Σκάμανδρος

Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Σκάμανδρος φέρονταν τόσο ο ποταμός στην πεδιάδα της Τροίας, ο σημερινός Καραμεντερές, όσο και ο αντίστοιχος ποτάμιος θεός. Ο Σκάμανδρος λεγόταν και Ξάνθος από τους θεούς, είτε επειδή είχε κοκκινωπά νερά, είτε επειδή κοκκίνιζε το μαλλί («ποκάρι») των προβάτων που πλένονταν στα νερά του. Ο μύθος έλεγε επίσης ότι η θεά Αφροδίτη, προτού παρουσιασθεί στον Πάρι για να διεκδικήσει το πρωτείο της ομορφιάς, λούστηκε στον Σκάμανδρο για να ξανθύνουν τα μαλλιά της.

Σκάμανδρος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Σκάμανδρος (Αρχαία Ελληνικά)
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Σύζυγος	Ιδαία
Τέκνα	Τεύκρος της Τρωάδος Καλλιρρόη Στρυμώ Γλαυκία
Γονείς	Ωκεανός και Δίας και Τηθύς και Δωρίς
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	βασιλιάς της Τροίας
Σχετικά πολυμέσα

Ο Σκάμανδρος ποταμός δημιουργήθηκε κατά τη μυθολογία ως εξής: Κατά την εκστρατεία του Ηρακλή στην Τροία, πολύ πριν τον Τρωικό Πόλεμο, ο ήρωας δίψασε κάποτε σε τόπο όπου δεν υπήρχε νερό. Παρακάλεσε τότε τον πατέρα του τον Δία να του υποδείξει μία πηγή. Πραγματικά, ο Δίας έκανε να τρέξει μπροστά του ένα μικρό ρυάκι, το οποίο ωστόσο δεν φάνηκε αρκετό στον Ηρακλή. Τότε ο Ηρακλής έσκαψε τη γη και βρήκε μία μεγάλη φλέβα νερού. Αυτό ήταν η πηγή του Σκαμάνδρου, του οποίου το όνομα προέρχεται από το ρήμα «σκάπτω» = σκάβω, σκαλίζω. Στην Ιλιάδα (Χ 147 κ.ε.) αναφέρεται ότι ο Σκάμανδρος είχε δύο πηγές κοντά στην πόλη της Τροίας, μία θερμή και μία με κρύο νερό, ενώ ο Στράβων (13.1.43) και άλλο χωρίο της Ιλιάδας (Μ 21) υποστηρίζουν ότι πήγαζε από το όρος Ίδη. Στη συνέχεια ο ποταμός περνούσε νότια από την Τροία και λίγο πριν τη θάλασσα ενωνόταν με τον ποταμό Σιμόεντα (Ε 774). Η εκβολή τους βρισκόταν λίγο βορειότερα από το Σίγειον (Φ 125). Κοντά σε αυτό το στόμιο είχαν εγκαταστήσει το στρατόπεδό τους οι Αχαιοί κατά τον Τρωικό Πόλεμο σύμφωνα με τον Όμηρο.

Στην Ιλιάδα ο Σκάμανδρος παρουσιάζεται ως ποτάμιος θεός (και με τα δύο ονόματα), γιος του ίδιου του Δία ή (όπως όλοι σχεδόν οι ποτάμιοι θεοί) του Ωκεανού και της Τηθύος. Σε μία μάχη του Τρωικού Πολέμου ο Σκάμανδρος, αγανακτισμένος από το να βλέπει τόσα πτώματα και αίματα μέσα στα νερά του, ξεχείλισε και εμπόδιζε έτσι τον Αχιλλέα να τον διασχίσει. Απειλούσε να τον πνίξει, ώσπου ο θεός `Ηφαιστος τον καθησύχασε και τον έπεισε να μαζευτεί στην κοίτη του προκειμένου να κρατήσει ουδέτερη στάση (Φ 136 κ.ε., 223).

Ο θεός Σκάμανδρος πήρε ως σύζυγό του μία Νύμφη, την Ιδαία, και απέκτησαν μαζί ένα παιδί, τον Τεύκρο, που αναδείχθηκε στον πρώτο βασιλιά της Τροίας. Για τον λόγο αυτό ο Σκάμανδρος θεωρείται γενάρχης των Τρώων, οι οποίοι τον τιμούσαν στις παραδόσεις τους και αρκετοί έπαιρναν το όνομά του.

Δείτε επίσης

• Σκαμάνδριος

Πηγές

• Κρουσίου: Λεξικόν Ομηρικόν, διασκευή από την 6η γερμανική έκδ. υπό Ι. Πανταζίδου, έκδοση «Βιβλιεκδοτικά καταστήματα Αναστασίου Δ. Φέξη», Αθήνα 1901, σ. 813
• Emmy Patsi-Garin: Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, εκδ. οίκος «Χάρη Πάτση», Αθήνα 1969