Υδρόβια φυτά
Υδρόβια ονομάζονται τα φυτά που έχουν προσαρμοσθεί στο να αναπτύσσονται σε αλμυρό ή γλυκό νερό. Αναφέρονται και ως υδρόφυτα, αλλά δεν πρέπει να συγχέονται με τα φύκη. Ως υδρόβιο χαρακτηρίζεται ένα φυτό που φυτρώνει μέσα ή δίπλα σε κάποιο υδάτινο σώμα. Μπορεί να είναι μόνιμα βυθισμένο στο νερό, να βρίσκεται πάνω από την επιφάνειά του, ή και να επιπλέει. Στα ποτάμια και τις λίμνες τα υδρόβια φυτά παρέχουν κάλυψη για τα ψάρια, υπόστρωμα για τα υδρόβια ασπόνδυλα, παράγουν οξυγόνο και επιπλέον χρησιμεύουν ως τροφή για μερικά είδη ψαριών και άλλα ζώα.[1]
Τα υδρόφυτα αποτελούν πρωτογενείς παραγωγούς και τη βάση της τροφικής αλυσίδας για πολλούς οργανισμούς.[2] Επιδρούν σημαντικά στη χημεία του βυθού και στα επίπεδα του ηλιακού φωτός στο νερό[3], καθώς επιβραδύνουν τη ροή του νερού, παγιδεύουν ποσότητες ιζήματος και αιχμαλωτίζουν ουσίες που ρυπαίνουν. Συγκεκριμένα, περισσότερο ίζημα καθιζάνει στον βυθό επειδή τα υδρόβια φυτά μειώνουν με τα φύλλα, τα στελέχη και τις ρίζες τους την ταχύτητα ροής του νερού σε έναν ποταμό ή ένα ρυάκι. Ορισμένα από τα φυτά αυτά έχουν την ικανότητα να απορροφούν ρυπαντές στους ιστούς τους.[4][5] Παρά το ότι είναι παρόμοια και το οικολογικό τους αποτύπωμα επίσης παρόμοιο, τα μακροφύκη είναι πολυκύτταρα θαλάσσια φύκη και δεν αναφέρονται από τους επιστήμονες ως «υδρόβια φυτά», καθώς τυπικά δεν είναι «φυτά» σύμφωνα με τον επιστημονικό ορισμό των φυτών.[5]
Τα υδρόβια φυτά έχουν ειδικά προσαρμοσμένα χαρακτηριστικά ώστε να επιβιώνουν βυθισμένα μέσα στο νερό, μερικώς ή ολικώς. Η πλέον συνηθισμένη ιδιότητα είναι η παρουσία ελαφρών εσωτερικών κυττάρων, που συναποτελούν έναν ιστό γνωστό ως αερέγχυμα, ενώ πολλά είδη διαθέτουν φύλλα προσαρμοσμένα στο να επιπλέουν στην επιφάνεια του νερού.[6][7][8] Τα υδρόβια φυτά αποτελούν συνηθισμένη παρουσία στους υγρότοπους.[9] Ένα από τα μεγαλύτερα υδρόβια φυτά παγκοσμίως είναι η βικτωρία του Αμαζονίου, ενώ από τα μικρότερα είναι τα μέλη της υποοικογένειας Lemnoideae. Πολλά μικρά υδρόβια ζώα βρίσκουν «στέγη» στα συσσωματώματα τέτοιων μικρών υδρόβιων φυτών, ή προστασία από τους θηρευτές τους. Γνωστά υδρόβια φυτά είναι τα νούφαρα και ο ινδικός λωτός (το ιερό φυτό του Βουδισμού).
Ιστορικώς τα υδρόβια φυτά έχουν μελετηθεί λιγότερο σε σχέση με τα φυτά της ξηράς.[10]
Εξέλιξη
ΕπεξεργασίαΤα υδρόβια φυτά έχουν προσαρμοσθεί στο να ευδοκιμούν είτε στο γλυκό, είτε στο αλμυρό ή υφάλμυρο νερό. Υδρόβια ανώτερα φυτά έχουν προέλθει με παράλληλη εξέλιξη από αρκετές διαφορετικές οικογένειες φυτών.[6][11] Μπορεί να είναι επίσης πτεριδόφυτα. Ως προς τα αγγειόσπερμα, μπορεί να είναι τόσο μονοκοτυλήδονα όσο και δικοτυλήδονα. Τα αγγειόσπερμα που είναι ικανά να ευδοκιμούν τελείως βυθισμένα στο θαλάσσιο νερό, τα θαλάσσια φανερόγαμα, αποτελούν σήμερα λιγότερο από το 0,02% των ειδών των αγγειόσπερμων.[12] Παραδείγματα είναι τα είδη των γενών θαλασσία και ζωστήρα. Ωστόσο είναι πολύ πιθανό όλα τα αγγειόσπερμα να προήλθαν εξελικτικώς από υδρόβια φυτά, καθώς αρκετά από τα αρχαιότερα γνωστά απολιθώματα αγγειόσπερμων ήταν υδρόβιοι οργανισμοί.
Τα υδρόβια αγγειόσπερμα έχουν μεγάλη φυλογενετική διασπορά, με τουλάχιστον 50 ανεξάρτητες παράλληλες εξελίξεις.[13] Το Archaefructus αντιπροσωπεύει ένα από τα αρχαιότερα και ταυτοχρόνως πληρέστερα απολιθωμένα γένη αγγειόσπερμων φυτών, με ηλικία περί τα 125 εκατομμύρια έτη.[14]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Macrophytes as Indicators of freshwater marshes in Florida» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2014.
- ↑ Chambers, Patricia A. (Σεπτέμβριος 1987). «Light and Nutrients in the Control of Aquatic Plant Community Structure. II. In Situ Observations». The Journal of Ecology 75 (3): 621-628. doi:. https://archive.org/details/sim_journal-of-ecology_1987-09_75_3/page/n36.
- ↑ «Do macrophytes play a role in constructed treatment wetlands?». Water Science and Technology 35 (5). 1997. doi:. ISSN 0273-1223.
- ↑ Cowardin, Lewis M.; Carter, Virginia; Golet, Francis C.; Laroe, Edward T. (2005-07-15), Lehr, Jay H.; Keeley, Jack, επιμ., Classification of Wetlands and Deepwater Habitats of the United States, John Wiley & Sons, Inc., σελ. sw2162, doi:, ISBN 9780471478447, https://digital.library.unt.edu/ark:/67531/metadc100511/, ανακτήθηκε στις 2019-11-16
- ↑ 5,0 5,1 Krause-Jensen, Dorte; Sand-Jensen, Kaj (Μάιος 1998). «Light attenuation and photosynthesis of aquatic plant communities». Limnology and Oceanography 43 (3): 396-407. doi:. ISSN 0024-3590. Bibcode: 1998LimOc..43..396K.
- ↑ 6,0 6,1 Sculthorpe, C.D. 1967: The Biology of Aquatic Vascular Plants, 1967, ανατύπωση υπό Edward Arnold, Λονδίνο 1985
- ↑ Hutchinson, G.E.: A Treatise on Limnology, τόμ. 3, εκδ. John Wiley, Νέα Υόρκη 1975
- ↑ Cook, C.D.K. (επιμ.): Water Plants of the World, Dr W Junk Publishers, Χάγη 1974, ISBN 90-6193-024-3
- ↑ Keddy, P.A.: Wetland Ecology: Principles and Conservation, 2η έκδ., Cambridge University Press, Cambridge 2010
- ↑ Maréchal, Eric (2019). «Marine and Freshwater Plants: Challenges and Expectations». Frontiers in Plant Science 10: 1545. doi:. ISSN 1664-462X. PMID 31824548.
- ↑ Tomlinson, P.B. (1986). The Botany of Mangroves. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
- ↑ «Alismatales». Angiosperm Phylogeny Website. Missouri Botanical Garden. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2018.
- ↑ Pennisi, Elizabeth (2018-06-01). «This saltwater trout evolved to live in freshwater—in just 100 years». Science. doi:. ISSN 0036-8075.
- ↑ Mader, Sylvia S. (1998). Biology. WCB/McGraw-Hill. ISBN 0-697-34079-1.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Χρήσιμες πληροφορίες
- «Κέντρο για τα υδρόβια και τα εισβάλλοντα φυτά» του Πανεπιστημίου της Φλόριντα