Σάρι (ένδυμα)

Ένα σάρι (sari, saree ή sadi ) είναι ένα γυναικείο ένδυμα από την ινδική υποήπειρο. Αποτελείται από ένα μη ραμμένο υφαντό ύφασμα διατεταγμένο πάνω από το σώμα ως ρόμπα, με το ένα άκρο πιασμένο στη μέση, ενώ το άλλο άκρο ακουμπά πάνω από τον έναν ώμο, μερικές φορές αποκαλύπτοντας μέρος της μέσης. Μπορεί να ποικίλλει από 4,1 μέτρα έως 8,2 μέτρα μήκος και 60-120 εκατοστά πλάτος.

Γυναίκα και παιδί ντυμένα με σάρι Μαχαράστρα

Είναι μια μορφή εθνικού ενδύματος στο Μπαγκλαντές, Ινδία, Σρι Λάνκα, Νεπάλ και Πακιστάν. Υπάρχουν διάφορα ονόματα και στυλ παραγωγής και πτύχωσης σάρι, με το πιο συνηθισμένο να είναι το στυλ νίβι.

Το σάρι φοριέται με ένα εφαρμοστό μπουστάκι, που ονομάζεται επίσης τσόλι (ravike ή kuppasa στη νότια Ινδία και cholo στο Νεπάλ) και ένα μεσοφόρι ονόματι γκάγκρα, παρκάρ ή ουλ-παβαντάι.

Παραμένει μόδα στην ινδική υποήπειρο στις μέρες μας.

Ετυμολογία

Η χίντι λέξη sāṛī ( साड़ी) , στα σανσκριτικά śāṭī , σημαίνει «λωρίδα υφάσματος» , και शाडी śāḍī ή साडी sāḍī στα πάλι, ಸೀರೆ ή sīre στα κανάντα και εξελίχθηκε σε sāṛī στις σύγχρονες ινδικές γλώσσες. Η λέξη śāṭika αναφέρεται ως περιγραφή της γυναικείας νταρμικής ενδυμασίας στη σανσκριτική λογοτεχνία και στη βουδιστική λογοτεχνία. Ο όρος για το γυναικείο μπουστάκι, το τσόλι, ελίχθηκε από την αρχαία λέξη stanapaṭṭa. Το Ραζαταρανγκίνι, λογοτεχνικό έργο του 10ου αιώνα από τον Καλχάνα, αναφέρει ότι το τσόλι από το Ντέκαν εισήχθη υπό το βασιλικό τάγμα στο Κασμίρ.

Το μεσοφόρι ονομάζεται sāyā ( साया) στα χίντι, parkar ( परकर) στα μαράθι, ulpavadai (உள்பாவாடை) στα ταμίλ ( pavada σε άλλα μέρη της Νότιας Ινδίας, μαλαγιάλαμ: പാവാട, τελούγκου: పావడ, κανάντα ಪಾವುಡೆ), sāẏā ( সায়া) στα βεγγαλέζικα και στην ανατολική Ινδία και sāya ( සාය) στα σιναλέζικα. Εκτός από το τυπικό "μεσοφόρι", μπορεί επίσης να ονομάζεται "εσωτερική φούστα" ή εσώρουχο.

Προέλευση και ιστορία

Η ιστορία του πτυχωτού υφάσματος που μοιάζει με σάρι μπορεί να αναχθεί στον πολιτισμό της κοιλάδας του Ινδού, ο οποίος άκμασε κατά το 2800-1800 π.Χ. γύρω από το βορειοδυτικό τμήμα της ινδικής υποηπείρου. Το βαμβάκι πρωτοκαλλιεργήθηκε και υφαίνεται στην ινδική υποήπειρο γύρω στην 5η χιλιετία π.Χ. Οι βαφές που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται, ιδιαίτερα το λουλακί και ο κουρκουμάς. Το μετάξι υφαίνεται γύρω στο 2450 π.Χ. και το 2000 π.Χ.

Η λέξη σάρι εξελίχθηκε από το σανσκριτικό śāṭikā και αναφέρεται στην πρώιμη ινδουιστική λογοτεχνία ως γυναικεία ενδυμασία . Το σάρι ή śāṭikā εξελίχθηκε από ένα σύνολο τριών κομματιών, που περιλαμβάνει την ανταρίγια, το κάτω ένδυμα, την ουταρίγια, πέπλο που φοριέται πάνω από τον ώμο ή το κεφάλι, και τη σταναπάτα, μια ζώνη στο στήθος. Αυτό το σύνολο αναφέρεται στη σανσκριτική λογοτεχνία και στη βουδιστική λογοτεχνία πάλι κατά τον 6ο αιώνα π.Χ.

Το αρχαίο σανσκριτικό έργο Κανταμπάρι του Μπαναμπχάτα και η αρχαία ποίηση Ταμίλ, όπως το Σιλαπαντικαράμ, περιγράφει γυναίκες με φίνα πτυχωτά ενδύματα ή σάρι. Στην αρχαία Ινδία, παρόλο που οι γυναίκες φορούσαν σάρι, που αποκάλυπταν τη μέση, οι συγγραφείς Νταρμασάστρα δήλωναν ότι οι γυναίκες πρέπει να είναι ντυμένες έτσι, ώστε ο αφαλός να μην γίνεται ποτέ ορατός, κάτι που μπορεί να οδήγησε σε ένα ταμπού για την έκθεση στον ομφαλό σε ορισμένες περιόδους και μέρη.

Είναι γενικά αποδεκτό ότι τα τυλιχτά ενδύματα που μοιάζουν με σάρι για το κάτω μέρος του σώματος και μερικές φορές σάλια ή μαντήλια που ονομάζονται «ουταρίγια» για το πάνω μέρος του σώματος, φοριούνται από τις Ινδές για μεγάλο χρονικό διάστημα και ότι έχουν φορεθεί στη σημερινή τους μορφή για εκατοντάδες χρόνια. Στην αρχαία ραπτική, το κάτω ένδυμα ονομαζόταν «νίβι» ή «νίβι μπάντα», ενώ το πάνω μέρος του σώματος έμενε ως επί το πλείστον γυμνό. Τα έργα του Καλιντάσα αναφέρουν την kūrpāsaka, μια μορφή σφιχτής ζώνης στήθους, που απλώς κάλυπτε τα στήθη. Μερικές φορές αναφέρεται επίσης ως uttarāsaṅga ή stanapaṭṭa.

Ποιητικές αναφορές από έργα όπως το Σιλαπακαράμ υποδεικνύουν ότι κατά την περίοδο Σανγκάμ στο αρχαίο Ταμίλ Ναντού στη νότια Ινδία, ένα ενιαίο ρούχο χρησίμευε τόσο ως κάτω ένδυμα όσο και ως κάλυμμα του κεφαλιού, αφήνοντας το μεσαίο τμήμα εντελώς ακάλυπτο. Παρόμοια στυλ του σάρι καταγράφονται σε πίνακες ζωγραφικής στην Κεράλα. Πολλές πηγές λένε ότι η καθημερινή φορεσιά στην αρχαία Ινδία μέχρι πρόσφατα στην Κεράλα αποτελούνταν από ένα πτυχωτό ντότι ή σαρόνγκ, σε συνδυασμό με ένα ύφασμα στο στήθος, που ονομαζόταν κουρπασάκα ή σταναπάτα, και περιστασιακά ένα περιτύλιγμα που ονομαζόταν uttarīya που μερικές φορές μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να καλύψει το πάνω μέρος σώμα ή κεφάλι. Το μονοκόμματο σάρι στην Κεράλα προέρχεται από το γειτονικό Ταμίλ Ναντού ή το Ντέκαν κατά τη μεσαιωνική περίοδο με βάση την εμφάνισή του σε διάφορες τοιχογραφίες ναών στη μεσαιωνική Κεράλα.

Η πρώιμη σανσκριτική λογοτεχνία έχει ένα ευρύ λεξιλόγιο όρων για το πέπλο που χρησιμοποιούν οι γυναίκες, όπως αβαγκουνθάνα (oguntheti/oguṇthikā), που σημαίνει μανδύας-πέπλο, ουταρίγια, που σημαίνει πέπλο ώμου, μουχα-πάτα, που σημαίνει πέπλο προσώπου, και σιροβάστρα, που σημαίνει πέπλο κεφαλιού.

Στην Πρατιμανατάκα, ένα έργο περιγράφει στο πλαίσιο του πέπλου αβαγκουνθάνα ότι «οι κυρίες μπορούν να φαίνονται χωρίς καμία ευθύνη (για τα ενδιαφερόμενα μέρη) σε μια θρησκευτική συνεδρία, σε γάμους, κατά τη διάρκεια μιας συμφοράς και σε ένα δάσος». Το ίδιο συναίσθημα εκφράζεται πιο γενικά στη μεταγενέστερη σανσκριτική λογοτεχνία. Αυτή η μορφή πέπλου από παντρεμένες γυναίκες εξακολουθεί να επικρατεί στις περιοχές που μιλούν χίντι και είναι γνωστή ως γκουνγκάτ, όπου η χαλαρή άκρη ενός σάρι τραβιέται πάνω από το κεφάλι για να λειτουργήσει ως πέπλο προσώπου.

Με βάση γλυπτά και πίνακες, πιστεύεται ότι τα σφιχτά μπούστα ή τσόλι εξελίχθηκαν μεταξύ του 2ου αιώνα π.Χ. έως τον 6ο αιώνα μ.Χ. σε διάφορα τοπικά στυλ. Τα πρώτα τσόλι ήταν μπροστινό κάλυμμα δεμένο στο πίσω μέρος. Αυτό το στυλ ήταν πιο κοινό σε μέρη της αρχαίας βόρειας Ινδίας. Αυτή η αρχαία μορφή μπούστου ή τσόλι εξακολουθεί να είναι κοινή στην πολιτεία του Ρατζαστάν σήμερα.

Διάφορα στυλ διακοσμητικών παραδοσιακών κεντημάτων γίνονται στο τσόλι. Στα νότια μέρη της Ινδίας, το τσόλι είναι γνωστό ως ραβίκι, που δένεται μπροστά αντί για πίσω. Στο Νεπάλ, το τσόλι είναι γνωστό ως τσόλο ή τσαουμπάντι τσόλο και παραδοσιακά δένεται μπροστά.

Το κόκκινο είναι το πιο αγαπημένο χρώμα για τα σάρι γάμου, τα οποία είναι η παραδοσιακή επιλογή ενδυμάτων για τις νύφες στον ινδουιστικό γάμο. Οι γυναίκες φορούσαν παραδοσιακά διάφορους τύπους τοπικών σάρι χειροποίητων στον αργαλειό από μετάξι, βαμβάκι, ικκάτ, κεντήματα και υφάσματα βαμμένα με δέσιμο. Τα πιο περιζήτητα σάρι από μετάξι μπροκάρ φοριούνται παραδοσιακά και σε επίσημες περιστάσεις.

Είδη πτύχωσης

Εικονογράφηση του 1928 διαφορετικών μορφών σάρι, γκάγκρα τσόλι και σαλβάρ καμίζ που φορούσαν γυναίκες της Νότιας Ασίας.

Υπάρχουν περισσότεροι από 80 καταγεγραμμένοι τρόποι για να φορεθεί ένα σάρι. Το πιο συνηθισμένο στυλ είναι το σάρι να τυλίγεται γύρω από τη μέση, με το χαλαρό άκρο της πτύχωσης να φοριέται πάνω από τον ώμο, αφήνοντας τη μέση γυμνή. Ωστόσο, το σάρι μπορεί να διπλωθεί σε πολλά διαφορετικά στυλ, αν και ορισμένα στυλ απαιτούν ένα σάρι συγκεκριμένου μήκους ή μορφής. Η Ρίτα Καπούρ Τσίστι, ιστορικός του σάρι και αναγνωρισμένη μελετήτρια της κλωστοϋφαντουργίας, έχει καταγράψει 108 τρόπους να φορεθεί ένα σάρι στο βιβλίο της «Saris: Tradition and Beyond». Το βιβλίο τεκμηριώνει πτυχωτά σάρι σε δεκατέσσερις πολιτείες: Γκουτζαράτ, Μαχαράστρα, Γκόα, Καρνατάκα, Κεράλα, Ταμίλ Ναντού, Άντρα Πραντές, Οντίσα, Δυτική Βεγγάλη, Τζαρκάντ, Μπιχάρ, Τσατισγκάρ, Μάντγια Πραντές και Ουτάρ Πραντές. Η σειρά Σάρι, ένα μη κερδοσκοπικό έργο που δημιουργήθηκε το 2017, είναι μια ψηφιακή ανθολογία που τεκμηριώνει τοπικά πτυχωτά σάρι της Ινδίας παρέχοντας πάνω από 80 ταινίες μικρού μήκους σχετικά με τους τρόπους που φοριούνται διάφορα στυλ.

Η Γαλλίδα πολιτιστική ανθρωπολόγος και ερευνήτρια του σάρι Σαντάλ Μπουλανζέ κατηγοριοποίησε τις πτυχώσεις σάρι στις ακόλουθες οικογένειες:

• Νίβι σάρι - στυλ που φοριέται αρχικά στην περιοχή του Ντέκαν. Εκτός από το σύγχρονο νίβι, υπάρχει επίσης το ναουβάρι, κάτσα ή κάστα νίβι, όπου οι πιέτες περνούν μέσα από τα πόδια και στερεώνονται στην πλάτη. Αυτό επιτρέπει την ελεύθερη κίνηση, ενώ καλύπτει τα πόδια.
• Μπιχάρ, Ούταρ Πραντές, Γκουζαράτ, Ρατζαστάν – Φοριέται παρόμοια με το στυλ νίβι, αλλά με το χαλαρό άκρο του σάρι τοποθετημένο μπροστά, επομένως αυτό το στυλ είναι γνωστό ως σίντα αντσάλ ή σίντα παλού. Αφού μπουν οι πιέτες όπως στο στυλ νίβι, το ελεύθερο άκρο περνιέται από πίσω, απλώνεται στον δεξιό ώμο και τραβιέται προς τα πίσω για να στερεωθεί στο πίσω μέρος. Αυτό το στυλ φοριέται επίσης από τους ινδουιστές Παντζάμπ και τους Ινδουιστές Σίντι.
• Το στυλ Βεγγάλης και Όντια φοριέται με απλή τετράγωνη πιέτα. Στο στυλ της Βεγγάλης, το σάρι τυλίγεται γύρω από τη μέση αριστερόστροφα και στη συνέχεια μια δεύτερη φορά από την άλλη κατεύθυνση. Το ελεύθερο άκρο είναι πολύ μακρύτερο και περνάει γύρω από το σώμα πάνω από τον αριστερό ώμο. Υπάρχει αρκετό ύφασμα για να καλύψει και το κεφάλι. Το σάρι Μπραχμίκα εισήχθη στη Βεγγάλη από την Τζνανανταναντίνι Ντέβι μετά την περιοδεία της στη Βομβάη το 1870. Η Τζνανανταναντίνι αυτοσχεδίασε πάνω στο στυλ του σάρι που φορούσαν οι γυναίκες Παρς και Γκουτζαράτ, το οποίο έγινε γνωστό ως στυλ Μπραχμίκα.
• Ιμαλάια – Το κουλούβι πάτου είναι μια παραδοσιακή μορφή μάλλινου σάρι, που φοριέται στο Χιμάτσαλ Πραντές. Παρόμοια εκδοχή φοριέται και στην Ουταράχαντ.
• Νεπάλ: Το Νεπάλ έχει πολλές διαφορετικές ποικιλίες πτυχωτών σάρι. Σήμερα, η πιο συνηθισμένη είναι το νίβι. Το παραδοσιακό νεβάρι σάρι διπλώνεται μέχρι να φτάσει κάτω από το γόνατο και στη συνέχεια φοριέται όπως ένα σάρι νίβι, αλλά το παλού δεν φοριέται κατά μήκος του στήθους και αντ' αυτού δένεται γύρω από τη μέση και αφήνεται έτσι ώστε να πέφτει από τη μέση μέχρι το γόνατο. Αντ' αυτού, το παλού ή ένα σάλι δένεται κατά μήκος του στήθους τυλίγοντάς το από το δεξί ισχίο και πίσω και ρίχνεται πάνω από τους ώμους. Τα σάρι φοριούνται με μπλούζα πιο χοντρή και δένονται πολλές φορές μπροστά. Η κοινότητα Μποϊπούρι και Αουάντι φοράει το σάρι όπως το στυλ Γκουτζαράτ. Η κοινότητα Μαϊθίλι έχει τις δικές της παραδοσιακές πτυχώσεις μαδουβάνι και πουρνιέα, αλλά σήμερα αυτά είναι σπάνια και τα περισσότερα σάρι φοριούνται με το παλού μπροστά ή σε στυλ νίβι. Οι γυναίκες των κοινοτήτων Ραϊμπάνσι παραδοσιακά φορούν το σάρι τους χωρίς τσόλι και δεμένο κάτω από το λαιμό σαν πετσέτα, αλλά σήμερα μόνο οι ηλικιωμένες γυναίκες το φορούν με αυτό το στυλ. Η πτύχωση νίβι διαδόθηκε στο Νεπάλ από τη δυναστεία Σαχ και τους Ράνα.
• Ναουβάρι και κάστα: αυτή η πτύχωση φοριέται παρόμοια με την αρχαία μορφή του νάβι σάρι, όπου οι πιέτες στο μπροστινό μέρος στερεώνονται στο πίσω μέρος, αν και υπάρχουν πολλές περιφερειακές και κοινωνικές παραλλαγές. Το στυλ που φορούν οι γυναίκες βραχμάνες διαφέρει από αυτό των Μαράθα. Το στυλ διαφέρει επίσης από κοινότητα σε κοινότητα. Αυτό το στυλ είναι δημοφιλές στη Μαχαράστρα και την Γκόα.
• Μαντισάρ – αυτή η πτύχωση είναι συνηθισμένη στις Βραχμάνες από το Ταμίλ Ναντού. Το παραδοσιακό μαντισάρ φοριέται με σάρι 8 μέτρων.
• Το παρς «γκάρα» φοριέται από Ζωροάστρισσες στην Γκουτζαράτ της Ινδίας και στο Σιντ του Πακιστάν. Φοριέται παρόμοια με το σίντα παλού, συγκρίνεται με το παραδοσιακό σάρι λόγω της μοναδικής του κινεζικής διακόσμησης.
• Πιν Κοσουβάμ – το παραδοσιακό στυλ του Ταμίλ Νάντου.
• Κοντάγκου – αυτή η πτύχωση περιορίζεται στις γυναίκες από το διαμέρισμα Κοντάγκου της Καρνάτακα. Σε αυτό το στυλ, οι πιέτες δημιουργούνται στο πίσω μέρος αντί στο μπροστινό. Η χαλαρή άκρη του σάρι διπλώνεται από πίσω προς τα εμπρός πάνω από τον δεξιό ώμο και στερεώνεται στο υπόλοιπο σάρι.
• Γκόμπε Σίρι – Αυτό το στυλ φοριέται από τις γυναίκες στην κεντρική περιοχή της Καρνάτακα. Το σάρι περνιέται 3/4 φορές στη μέση και γίνεται κόμπος αφού περάσει σταυρωτά πάνω από τους ώμους.
• Καρνάτακα – Στην Καρνάτακα, εκτός από το παραδοσιακό σάρι νίβι, το σάρι φοριέται επίσης με την πτύχωση «καρνάτακα κάτσε», με πτύχωση νίβι μπροστά και πτύχωση κάτσε πίσω.
• Κεράλα – το σάρι δύο τεμαχίων που φοριέται στην Κεράλα. Συνήθως φτιάχνεται από αλεύκαστο βαμβάκι και διακοσμείται με χρυσές ή χρωματιστές λωρίδες ή/και μπορντούρες.
• Κουνμπί ή ντενθλί - αυτή η μορφή πτύχωσης δημιουργείται με το δέσιμο ενός κόμπου στο ύφασμα κάτω από τον ώμο. Επίσης, μια λωρίδα υφάσματος, που περνά πάνω από τον αριστερό ώμο, στερεώνεται στην πλάτη.
• Μιθίλα - Σε όλες τις περιοχές της Μιθίλα, οι γυναίκες Μαϊθίλ ακολουθούν αυτό το στυλ. Εδώ, το σάρι καλύπτει το άνω μέρος του σώματος των γυναικών, όπου δεν φορούν μπλούζα, και το παλού του σάρι περιστρέφεται γύρω από το λαιμό και φέρνεται προς τα εμπρός. Το ελεύθερο άκρο είναι τυλιγμένο σαν όντνι, έτσι ώστε να καλύπτεται όλο το σώμα.
• Ρίχα-Μεχέλα, κοκαλμόρα, τσαντόρ/μουρότ μόρα γκαμούσα – Αυτό το στυλ, που φοριέται στο Άσσαμ, είναι ένα ύφασμα που τυλίγεται γύρω από το σώμα, παρόμοιο με άλλα ενδύματα της Νοτιοανατολικής Ασίας. Είναι αρχικά ένα σύνολο τεσσάρων ξεχωριστών ενδυμάτων, γνωστό ως Ρίχα-Μεχέλα, Κοκαλμόρα, Τσαντόρ ή Μουρότ Μόρα Γκαμούσα. Το κάτω μέρος, που απλώνεται από τη μέση προς τα κάτω, ονομάζεται Μεχέλα. Το ρίχα τυλίγεται και συχνά δένεται καλά στο στήθος, καλύπτοντας αρχικά το στήθος, αλλά πλέον μερικές φορές αντικαθίσταται από μπλούζα από την ηπειρωτική Ινδία. Η Κοκαλμόρα χρησιμοποιούνταν αρχικά για να δέσει τη Μεχέλα γύρω από τη μέση και να την κρατήσει σταθερή.
• Ινάφι και Φάνεκ – Αυτό το στυλ φοριέται στη Μανιπούρ. Είναι κάπως παρόμοιο με τα ενδύματα από το Άσσαμ.
• Τζαϊνσέμ – Φοριέται στην Μεγκαλάγια και αποτελείται από αρκετά κομμάτια υφάσματος, δίνοντας στο σώμα ένα κυλινδρικό σχήμα.

Ιστορικές φωτογραφίες και τοπικά στυλ

• 
  Πλάκα της θεάς Λάκσμι ντυμένης με αρχαίο σάρι, 1ος αιώνας π.Χ
• 
  Πλάκα με γυναικεία μορφή ντυμένη με αρχαία παραλλαγή σάρι, 1ος αιώνας π.Χ.
• 
  Γυναικεία φιγούρα ντυμένη με αρχαία μορφή σάρι, 200 π.Χ
• 
  Γυναικεία μορφή ντυμένη με πρώιμη μορφή σάρι, 1ος αιώνας π.Χ
• 
  Γυναικεία μορφή ντυμένη με πρώιμη μορφή σάρι, 1ος αιώνας π.Χ
• 
  Γυναίκες ντυμένες με αρχαία μορφή σάρι, 1ος αιώνας π.Χ
• 
  Γυναίκες με τσόλι (μπλούζα) και ανταρίγια ~320 ΜΚΕ, Αυτοκρατορία Γκούπτα
• 
  χειρόγραφο Κάλπα Σούτρα ~1375 ΜΚΕ
• 
  Χορεύτριες που απεικονίζονται με τριμερή ενδυμασία, χειρόγραφο Κάλπα Σούτρα, 1375 ΜΚΕ
• 
  Γυναίκες ντυμένες με σάρι, χειρόγραφο Κάλπα Σούτρα, ~1375 ΜΚΕ.
• 
  Γυναίκες ντυμένες με σάρι, Ντέκαν, ~1640-50
• 
  Γυναίκες ντυμένες με σάρι, ~1600.
• 
  Χάλκινο πορτρέτο της βασίλισσας Μάλλα, 1696-1722 ΜΚΕ, Νεπάλ.
• 
  Κορίτσι με σάρι γκουτζαράτι. Σε αυτό το στυλ, το χαλαρό τελείωμα φοριέται στο μπροστινό μέρος
• 
  Γυναίκα με σάρι ταμίλ. Σε αυτό το στυλ, το χαλαρό άκρο τυλίγεται γύρω από τη μέση
• 
  Κορίτσι με Σάρι μπενγκάλι. Σε αυτό το στυλ, το σάρι φοριέται χωρίς πιέτες
• 
  Σιναλέζα φορά ένα παραδοσιακό σάρι κάντι
• 
  Κορίτσι με σάρι ποτσαμπάλι ικάτ φορεμένο σε στυλ νίβι, 1895 ΜΚΕ
• 
  Γυναίκα με σάρι ναουβάρι
• 
  Χορεύτρια Ταμίλ ντυμένη με σάρι, ~1850

Στυλ νίβι

Γυναίκες ντυμένες με σάρι νίβι διασκεδάζουν ζευγάρι, Ντέκαν, 1591 ΜΚΕ

Η μαχαρανή Ουρμίλα Ντέβι του Τζουμπάλ σε μοντέρνο στυλ σάρι νίβι, 1935.

Το νίβι είναι το πιο κοινό στυλ σάρι που φοριέται σήμερα. Προέρχεται από την περιοχή Ντέκαν. Εκεί, το νίβι υπήρχε σε δύο στυλ: ένα στυλ παρόμοιο με το μοντέρνο νίβι και το δεύτερο στυλ φορεμένο με μπροστινές πιέτες νίβι στερεωμένες στο πίσω μέρος.

Οι αυξημένες αλληλεπιδράσεις κατά την εποχή της αποικιοκρατίας οδήγησαν τις περισσότερες γυναίκες από βασιλικές οικογένειες να βγαίνουν από το παρντάχ το 1900. Αυτό απαιτούσε αλλαγή ενδυμασίας. Η Μαχαρανή Ιντίρα Ντέβι του Κουτς Μπιχάρ έκανε δημοφιλή τα σιφόν σάρι. Έμεινε χήρα νωρίς στη ζωή της και ακολούθησε τη σύμβαση να εγκαταλείψει τα πλούσια υφαντά μπαρόντα σαλού υπέρ του αστόλιστου πένθιμου λευκού σύμφωνα με την παράδοση. Χαρακτηριστικά, μετέτρεψε τα «πένθιμα» ρούχα της σε υψηλή μόδα. Είχε σάρι υφασμένα στη Γαλλία με τις προσωπικές της προδιαγραφές, σε λευκό σιφόν, και εισήγαγε το μεταξωτό σιφόν σάρι στο βασιλικό ρεπερτόριο της μόδας.

Υπό την αποικιακή κυριαρχία, υιοθετήθηκε το μεσοφόρι, μαζί με βικτοριανού στυλ μπλούζες με φουσκωτά μανίκια, κάτι που παρατηρούνταν συνήθως μεταξύ των ελίτ στην προεδρία της Βομβάης και στην προεδρία της Βεγγάλης. Η πτύχωση νίβι ξεκινά με τη μία άκρη του σάρι μπλεγμένη στη μέση του μεσοφοριού, συνήθως μια απλή φούστα. Το ύφασμα τυλίγεται γύρω από το κάτω μέρος του σώματος μία φορά και στη συνέχεια συγκεντρώνεται με το χέρι σε ομοιόμορφες πιέτες κάτω από τον αφαλό. Οι πιέτες μπαίνουν στη μέση του μεσοφοριού. Δημιουργούν ένα χαριτωμένο, διακοσμητικό αποτέλεσμα που οι ποιητές έχουν παρομοιάσει με τα πέταλα ενός λουλουδιού. Μετά από μια ακόμη στροφή γύρω από τη μέση, το χαλαρό άκρο τυλίγεται στον ώμο. Το χαλαρό άκρο ονομάζεται ααντσάλ, παλού, παλάβ, σεραγκού ή πάιτα ανάλογα με τη γλώσσα. Φοριέται από το δεξί ισχίο έως τον αριστερό ώμο, εν μέρει αποκαλύπτοντας τη μέση. Ο αφαλός μπορεί να αποκαλυφθεί ή να κρυφτεί, προσαρμόζοντας το παλού, ανάλογα με το κοινωνικό περιβάλλον. Το μακρύ άκρο του παλού, που κρέμεται από το πίσω μέρος του ώμου, είναι συχνά ιδιαίτερα διακοσμημένο. Το παλού μπορεί να κρέμεται ελεύθερα, να έχει μπει στη μέση, να χρησιμοποιείται για να καλύπτει το κεφάλι ή να χρησιμοποιείται για να καλύπτει τον λαιμό, περνώντας το και στον δεξιό ώμο. Μερικά στυλ νίβι φοριούνται με το παλού ντυμένο από την πλάτη προς τα εμπρός, ερχόμενο από την πλάτη πάνω από τον δεξιό ώμο, με τη μία γωνία να τυλίγεται από τον αριστερό γοφό, καλύπτοντας τον κορμό/μέση.

Το νίβι σάρι έγινε δημοφιλές μέσα από τους πίνακες του Ράζα Ράβι Βάρμα. Σε έναν από τους πίνακές του, η ινδική υποήπειρος εμφανιζόταν ως μητέρα που φορούσε ένα ρευστό νίβι σάρι. Τα στολίδια που φοριούνται μερικές φορές στη μέση της περιοχής πάνω από ένα σάρι είναι αλυσίδες μέσης. Μερικές φορές φοριούνται ως μέρος των νυφικών κοσμημάτων.

Επαγγελματικό στυλ πτύχωσης

Μια γυναίκα μέλος του προσωπικού ξενοδοχείου, η οποία φορά ένα σάρι ως στολή

Λόγω των ακραίων θερμοκρασιών στην ινδική υποήπειρο, το σάρι παίζει τόσο πρακτικό όσο και διακοσμητικό ρόλο. Δεν ζεσταίνει μόνο το χειμώνα και δροσίζει το καλοκαίρι, αλλά η χαλαρή προσαρμογή του προτιμάται από γυναίκες, που πρέπει να είναι ελεύθερες να κινούνται ανάλογα με τις υποχρεώσεις τους.

Είναι η στολή της Biman Bangladesh Airlines και της Air India για αεροσυνοδούς. Ένα σάρι σε στιλ αεροσυνοδού φοριέται με παρόμοιο τρόπο με ένα παραδοσιακό σάρι, αλλά οι περισσότερες πιέτες είναι καρφωμένες για να διατηρούνται στη θέση τους. Οι παρουσιάστριες ειδήσεων από το Μπαγκλαντές φορούν επίσης το σάρι τους με αυτό το συγκεκριμένο στυλ.

Τα σάρι φοριούνται ως στολές από το γυναικείο προσωπικό ξενοδοχείων πολλών πολυτελών ξενοδοχείων πέντε αστέρων στην Ινδία, τη Σρι Λάνκα και το Μπαγκλαντές ως σύμβολο της κουλτούρας της Ινδίας, της Σρι Λάνκα και του Μπαγκλαντές, αντίστοιχα.

Η πρώην Πρωθυπουργός του Μπαγκλαντές, Σέιχ Χασίνα, με σάρι τζαμντάνι από χρυσό ελεφαντόδοντο

Ομοίως, οι γυναίκες πολιτικοί και των τριών χωρών φορούν το σάρι με επαγγελματικό τρόπο. Οι πολιτικοί του Μπαγκλαντές συνήθως φορούν σάρι με μακρυμάνικη μπλούζα, ενώ καλύπτουν τη μέση τους. Μερικές συνδυάζουν τα σάρι με χιτζάμπ ή σάλι για περισσότερη κάλυψη.

Οι γυναίκες της οικογένειας Νεχρού-Γκάντι, όπως η Ίντιρα Γκάντι και η Σόνια Γκάντι, έχουν φορέσει μια ειδική μπλούζα μακρύτερη από το συνηθισμένο και κουμπωμένη για να αποτρέψει τυχόν εμφάνιση της μέσης ενώ χαιρετούν τα πλήθη. ΟΗ στυλίσαςα Πρασάντ Μπιντάπα αναφέρει: "Νομίζω ότι η Σόνια Γκάντι είναι η πιο κομψή πολιτικός της χώρας. Αλλά αυτό συμβαίνει επειδή έχει κληρονομήσει την καλύτερη συλλογή σάρι από την πεθερά της. Είμαι επίσης χαρούμενος που υποστηρίζει την ινδική βιομηχανία χειροποίητου αργαλειού με την επιλογή της».

Οι περισσότερες βουλεύτριες στο κοινοβούλιο της Σρι Λάνκα φορούν ένα οσάρι κάντι. Αυτό περιλαμβάνει εξέχουσες γυναίκες στην πολιτική, την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό στον κόσμο, τη Σιριμάβο Μπανταρανάικε και την Πρόεδρο Τσαντρίκα Μπανταρανάικε Κουμαρατούνγκα. Σύγχρονα παραδείγματα είναι η Παβίτρα Βανιαράχτσι, η εν ενεργεία υπουργός Υγείας στο Υπουργικό Συμβούλιο. Η υιοθέτηση του σάρι δεν αφορά αποκλειστικά τις Σιναλέζες πολιτικούς. Η μουσουλμάνα βουλεύτρια Φεριάλ Ασράφ συνδύασε χιτζάμπ με το σάρι της ενώ ήταν στο Κοινοβούλιο.

Μπαγκλαντές

Σάρι στο Μπαγκλαντές. Το τζαμντάνι είναι ένα δημοφιλές στυλ μουσελίνας χειροποίητο σε αργαλειό, που προέρχεται από την περιοχή της Βεγγάλης

Το σάρι είναι η εθνική ενδυμασία για τις γυναίκες στο Μπαγκλαντές, αν και το τζαμντάνι της Ντάκα (χειροποίητο σάρι) είναι παγκοσμίως γνωστό και πιο διάσημο σε όλες τις γυναίκες που φορούν σάρι, αλλά υπάρχουν επίσης πολλές ποικιλίες σάρι στο Μπαγκλαντές. Υπάρχουν πολλές τοπικές παραλλαγές τους τόσο σε μετάξι όσο και σε βαμβάκι.

Το σάρι παραμένει πρώτη επιλογή ενδύματος για σημαντικές περιστάσεις και εκδηλώσεις. Το 2013, η παραδοσιακή τέχνη ύφανσης τζαμντάνι ανακηρύχθηκε άυλη πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας από την UNESCO. Το 2016, το Μπαγκλαντές έλαβε το καθεστώς γεωγραφικής ένδειξης (GI) για το σάρι τζαμντάνι.

Σρι Λάνκα

Κοπέλα από τη Σρι Λάνκα με ένα σάρι κάντι, τοπικά γνωστό ως οσάρια

Οι γυναίκες της Σρι Λάνκα φορούν σάρι σε πολλά στυλ. Δύο τρόποι ντυσίματος του σάρι είναι δημοφιλείς και τείνουν να κυριαρχούν: το ινδικό στιλ (κλασικό νίβι) και το στυλ κάντι (ή οσάρια στα σιναλέζικα). Το στυλ κάντι είναι γενικά πιο δημοφιλές στην λοφώδη περιοχή Κάντι, από την οποία πήρε το όνομά του. Αν και οι τοπικές προτιμήσεις παίζουν ρόλο, οι περισσότερες γυναίκες αποφασίζουν για το στυλ ανάλογα με τις προσωπικές προτιμήσεις ή το τι θεωρείται πιο κολακευτικό για τη σιλουέτα τους.

Το παραδοσιακό στιλ κάντι (οσάρια) αποτελείται από μια μπλούζα, που καλύπτει πλήρως τη μέση και είναι εν μέρει στερεωμένη στο μπροστινό μέρος. Ωστόσο, η μοντέρνα ανάμειξη των στυλ οδήγησε τις περισσότερες να αποκαλύπτουν τη μέση. Η τελευταία ουρά του σάρι είναι καθαρά πτυχωτή αντί να πέφτει ελεύθερα. Αυτό είναι μάλλον παρόμοιο με την πτυχωτή ροζέτα που χρησιμοποιείται στο στυλ πιν κοσουβάμ.

Το στυλ κάντι θεωρείται το εθνικό φόρεμα των Σιναλέζων γυναικών. Είναι η στολή των αεροσυνοδών της SriLankan Airlines.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '60, το μίνι σάρι γνωστό ως «χίπστερ» σάρι δημιούργησε σάλο στη μόδα της Σρι Λάνκα, καθώς φοριόταν κάτω από τον αφαλό και μόλις πάνω από τη γραμμή δίωξης για άσεμνη έκθεση. Ο συντηρητικός λαός χαρακτήρισε το «χίπστερ σάρι» ως «μια απόλυτη παρωδία μιας όμορφης φορεσιάς, σχεδόν βεβήλωση» και «ένα φρικτό και άσκοπο ένδυμα».

Νεπάλ

Νεπαλέζες με σάρι κατά τη διάρκεια φεστιβάλ

Το σάρι είναι το πιο συχνά φορεμένο γυναικείο ρούχο στο Νεπάλ, όπου ένα ιδιαίτερο στυλ ντυσίματος σάρι ονομάζεται χάκου πατασίχ. Το σάρι τυλίγεται γύρω από τη μέση και φοριέται ένα σάλι για να καλύπτει το πάνω μισό του σάρι, το οποίο χρησιμοποιείται στη θέση του παλού.

Πακιστάν

Η Πακιστανή ηθοποιός Μπούσρα Ανσάρι με σάρι στα Βραβεία Lux Style

Στο Πακιστάν, τα σάρι είναι ακόμα δημοφιλή και φοριούνται σε ειδικές περιστάσεις. Το σαλβάρ καμίζ, ωστόσο, φοριέται σε όλη τη χώρα σε καθημερινή βάση. Το σάρι παραμένει δημοφιλές ένδυμα στη μεσαία και ανώτερη τάξη για πολλές επίσημες λειτουργίες. Σάρι φοριούνται συνήθως σε μητροπολιτικές πόλεις όπως το Καράτσι και το Ισλαμαμπάντ και φοριούνται τακτικά για γάμους και άλλους τύπους επιχειρηματικών εκδηλώσεων. Τα σάρι φορούν επίσης πολλές μουσουλμάνες στη Σιντ για να δείξουν την κοινωνική τους θέση ή για να ενισχύσουν την ομορφιά τους. Το σάρι φοριέται σε καθημερινή χρήση από Πακιστανές Ινδουίστριες, από ηλικιωμένες μουσουλμάνες γυναίκες που συνήθιζαν να το φορούν στην Ινδία πριν από το διαχωρισμό και από μερικές από τη νέα γενιά, που επανέφεραν το ενδιαφέρον για τα σάρι.

Η ημέρα του Μαύρου Σάρι είναι μια γιορτή της Ικμπάλ Μπάνο, μιας γυναίκας που πολέμησε σε ένα μαύρο σάρι στη Λαχόρη εναντίον της δικτατορίας του Ζία.

Ομοιότητες με άλλα ασιατικά ρούχα

Ενώ το σάρι είναι τυπικό παραδοσιακό ένδυμα για τις γυναίκες στην ινδική υποήπειρο, ρούχα που φοριούνται από γυναίκες σε χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας όπως η Μιανμάρ, η Μαλαισία, η Ινδονησία, οι Φιλιππίνες, η Καμπότζη, η Ταϊλάνδη και το Λάος μοιάζουν με αυτό, όπου ένα μακρύ ορθογώνιο κομμάτι υφάσματος είναι τυλιγμένο γύρω από το σώμα. Αυτά διαφέρουν από το σάρι, καθώς τυλίγονται γύρω από το κάτω μισό του σώματος ως φούστα, φοριούνται με πουκάμισο/μπλούζα και μοιάζουν με σαρόνγκ, όπως φαίνονται στο βιρμανικό λονγκί (βιρμανικά: လုံချည်), στα φιλιππινέζικα μαλόνγκ και ταπίς, στα σουτ λάο του Λάος (ຊຸດລາວ), στα ταϊλανδέζικα σουά πατ (ເສື້ອປັດ) και σιν (ซิ่น), στο καμποτζιανό σμπάι (χμερ: ស្បៃ) και σαμπότ (χμερ: សំពត់ saṃbát) και στο τάις του Τιμόρ. Τα σάρι, που φοριούνται κυρίως στην ινδική υποήπειρο, φοριούνται συνήθως με το ένα άκρο του υφάσματος στερεωμένο γύρω από τη μέση και το άλλο άκρο τοποθετημένο πάνω από τον ώμο, με γυμνή μέση.

Διακόσμηση και αξεσουάρ

Επίδειξη παραδοσιακών σάρι με κέντημα γκότα πάτι για εορταστικές περιστάσεις σε κατάστημα ρούχων.

Τα σάρι υφαίνονται με ένα απλό άκρο (το άκρο που κρύβεται μέσα στις πιέτες), δύο μακριές διακοσμητικές μπορντούρες, που διατρέχουν το μήκος του σάρι, και ένα τμήμα στο άλλο άκρο, που συνεχίζει και έχει περίτεχνη διακόσμηση. Αυτό το άκρο ονομάζεται παλού και είναι το τμήμα, που περνά πάνω από τον ώμο στο στυλ νίβι.

Παλαιότερα, τα σάρι ήταν υφαντά από μετάξι ή βαμβάκι. Οι πλούσιοι μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά φίνα υφαντά, διάφανα μεταξωτά σάρι που, σύμφωνα με τη λαογραφία, μπορούσαν να περάσουν από ένα δαχτυλίδι. Οι φτωχοί φορούσαν βαμβακερά σάρι χοντροϋφασμένα. Όλα τα σάρι ήταν χειροποίητα και αντιπροσώπευαν μια σημαντική επένδυση χρόνου ή χρήματος.

Τα απλά χειροποίητα σάρι των χωρικών είναι συχνά διακοσμημένα με καρέ ή ρίγες στο ύφασμα. Τα φθηνά σάρι ήταν επίσης διακοσμημένα με χρήση σκαλιστών ξύλινων κομματιών και φυτικών βαφών ή βαψίματος με δέσιμο, γνωστό στην Ινδία ως μπαντάνι.

Τα πιο ακριβά σάρι είχαν περίτεχνα γεωμετρικά, φυτικά ή εικονιστικά στολίδια ή μπροκάρ, που δημιουργούνταν στον αργαλειό, ως μέρος του υφάσματος. Μερικές φορές οι κλωστές από στημόνι και υφάδι βάφονταν και στη συνέχεια πλέκονταν, δημιουργώντας μοτίβα ικάτ. Μερικές φορές κλωστές διαφορετικών χρωμάτων πλέκονταν στο ύφασμα βάσης σε σχέδια: ένα διακοσμημένο περίγραμμα, ένα περίτεχνο παλού και, συχνά, μικρές επαναλαμβανόμενες πινελιές στο ίδιο το ύφασμα. Για φανταχτερά σάρι, αυτά τα μοτίβα μπορούσαν να υφανθούν με χρυσή ή ασημένια κλωστή.

Βαντανάμ ή καμαρμπάντείναι ένας τύπος ζώνης σάρι,που χρησιμοποιείται για να κρατά σύνθετες πτυχώσεις στη θέση τους.

Στη σύγχρονη εποχή, τα σάρι υφαίνονται όλο και περισσότερο σε μηχανικούς αργαλειούς και είναι κατασκευασμένα από τεχνητές ίνες, όπως πολυεστέρα, νάιλον ή ρεγιόν. Εκτυπώνονται με μηχανή ή υφαίνονται σε απλά σχέδια στο πίσω μέρος του σάρι. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει μια περίτεχνη εμφάνιση στο μπροστινό μέρος, ενώ μπορεί να φαίνεται άσχημη στο πίσω μέρος.

Τα χειροποίητα, διακοσμημένα στο χέρι σάρι είναι φυσικά πολύ πιο ακριβά από τις μηχανικές απομιμήσεις. Ενώ η συνολική αγορά χειροποίητης ύφανσης έχει πέσει κατακόρυφα, τα χειροποίητα σάρι εξακολουθούν να είναι δημοφιλή για γάμους και άλλες μεγάλες κοινωνικές περιστάσεις.

Σάρι εκτός της ινδικής υποηπείρου

Η Αϊσβάρια Ράι με σάρι στην πρεμιέρα της ταινίας της Raavan στο Λονδίνο.

Το σάρι έχει κερδίσει τη δημοτικότητά του διεθνώς λόγω της ανάπτυξης των τάσεων της ινδικής μόδας παγκοσμίως. Πολλές διασημότητες του Μπόλιγουντ, όπως η Αϊσβάρια Ράι, το έχουν φορέσει σε διεθνείς εκδηλώσεις, που αντιπροσωπεύουν την πολιτιστική κληρονομιά της Ινδίας. Το 2010, η ηθοποιός του Μπόλιγουντ Ντιπίκα Παντουκόν θέλησε να εκπροσωπήσει τη χώρα της σε μια διεθνή εκδήλωση, φορώντας το εθνικό ένδυμα. Στην πρώτη της εμφάνιση στο κόκκινο χαλί στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών, βγήκε στο κόκκινο χαλί με ένα σάρι ροχίτ μπαλ.

Πολλές ξένες διασημότητες έχουν φορέσει παραδοσιακή ενδυμασία σάρι σχεδιασμένη από Ινδούς σχεδιαστές μόδας. Η Αμερικανίδα ηθοποιός Πάμελα Άντερσον έκανε μια guest-έκπληξη στο Bigg Boss, την ινδική εκδοχή του Big Brother, ντυμένη με ένα σάρι που σχεδιάστηκε ειδικά για εκείνη από τη σχεδιάστρια μόδας Άσλεϊ Ρεμπέλο από τη Βομβάη. Η Άσλεϊ Τζαντ φόρεσε ένα μωβ σάρι στο φιλανθρωπικό YouthAIDS Gala τον Νοέμβριο του 2007 στο Ritz Carlton της Βιρτζίνια. Υπήρχε μια ινδική αύρα στο κόκκινο χαλί στην ετήσια συναυλία Fashion Rocks στη Νέα Υόρκη, με τον σχεδιαστή Rocky S να περπατάει στη ράμπα μαζί με τις Pussycat Dolls ντυμένες με σάρι. Το 2014, η Αμερικανίδα τραγουδίστρια Σελένα Γκόμεζ εθεάθη με σάρι για μια φιλανθρωπική εκδήλωση της UNICEF στο Νεπάλ.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το σάρι έχει πολιτικοποιηθεί πρόσφατα με το ψηφιακό κίνημα "Sari, Not Sorry". Η Τάνρια Ραβάλ-Τζίντια, καθηγήτρια σπουδών φύλου στο Ριβερσάιντ της Καλιφόρνια, ξεκίνησε αυτήν την εκστρατεία μόδας κατά της ξενοφοβίας στο Instagram.

Ενώ μια διεθνής εικόνα του μοντέρνου στυλ σάρι μπορεί να έχει γίνει δημοφιλής από αεροσυνοδούς, κάθε περιοχή στην ινδική υποήπειρο έχει αναπτύξει, στο πέρασμα των αιώνων, το δικό της μοναδικό στυλ σάρι.

Χειροποίητα και υφάσματα

Η ύφανση σάρι με χειροποίητο αργαλειό είναι μια από τις βιομηχανίες της Ινδίας. Η διαδικασία ύφανσης του χειροκίνητου αργαλειού απαιτεί πολλά στάδια για να παραχθεί το τελικό προϊόν. Παραδοσιακά, οι διαδικασίες της βαφής, του μεγέθους, της προσάρτησης του στημονιού, της περιέλιξης του υφαδιού και της ύφανσης γίνονταν από υφάντριες και ντόπιες ειδικούς.

Τζαμντάνι σάρι του Μπαγκλαντές .

Μεταξωτό σάρι από την Ινδία (1970, Συλλογή στο Ίδρυμα Βασίλη Παπαντωνίου, Ναύπλιο).

Μπομκάι μεταξωτό σάρι της Οντίσα.

Κότα σάρι.

Σάρι Μπαντάνι του Γκουτζαράτ και του Ρατζαστάν.

Συλλογή φωτογραφιών

• 
  Παράδειγμα του 19ου αιώνα με διπλό ικάτ
• 
  Αργαλειός με μεταξωτό σάρι στο Κουμπακονάμ, Ταμίλ Νάντου
• 
  Galaxy of Musicians. Γυναίκες με διαφορετικά στυλ σάρι.
• 
  Αργαλειός στο Ταμίλ Νάντου
• 
  Ξύλινα τμήματα για βαφή σάρι.
• 
  Βαμμένα μεταξωτά νήματα για σάρι.
• 
  Χειροποίητο μεταξωτό σάρι καντσιβαράμ.
• 
  Χειροκίνητος αργαλειός στο Βαρανάσι, Ούταρ Πραντές.
• 
  Χειροποίητος αργαλειός στο Βαρανάσι
• 
• 
• 
  Βαμμένα μεταξωτά νήματα για ύφανση σάρι.
• 
• 
• 
  Τζαμντάνι σάρι σε χειροκίνητο αργαλειό στο Μπαγκλαντές.
• 
• 
  Παιδί με σάρι στο Μπαγκλαντές.
• 
• 
• 
  Ντεβαντάσι από την Γκόα.
• 
  Σιναλέζα με παραδοσιακό σάρι κάντι (οσάρια).
• 
• 
  Χειροποίητα σάρι
• 
  Νυφικό χειροποίητο σάρι του Μπαγκλαντές.
• 
• 
  Νύφη με παραδοσιακό μπενγκάλι σάρι
• 
  Γυναίκα στην Καρνάτακα, με πτύχωση κάτσε.
• 
  Η Υπουργός Παιδείας του Μπαγκλαντές Δρ. Ντίπου Μόνι φορά σάρι με την Χίλαρι Κλίντον.
• 
  Η Πρωθυπουργός του Μπαγκλαντές Σεΐχ Χασίνα με σάρι από μετάξι Ρατζσάχι στο Κρεμλίνο της Μόσχας
• 
  Γυναίκες στην Καρνάτακα.
• 
• 
  Σάρι στη σύγχρονη Ινδία
• 
  Μόνικα Μπέντι, Ινδή ηθοποιός με σάρι
• 
  Σάρι στυλ μαϊθίλ σε ταινία

Βιβλιογραφία

• Ambrose, Kay (1950) Classical Dances and Costumes of India. London: A. & C. Black.
• Craddock, Norma (1994) Anthills, Split Mothers, and Sacrifice: Conceptions of Female Power in the Mariyamman Tradition. Dissertation, University of California, Berkeley.
• Lynton, Linda (1995). The Sari: Styles, Patterns, History, Technique. New York: Thames & Hudson.
• Banerjee, Mukulika & Miller, Daniel (2003). The Sari: Styles, Patterns, History. Oxford: Berg Publishers.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Sari vs. salwar kameez on the subcontinent
• Indian sari falls from grace as urban women adopt Western styles
• Sari Captions