 1952
- Zazie dans le métro, 1959
- Les Fleurs bleues, 1965
- Le Vol d'Icare, 1968
- Ποίηση
- Chêne et chien, 1937
- Les Ziaux, 1943
- L'Instant fatal, 1948
- Petite cosmogonie portative, 1950
- Cent Mille Milliards de Poèmes, 1961
- Le Chien à la mandoline, 1965
- Courir les rues, 1967
- Battre la campagne, 1968
- Fendre les flots, 1969
- Morale élémentaire, 1975
- Analyse logique, 1947
- Άρθρα και δοκίμια
- Bâtons, chiffres et lettres, 1950
- Pour une Bibliothèque Idéale, 1956
- Entretiens avec Georges Charbonnier, 1962
- Bords, 1963
- Une Histoire modèle, 1966
- Le Voyage en Grèce, 1973
- Traité des vertus démocratiques, 1993
- Διάφορα
- Exercices de style, 1947
- Contes et propos, 1981
- Journal 1939-1940, 1986
- Journaux 1914-1965, 1996
- Lettres croisées 1949-1976 : André Blavier-Raymond Queneau, αλληλογραφία, συγκεντρωμένη και σχολιασμένη από τον Jean-Marie Klinkenberg, 1988
- Sur les suites s-additives, Journal of Combinatorial Theory 12 (1972), pp. 31-71
- Μεταφράσεις
- Le Mystère du train d'or του Edgar Wallace, με το ψευδώνυμο Jean Raymond, 1934
- Peter Ibbetson του George du Maurier, 1949
- L'Ivrogne dans la brousse (The Palm wine drinkard) του Amos Tutuola, 1953
Ελληνικές μεταφράσεις
- Zazie dans le métro (Η Ζαζί στο μετρό), μτφρ. Γ.Κατωπόδη ("Γράμματα"), 1981
- Loin de Rueil (Μακριά από τη Ριέιγ, ελλ. τίτλος: Όνειρο και φυγή), μτφρ. Λ.Κουβάτσου ("Αιγόκερως"), 1982
- Pierrot mon ami (Ο φίλος μου, ο Πιερό), μτφρ. Στ.Βαρβαρούση ("Ερατώ"), 1983
- Un rude hiver (Βαρυχειμωνιά), μτφρ. Λιζ.Κουκουβίνου ("Γράμματα"), 1984
- Loin de Rueil (Μακριά από τη Ριέιγ, ελλ. τίτλος: Το δέρμα των ονείρων), μτφρ. Γ.Ιωαννίδου ("Αστάρτη"), 1988
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0703200. Ανακτήθηκε στις 13 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11920846s. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 12883. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2020.
- ↑ ZKM Center for Art and Media Karlsruhe. raymond-queneau. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2022.
- ↑ Fichier des personnes décédées mirror. rp4-NwX1WvTP. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ 8,0 8,1 actu
.fr /insolite /toussaint-quelles-sont-les-celebrites-enterrees-en-essonne _46091418 .html. - ↑ 4693.
- ↑ CONOR.SI. 19809379.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 The Fine Art Archive. 26437. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021.
Πηγές
Επεξεργασία- Raymond QUENEAU: Le vol d'Icare, Ed. Folio ISBN 2-07-038918-9
- Collection Littéraire Lagarde et Michad, XXe siècle, éd. Bordas 1997 ISBN 2-04-018000-1
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Το παιχνίδι των αντικατοπτρισμών[νεκρός σύνδεσμος] της Κατρίν Βελισσάρη (Το Βήμα 18/01/2004 -ανακτήθηκε στις 11/1/08)
- Αποσπάσματα από τις Ασκήσεις Ύφους Αρχειοθετήθηκε 2005-09-21 στο Wayback Machine., μτφ Α. Κυριακίδη, Αθήνα: Ύψιλον, 1984 από τον διαδικτυακό τόπο του ΕΚΕΒΙ (ανακτήθηκε στις 11/1/08)
- Tο μιξτ - γκριλ της Iστορίας, Ο Pεϊμόν Kενώ σε μεγάλα κέφια Αρχειοθετήθηκε 2007-12-16 στο Wayback Machine. της Σοφίας Νικολαΐδου (ένα "ζωντανό" βιογραφικό και απολαυστικά αποσπάσματα από http://www.netschoolbook.gr Αρχειοθετήθηκε 2008-01-13 στο Wayback Machine. - ανάκτηση 12/1/08)
- Φωτογραφίεςαπό συλλογή του εκδοτικού οίκου Γκαλλιμάρ (ανακτήθηκε 12/1/08)
- Ουλιπό, επίσημη ιστοσελίδα (στα γαλλικά)
- Queneau.net, διαδικτυακός τόπος αφιερωμένος στο συγγραφέα (στα γαλλικά-ανακτήθηκε στις 11/1/08)
- Συνέντευξη του Raymond Queneau από τον Georges Charbonnier (στο www.centerforbookculture.org- ανάκτηση 12/1/08)