Led Zeppelin IV
Το τέταρτο στούντιο άλμπουμ του χαρντ ροκ συγκροτήματος Led Zeppelin, κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 1971 μέσω της "Atlantic Records". Ο δίσκος δεν έφερε τίτλο στο εξώφυλλο του και οι αναφορές σε αυτό γίνονται ως Led Zeppelin IV ή Untitled (άτιτλο), όπως και Four Symbols επειδή έφερε τα τέσσερα σύμβολα του συγκροτήματος.
| Led Zeppelin IV | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Στούντιο άλμπουμ από Led Zeppelin | ||||
| Κυκλοφορία | 8 Νοεμβρίου 1971 | |||
| Ηχογράφηση | Δεκέμβριος 1970 - Μάρτιος 1971 | |||
| Μουσικό είδος | Hard Rock | |||
| Διάρκεια | 42:25 | |||
| Παραγωγή | Τζίμι Πέιτζ | |||
| Δισκογραφική | Atlantic Records | |||
| Δισκογραφικό χρονολόγιο (Led Zeppelin) | ||||
| ||||
Ιστορία του δίσκου
ΕπεξεργασίαΚατά τη δεκαετία του '70 οι Led Zeppelin έφθασαν σε επίπεδο δημοσιότητας ανάλογο με αυτό των Beatles την προηγούμενη δεκαετία, προκαλώντας κύματα ενθουσιασμού στους οπαδούς της ροκ μουσικής. Ένας από τους κυριότερους λόγους για τη φήμη του συγκροτήματος ήταν η κυκλοφορία του τέταρτου δίσκου τους, ενός από τους δημοφιλέστερους στην ιστορία του είδους αφού έχει πουλήσει πάνω από 37 εκατομμύρια αντίτυπα [1] όντας ενδέκατο στη λίστα με τους πρώτους, σε πωλήσεις, δίσκους σε παγκόσμια κλίμακα ενώ είναι τρίτο στην ανάλογη λίστα για τις Ηνωμένες Πολιτείες.[2]
Τον Αύγουστο και το Σεπτέμβριο του 1970, οι Led Zeppelin περιόδευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, κάνοντας την τελευταία τους περιοδεία πριν από ένα μεγάλο διάλειμμα από τις συναυλίες με σκοπό την ηχογράφηση του διαδόχου του "Led Zeppelin III". Τον Δεκέμβριο εκείνης της χρονιάς συγκεντρώθηκαν στα "Basing Street Studios" του Λονδίνου ενώ λίγο αργότερα μετέβησαν στο Headley Grange, ένα σπίτι βικτωριανού τύπου για να ολοκληρώσουν τις ηχογραφήσεις του δίσκου με το φορητό στούντιο των Rolling Stones. Η αρχική μίξη του ήχου έγινε στο "Sunset Sound" του Λος Άντζελες με τα μέλη του συγκροτήματος να απογοητεύονται από το αποτέλεσμα και τελικά να οδηγούνται σε καθυστερημένη νέα μίξη του ήχου στο Λονδίνο.
Τελικά, ο δίσκος κυκλοφόρησε μέσω της "Atlantic" στις αρχές Νοεμβρίου του 1971 ανεβαίνοντας για τρίτη συνεχόμενη φορά στο # 1 των βρετανικών τσαρτ, ενώ παρ' όλο του ότι δεν ανέβηκε στην κορυφή του Billboard έγινε ο πρώτος δίσκος σε πωλήσεις των Led Zeppelin στις ΗΠΑ. Τα δύο σινγκλ του "Led Zeppelin IV", "Black Dog" και "Rock and Roll", ανέβηκαν στο # 15 και το # 47 στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ το "Stairway to Heaven" δεν κυκλοφόρησε σε μορφή σινγκλ, αλλά σε 12" maxi σινγκλ αρκετά χρόνια αργότερα.
Η περιοδεία για την προώθηση του δίσκου ξεκίνησε από τη Μεγάλη Βρετανία το Μάρτιο του 1971, για να συνεχιστεί τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο εκείνης της χρονιάς στη Βόρεια Αμερική. Στα τέλη Σεπτεμβρίου έδωσαν πέντε συναυλίες στην Ιαπωνία και συνέχισαν με τη δεύτερη βρετανική περιοδεία τους από τις 11 Νοεμβρίου μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου του 1971. Το Φεβρουάριο της επόμενης χρονιάς έδωσαν έξι συναυλίες στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία ενώ τον Ιούνιο περιόδευσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Οκτώβριο εκείνης της χρονιάς συνέχισαν, και πάλι, στην Ιαπωνία. Τον Δεκέμβριο του 1972 και τον Ιανουάριο του 1973 έδωσαν 28 συναυλίες στη Μεγάλη Βρετανία για να περιοδεύσουν στην Ευρώπη την άνοιξη εκείνης της χρονιάς και να ολοκληρώσουν με μία πολύ μεγάλη αμερικανική περιοδεία, το καλοκαίρι του 1973.
Οι κριτικοί αποθέωσαν το άλμπουμ ως ένα από τα καλύτερα όλων των εποχών. Το 1996, το περιοδικό "Mojo" το κατέταξε 24ο στη λίστα με τα "εκατό καλύτερα άλμπουμ που έχουν γράφτεί" [3] ενώ το "Classic Rock" το κατέταξε ως το καλύτερο άλμπουμ της χιλιετίας[4] και καλύτερο άλμπουμ βρετανικού ροκ όλων των εποχών.[5] Επίσης, βρίσκεται στην 69η θέση με τα 500 καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών του περιοδικού "Rolling Stone" [6] και στην 21η θέση των καλύτερων άλμπουμ όλων των εποχών του περιοδικού "Q".[7]
Ανάλυση τραγουδιών
ΕπεξεργασίαΤο κομμάτι το οποίο ανοίγει το δίσκο είναι το "Black Dog", ένα τραγούδι εμπνευσμένο από το "Electric Mud" του Muddy Waters. Το ριφ του τραγουδιού είναι δημιουργία του μπασίστα Τζον Πωλ Τζόουνς και ο Τζίμι Πέιτζ παραδέχτηκε αργότερα ότι ήταν πολύ δύσκολο να το παίξει, ενώ ο τίτλος προήλθε από έναν αδέσποτο σκύλο ο οποίος βρισκόταν κοντά στα στούντιο που έγινε η ηχογράφηση.
Το "Rock and Roll" είναι το τραγούδι με το οποίο είτε ξεκινούσαν είτε τελείωναν τις συναυλίες τους από το 1971 ως και το 1975. Το πιάνο στην ηχογράφηση έχει παίξει ο Νίκι Χόπκινς, ενώ ο τίτλος του τραγουδιού ήταν απάντηση στους κριτικούς που έλεγαν ότι το τρίτο άλμπουμ του συγκροτήματος δεν ήταν ροκ εντ ρολ λόγω της φολκ αισθητικής των τραγουδιών του.
Ακολουθεί το ακουστικό "The Battle of Evermore", με τους στίχους του Πλαντ να αναφέρονται στην αιώνια μάχη του καλού με το κακό. Η Σάντι Ντένι των Fairport Convention τραγούδησε σαν δεύτερη φωνή, γεγονός που συνέβη μόνο σε αυτό το τραγούδι σε ολόκληρη τη δισκογραφία του συγκροτήματος. Η μουσική του τραγουδιού, γράφτηκε από τον Τζίμι Πέιτζ ο οποίος την έπαιξε πρώτη φορά σε ένα μαντολίνο το οποίο υπήρχε στο στούντιο.
Το "Stairway to Heaven" είναι το τέταρτο κομμάτι του δίσκου και ένα από τα διασημότερα τραγούδια στην ιστορία της ροκ μουσικής.[8] Οι στίχοι του τραγουδιού δημιούργησαν ερωτήματα στους οπαδούς των Led Zeppelin για το ακριβές τους νόημα, με τον Ρόμπερτ Πλαντ να μην δίνει ποτέ μία συγκεκριμένη εξήγηση, πέραν του αρχικού μέρους όπου αναφέρονται σε μια γυναίκα η οποία περνάει τη ζωή της αποσκοπώντας μόνο στα χρήματα για να καταλάβει αργότερα ότι με αυτό τον τρόπο δεν θα μπορέσει να μπει στον παράδεισο. Η δημιουργία του τραγουδιού ξεκίνησε στις αρχές του 1970, όταν αποφάσισαν να γράψουν ένα κομμάτι επικού χαρακτήρα για να αντικαταστήσουν το "Dazed and Confused" στις ζωντανές τους εμφανίσεις. Ο Πέιτζ είχε εγκαταστήσει ένα στούντιο στο γιοτ του και δούλευε εκεί, όταν τον Απρίλιο του 1970 είχε δηλώσει στο Τύπο ότι ένα συγκεκριμένο νέο κομμάτι τους μπορεί να φτάσει σε διάρκεια τα δεκαπέντε λεπτά με τα τύμπανα του Τζον Μπόναμ να μην μπαίνουν από την αρχή.[9] Η δημιουργία του κομματιού συνεχίστηκε τον Οκτώβριο εκείνης της χρονιάς στο εξοχικό σπίτι Bron-y-Aur στην Ουαλία, όπου είχαν απομονωθεί ο Πέιτζ με τον Πλαντ για να γράψουν τραγούδια για το τρίτο άλμπουμ του συγκροτήματος. Τον Δεκέμβριο του 1970, ηχογράφησαν την εισαγωγή του κομματιού στα "Island Studios", ενώ η ηχογράφηση του "Stairway to Heaven" ολοκληρώθηκε στο Headley Grange του Χάμσαϊρ με το φορητό στούντιο των Rolling Stones.
Κατά καιρούς, οι Led Zeppelin κατηγορήθηκαν για σατανικά μηνύματα τα οποία φημολογείται ότι υπήρχαν αντιστρόφως ηχογραφημένα στο τραγούδι. Οι φήμες έγιναν εντονότερες μετά την αγορά του σπιτιού του Άλιστερ Κρόουλι από τον Τζίμι Πέιτζ. Το συγκεκριμένο σπίτι είχε γίνει εκκλησιαστικός χώρος σατανιστών, γνωστό ως "The Toolhouse". Το συγκρότημα αρνήθηκε οτιδήποτε σχετικό με δηλώσεις του στα ΜΜΕ.
Πέμπτο τραγούδι του δίσκου είναι το "Misty Mountain Hop" και οι στίχοι του αναφέρονται στα Misty Mountains της Ουαλίας στα οποία έκανε αναφορά ο Τζον Ρόναλντ Ρούελ Τόλκιν στο βιβλίο του "Το Χόμπιτ". Ο Πλαντ είναι μεγάλος οπαδός του Τόλκιν και τα βιβλία του αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τους στίχους αρκετών τραγουδιών του συγκροτήματος. Το τραγούδι ξεκινάει με τον Τζόουνς να παίζει ηλεκτρικό πιάνο ενώ το μπάσο που ακούγεται, ουσιαστικά προέρχεται από αυτό μιας και δεν έπαιξε μπάσο στη συγκεκριμένη ηχογράφηση.
Το "Four Sticks" ήταν ένα από τα πρώτα τραγούδια αυτού του δίσκου το οποίο ηχογράφησε το συγκρότημα και η μοναδική φορά την οποία το συμπεριέλαβαν σε ζωντανή τους εμφάνιση ήταν στις 28 Φεβρουαρίου του 1970, στη Δανία, ενώ το είχαν γράψει ο Πέιτζ με τον Πλαντ σε ταξίδι τους στην Ινδία.
Το "Going to California" ήταν εμπνευσμένο από το τραγούδι "California" της Τζόνι Μίτσελ και ο αρχικός τίτλος του ήταν "Guide to California".[10] Οι Led Zeppelin το έπαιζαν κατά τη διάρκεια του ακουστικού μέρους των ζωντανών τους εμφανίσεων, με τον Τζόουνς να παίζει μαντολίνο.
Ο δίσκος τελείωνε με το "When The Levee Breaks" του οποίου οι στίχοι είχαν γραφτεί από την Memphis Minnie το 1927 και αναφέρονται στη μεγάλη πλημμύρα του ποταμού Μισσισσιππή την ίδια χρονιά. Το συγκεκριμένο κομμάτι συμπεριλήφθηκε μόνο σε δύο ζωντανές εμφανίσεις του συγκροτήματος αφού ήταν πολύ δύσκολο να παιχτεί ζωντανά και αυτές ήταν στις 11 Ιανουαρίου 1975 στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας και μία εβδομάδα αργότερα στο Σικάγο των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα τύμπανα του Μπόναμ ηχογραφήθηκαν στις σκάλες του Headley Grange με τα μικρόφωνα να βρίσκονται τρεις ορόφους πιο πάνω για να αποτυπωθεί καλύτερα η ηχώ.
Τα τραγούδια "Down by the Seaside", "Night Flight" και "Boogie with Stu" ηχογραφήθηκαν αλλά δεν συμπεριλήφθηκαν σε αυτό το δίσκο αλλά στο "Physical Graffiti" του 1975.
Τραγούδια
Επεξεργασία1. Black Dog (Page, Plant, Jones) - 4:54
2. Rock and Roll (Page, Plant, Bohnam) - 3:40
3. The Battle of Evermore (Page, Plant) - 5:51
4. Stairway to Heaven (Page, Plant) - 8:02
5. Misty Mountain Hop (Page, Plant, Jones) - 4:38
6. Four Sticks (Page, Plant) - 4:44
7. Going to California (Page, Plant) - 3:31
8. When the Levee Breaks (Page, Plant, Jones, Bohnam, Memphis Minnie) - 7:07
Θέσεις τσαρτ
Επεξεργασία|
Led Zeppelin IV (άλμπουμ) Επίσημη κυκλοφορία: 8 Νοεμβρίου 1971
|
Black Dog (σινγκλ) Επίσημη κυκλοφορία: 2 Δεκεμβρίου 1971
|
Rock and Roll (σινγκλ) Επίσημη κυκλοφορία: 21 Φεβρουαρίου 1972
Stairway to Heaven (σινγκλ) Επίσημη κυκλοφορία: 1985
|
Βραβεία
ΕπεξεργασίαLed Zeppelin IV (άλμπουμ)
Ηνωμένες Πολιτείες (RIAA Certification): 23 φορές πλατινένιος
Καναδάς (CRIA Certification): 2 φορές διαμαντένιος
Ηνωμένο Βασίλειο (BPI Certification): 6 φορές πλατινένιος
Γαλλία (SNEP Certification): 2 φορές πλατινένιος
Αργεντινή (CAPIF Certification): Πλατινένιος
Αυστραλία (ARIA Certification): 9 φορές πλατινένιος
Γερμανία (BVMI Certification): 3 φορές χρυσός
Ελβετία (IFPI Certification): 2 φορές πλατινένιος
Ολλανδία (NVPI Certification): Πλατινένιος
Βραζιλία (ABPD Certification): Χρυσός
Μέλη των Led Zeppelin
ΕπεξεργασίαΤο Led Zeppelin IV ηχογραφήθηκε από τους εξής μουσικούς:
Ρόμπερτ Πλαντ - φωνητικά, φυσαρμόνικα
Τζίμι Πέιτζ - ηλεκτρική και ακουστική κιθάρα
Τζον Πωλ Τζόουνς - μπάσο, πλήκτρα
Τζον Μπόναμ - τύμπανα
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ The Βest Selling Albums of all time
- ↑ Top3 Best Selling Albums in the US[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ MOJO READERS: The 100 Greatest Albums Ever Made
- ↑ «100 Greatest Rock Albums Ever». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2013.
- ↑ 100 Greatest British Rock Album Ever
- ↑ 500 Greatest Albums of Al Time
- ↑ Q Readers Best Albums Ever 2006
- ↑ Digital Dream Door Top-500 Songs of All time
- ↑ «Stairway to Heaven facts». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2013.
- ↑ Going to California Song facts
Πηγές
Επεξεργασία- Hammer of the Gods, Στήβεν Ντέηβις, 1985, ISBN 0688045073 / 0-688-04507-3
- Allmusic review [1]
- Sputnik Music review [2]
- Συνέντευξη Τζίμι Πέιτζ τον Οκτώβριο του 1977 [3]Αρχειοθετήθηκε 2011-08-20 στο Wayback Machine.
- Songfacts [4]
- Αμερικανικά τσαρτ [5]
- Γερμανικά τσαρτ [6][νεκρός σύνδεσμος]
- Νορβηγικά τσαρτ [7]
- Βρετανικά τσαρτ [8]
- Καναδικά τσαρτ [9][10]
- Γαλλικά τσαρτ [11]Αρχειοθετήθηκε 2012-06-23 στο Wayback Machine.
- Αυστραλιανά τσαρτ [12]Αρχειοθετήθηκε 2013-05-13 στο Wayback Machine.[13] Αρχειοθετήθηκε 2013-05-13 στο Wayback Machine.
- Ελβετικά τσαρτ [14]
- Ολλανδικά τσαρτ [15] [16]
- Ιταλικά τσαρτ [17]
- Ιαπωνικά τσαρτ [18]
- RIAA certifications [19]
- BPI certifications [20]Αρχειοθετήθηκε 2017-07-10 στο Wayback Machine.