Σκέψη

Ο όρος σκέψη μπορεί να αναφέρεται στις ιδέες ή τη διάταξη των ιδεών (αλληλουχία) που προκαλείται από τη νόηση, στην τέχνη της παραγωγής σκέψεων, ή στη διαδικασία της παραγωγής σκέψεων. Παρά το γεγονός ότι η σκέψη αποτελεί μία θεμελιώδη δραστηριότητα του ανθρώπου κοινή σε όλους, δεν υπάρχει μία γενικά αποδεκτή συμφωνία για το τι είναι ή το πώς δημιουργείται.

Επειδή η σκέψη κρύβεται πίσω από πολλές ανθρώπινες ενέργειες και αλληλεπιδράσεις, η κατανόηση της φυσικής και μεταφυσικής της προέλευσής, της διαδικασίας και των αποτελεσμάτων της υπήρξε μακροχρόνιος στόχος πολλών επιστημονικών κλάδων εμπεριεχομένων της τεχνητής νοημοσύνης, της βιολογίας, της φιλοσοφίας, της ψυχολογίας και της κοινωνιολογίας.

Η σκέψη επιτρέπει στους ανθρώπους να ερμηνεύσουν, να απεικονίσουν και να καταλάβουν τον κόσμο τον οποίο βιώνουν, καθώς επίσης και να κάνουν προβλέψεις πάνω σε αυτόν. Είναι συνεπώς χρήσιμη σε έναν οργανισμό με ανάγκες, στόχους και επιθυμίες καθώς κάνει σχέδια ή άλλες απόπειρες για την πραγματοποίηση αυτών των σκοπών.

Ετυμολογία και χρήση

Ο Χουέ σκεπτόμενος Πορτρέτο του Κινέζου 2ου πατριάρχη του Βουδισμού, Ντατζού Χουέ αποδιδόμενο στον ζωγράφο του 10ου αιώνα, Σι Κε.

Η λέξη "σκέψη" έχει τις ρίζες τις στο αρχαιοελληνικό ουσιαστικό "σκέψις".

Η λέξη σκέψη μπορεί να σημαίνει

• Ένα μοναδικό προϊόν νόησης ή μια μοναδική ιδέα («Η πρώτη μου σκέψη ήταν 'όχι'»)
• Το προϊόν μιας πνευματικής δραστηριότητας («Τα μαθηματικά απαιτούν πολλή σκέψη»)
• Η ενέργεια ή η διαδικασία της σκέψης («Εξουθενώθηκα από την πολλή σκέψη»)
• Η ικανότητα της σκέψης, της επιχειρηματολογίας, της φαντασίας και τα λοιπά («Εφάρμοσε όλη την σκέψη της σε αυτή τη δουλειά»)
• Η μελέτη ή ο στοχασμός μιας ιδέας («Η σκέψη του θανάτου με τρομάζει»)
• Αναπόληση ή αναλογισμός («Σκέφτηκα την παιδική μου ηλικία»)
• Μισό-σχηματισμένη ή ατελής πρόθεση («Έκανα μερικές σκέψεις να πάω»)
• Προσδοκία ή προσμονή («Δεν σκέφτηκε ότι θα τον έβλεπε ξανά ποτέ»)
• Εξέταση, προσοχή και φροντίδα («Δεν σκέφτηκε καθόλου για την εμφάνιση του» και «Το έκανα δίχως να σκεφτώ»)
• Κρίση, άποψη, ή πίστη («Σύμφωνα με το σκεπτικό του, η ειλικρίνεια είναι η καλύτερη πολιτική»)
• Η κατάσταση στην οποία κάποιος αποκτά συναίσθηση από κάτι («Με έκανε να σκεφτώ την γιαγιά μου»)

Φιλοσοφία

Ο Σκεπτόμενος του Ροντέν (1840–1917), στον κήπο του Μουσείου Ροντέν

« Το πιο τολμηρό σε αυτούς τους τολμηρούς καιρούς είναι ότι ακόμα δεν σκεφτόμαστε. – Μάρτιν Χάιντεγκερ »

Το κίνημα της φαινομενολογίας στην φιλοσοφία βίωσε μια ριζοσπαστική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο καταλαβαίνουμε την σκέψη. Η φαινομενολογική ανάλυση του Μάρτιν Χάιντεγκερ πάνω στην υπαρξιακή δομή του ανθρώπου στο έργο του Είναι και Χρόνος ρίχνει νέο φως στο θέμα της σκέψης, αναστατώνοντας τα παραδοσιακά γνωστικά ή τις ορθολογικές ερμηνείες του ανθρώπου που επηρεάζουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη σκέψη. Η έννοια του θεμελιώδους ρόλου της μη-γνωστικής κατανόησης, καθιστώντας δυνατή την θεματική συνείδηση, ​​ενημέρωσε και ανέπτυξε την συζήτηση γύρω από την Τεχνητή Νοημοσύνη κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970 και του 1980.

Η φαινομενολογία, παρ' όλα αυτά, δεν είναι μόνο η προσέγγιση στην σκέψη, κατά την μοντέρνα Δυτική φιλοσοφία. Η φιλοσοφία του νου είναι ένας κλάδος μοντέρνας αναλυτικής φιλοσοφίας η οποία μελετά την φύση του εγκεφάλου, ψυχικά περιστατικά, ψυχικές λειτουργίες, ψυχική περιουσία, την συνείδηση και τη συσχέτιση της με το σώμα, και ιδιαίτερα τον εγκέφαλο. Το πρόβλημα νου-σώματος, π.χ. η σχέση μεταξύ του εγκεφάλου και του σώματος, θεωρείται συχνά το κεντρικό θέμα στην φιλοσοφία του νου, παρ' όλο που υπάρχουν και άλλα ζητήματα που απασχολούν την φύση του εγκεφάλου που δεν περιέχουν την σχέση του με το υπόλοιπο σώμα.

Το πρόβλημα νου-σώματος

Το πρόβλημα νου-σώματος αφορά την εξήγηση της σχέσης που υφίσταται μεταξύ του νου, ή των διανοητικών διαδικασιών, και τις σωματικές καταστάσεις ή διαδικασίες. Ο κύριος στόχος των φιλοσόφων που εργάζονται σε αυτόν τον τομέα είναι να προσδιορίσουν τη φύση του νου και των νοητικών καταστάσεων / διαδικασιών, και πώς -ακόμα και αν- οι εγκέφαλοι επηρεάζονται από το σώμα και αν οι ίδιοι μπορούν να το επηρεάσουν.

Αντιληπτές από τους ανθρώπους εμπειρίες εξαρτώνται από ερεθίσματα τα οποία φθάνουν σε διάφορα αισθητήρια όργανα ενός ατόμου από τον εξωτερικό κόσμο και αυτά τα ερεθίσματα προκαλούν αλλαγές στην ψυχική κατάσταση του ατόμου, προκαλώντας τελικά μία αίσθηση, που μπορεί να είναι ευχάριστη ή δυσάρεστη. Η επιθυμία κάποιου για ένα κομμάτι πίτσα, για παράδειγμα, θα έχει την τάση να προκαλέσει την μετακίνηση του σώματος του ατόμου αυτού σε ένα συγκεκριμένο τρόπο και με μια συγκεκριμένη κατεύθυνση για να επιτύχει ό,τι αυτός ή αυτή θέλει. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι πώς μπορεί να είναι δυνατό στις συνειδητές εμπειρίες να προκύψουν από ένα κομμάτι της φαιάς ουσίας προικισμένο μόνο με ηλεκτροχημικές ιδιότητες. Ένα σχετικό πρόβλημα είναι η εξήγηση του πώς οι προτασιακές στάσεις κάποιου (π.χ. πεποιθήσεις και επιθυμίες) μπορούν να προκαλέσουν έξαψη των νευρώνων του εν λόγω ατόμου και την σύναψη συμβάσεων των μυών με τον σωστό τρόπο. Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που έχουν αντιμετωπίσει επιστημολόγοι και φιλόσοφοι του νου τουλάχιστον από την εποχή του Ρενέ Ντεκάρτ.

Λειτουργικότητα εναντίον πραγματοποίησης

Ο παραπάνω τίτλος αντικατοπτρίζει μία κλασσική λειτουργική απεικόνιση του πώς δουλεύουμε ως γνωστικά, σκεπτόμενα συστήματα. Ωστόσο, το φαινομενικά άλυτο πρόβλημα νου-σώματος λέγεται ότι πρέπει να ξεπεραστεί, και να παρακαμφθεί από την Ενσωματωμένη προσέγγιση της γνωστικής λειτουργίας, με τις ρίζες της στο έργο των Χάιντεγκερ, Πιαζέ, Βιγκότσκι, Μερλώ-Ποντύ και του πραγματιστή Τζον Ντιούι.

Η προσέγγιση αυτή προβλέπει ότι η κλασική προσέγγιση του διαχωρισμού του εγκεφάλου και της ανάλυση των διαδικασιών του είναι λανθασμένη· αντί 'αυτού, θα πρέπει να δούμε ότι ο νους, οι πράξεις ενός ενσωματωμένου παράγοντα, και το περιβάλλον που αντιλαμβάνεται και οραματίζεται, είναι όλα μέρη ενός συνόλου, τα οποία καθορίζουν το ένα το άλλο. Ως εκ τούτου, η λειτουργική ανάλυση του μυαλού και μόνο θα μας αφήσει πάντα με το πρόβλημα νου-σώματος το οποίο δεν μπορεί να λυθεί.

Βιολογία

Ένας νευρώνας (επίσης γνωστός και ως νευρικό κύτταρο) είναι ένα διεγέρσιμο κύτταρο στο νευρικό σύστημα που επεξεργάζεται και μεταδίδει πληροφορίες με ηλεκτροχημική σηματοδότηση. Οι νευρώνες είναι τα βασικά στοιχεία του εγκεφάλου, του νωτιαίου μυελού σπονδυλωτών και των περιφερειακών νεύρων. Υπάρχει ένας αριθμός εξειδικευμένων τύπων νευρώνων που συμπεριλαμβάνει τους αισθητηριακούς νευρώνες που ανταποκρίνονται στην αφή, τον ήχο, το φως και πολλά άλλα ερεθίσματα που επηρεάζουν τα κύτταρα των αισθητήριων οργάνων που στη συνέχεια στέλνουν σήματα προς τον νωτιαίο μυελό και τον εγκέφαλο. Κινητικοί νευρώνες λαμβάνουν σήματα από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό και προκαλούν συσπάσεις των μυών και επηρεάζουν τους αδένες. Οι Μεσονευρώνες συνδέουν νευρώνες με νευρώνες εντός του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Νευρώνες ανταποκρίνονται στα ερεθίσματα, και ανακοινώνουν την παρουσία των ερεθισμάτων στο κεντρικό νευρικό σύστημα, το οποίο επεξεργάζεται τις πληροφορίες και στέλνει αποκρίσεις σε άλλα μέρη του σώματος για δράση. Οι νευρώνες δεν περνούν από τη μίτωση, και συνήθως δεν μπορεί να αντικατασταθούν μετά την καταστροφή τους, παρόλο που τα αστροκύτταρα έχουν παρατηρηθεί να μετατρέπονται σε νευρώνες.

Βιβλιογραφία

• Kahneman, Daniel: Σκέψη, αργή και γρήγορη: Συμπεριφορική οικονομική, μηχανισμοί λήψης αποφάσεων, γνωσιακή επιστήμη, μετάφρ. Βίκυ Παπαδοπούλου, Αλέκος Μάμαλης, εκδ. «Κάτοπτρο», Αθήνα 2014, ISBN 978-618-5111-24-3