Maine (θωρηκτό)

Το Maine, [USS Μaine (ACR-1)], ήταν ένα από τα πρώτα αξιόλογα πολεμικά πλοία του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, η ναυπήγηση και η αρχική δράση του οποίου σηματοδότησε την πρώτη διεθνή ναυτική παρουσία των ΗΠΑ. Το άδοξο όμως τέλος του, μετά από έκρηξη που σημειώθηκε, και η βύθισή του στον λιμένα της Αβάνας, στις 15 Φεβρουαρίου του 1898, παρασύροντας στο θάνατο περισσότερα από τα 2/3 του πληρώματος, το κατέστησε διεθνώς γνωστό ως "αιτία" της κήρυξης του Ισπανοαμερικανικού πολέμου που ακολούθησε το ίδιο έτος.

USS Maine

Πληροφορίες
Τύπος και κλάση	Θωρακοβάρις
Πλοιοκτήτης	Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ
Παραγγελία	3 Αυγούστου 1886
Ναυπηγείο	Brooklyn Navy Yard
Έναρξη ναυπήγησης	17 Οκτωβρίου 1888
Καθέλκυση	18 Οκτωβρίου 1889
Ένταξη σε υπηρεσία	17 Σεπτεμβρίου 1895
Κατάληξη	Βυθίστηκε από έκρηξη στο λιμάνι της Αβάνας στις 15 Φεβρουαρίου 1898
Αριθμός νεκρών και αγνοουμένων	260
Γενικά χαρακτηριστικά
Εκτόπισμα	6.789 t
Μήκος	98.9 μ.
Πλάτος	17.4 μ.
Βύθισμα	5.9 μ.
Ταχύτητα	16.5 κόμβοι (30.6 χλμ/ω)
Αυτονομία	3.600 ν.μ. στους 10 κόμβους
Πλήρωμα	347
Σχετικά πολυμέσα

Αξιοσημείωτο παραμένει το γεγονός ότι παρά τις επανειλημμένες έρευνες των εξεταστικών επιτροπών που συγκλήθηκαν για την έρευνα των αιτιών της καταστροφής του πλοίου, αυτές συνεχίζουν μέχρι σήμερα να καλύπτονται από ένα πέπλο μυστηρίου, επιτρέποντας έτσι την ανάπτυξη αλλά και υπεράσπιση διαφόρων θεωριών.

Γενική κατάσταση

Στη δεκαετία του 1880, ενώ οι Μεγάλες Δυνάμεις στην Ευρώπη έχουν ήδη μεταβάλει την ήπειρο σε αφέντη του κόσμου, την ίδια εποχή βρίσκεται σε έξαρση ο αποικιοκρατικός ανταγωνισμός μέχρι και στον Ειρηνικό ωκεανό, καθώς επίσης και οι εθνικιστικές εξεγέρσεις. Την ίδια δεκαετία ξεκινά και ο μεγάλος ανταγωνισμός των ναυτικών εξοπλισμών. Σ΄ αυτή τη φάση της παγκόσμιας ναυτικής ιστορίας οι ΗΠΑ, έχοντας συμπληρώσει αιώνα από της δημιουργίας τους, παραμένουν απούσες στη διεθνή σκηνή, διατηρώντας πολεμικά πλοία μόνο για εθνική ασφάλεια εντός των συνόρων.

Στον ναυτικό όμως εκείνο ανταγωνισμό δεν άργησαν να εισχωρήσουν και χώρες της λατινικής Αμερικής όπως η Βραζιλία, η Χιλή και η Αργεντινή μεταβαλλόμενες έτσι σε σπουδαίες ναυτικές δυνάμεις. Το γεγονός αυτό θορύβησε έντονα τις ΗΠΑ και συγκεκριμένα όταν ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ναυτικών Υποθέσεων, Χίλαρι Α. Χέρμπερτ, κάνοντας σύγκριση με το νεότευκτο βραζιλιάνικο θωρηκτό "Ριασουέλο", δήλωσε στο Κογκρέσο (1881): «αν όλα αυτό το παλιό ναυτικό μας συνταχθεί σε παράταξη μάχης, στα μέσα του ωκεανού και βρεθεί αντιμέτωπο με το θωρηκτό Riachuelo είναι αμφίβολο αν ένα μόνο σκάφος που θα φέρει την αμερικανική σημαία θα προλάβει να καταπλεύσει σε λιμάνι»."
Πράγματι ο παραστατικός αυτός λόγος όχι μόνο αφύπνισε το Κογκρέσο για αναγκαίο πλέον νέο ναυτικό εξοπλιστικό πρόγραμμα, αλλά και για την έξοδο της χώρας από τον ναυτικό απομονωτισμό στον οποίο είχε περιέλθει.

Παραγγελία - ναυπήγηση

Συνέχεια της παραπάνω πρότασης άρχισε ο σχεδιασμός του νέου ναυτικού εξοπλιστικού προγράμματος και το 1884 αποφασίζεται μεταξύ άλλων η ναυπήγηση δύο νέων θωρηκτών πλοίων ολικού μήκους περίπου 300 ποδών και εκτοπίσματος 7.000 τόνων. Ένα χρόνο αργότερα, το "Προεδρείο της κατασκευής και επισκευής (τμ. Γ & Ε) του Ναυτικού" παρουσίασε δύο σχέδια ένα για Θωρηκτό 7.500 τόνων και ένα για Θωρακισμένο καταδρομικό 5.000 τόνων, αντί δύο πλοίων των 6.000 τόνων, όπου και ενέκρινε το Κογκρέσο τον Αύγουστο του 1886.
Στον διαγωνισμό που ακολούθησε όπου ένα πλοίο θα ελάμβανε το όνομα της πολιτείας Μέιν και ένα της πολιτείας του Τέξας, διευκρινίστηκαν και διάφορα άλλα τεχνικά στοιχεία προδιαγραφών, όπως της ταχύτητας 17 κόμβων, της ύπαρξης διπυθμένων, της θωράκισης και του εξοπλισμού - οπλισμού. Τελικά από τα διάφορα ναυπηγικά σχέδια που υποβλήθηκαν εγκρίθηκαν: για μεν το "Maine", του Θ. Δ. Wilson, που ήταν μέλος στο Ναυτικό γνωμοδοτικό συμβούλιο το 1881, για δε το "Τέξας" του Βρετανού σχεδιαστή, William John, που εκείνη την εποχή εργαζόταν στη ναυπηγική εταιρεία Barrow.

Έτσι το Συνέδριο εξέδωσε άδεια κατασκευής του "Maine" στις 3 Αυγούστου 1886, του οποίου η ναυπήγηση ξεκίνησε ουσιαστικά δύο χρόνια αργότερα, στις 17 Οκτωβρίου 1888, με την τοποθέτηση της τρόπιδας στο ναυπηγείο του ναυτικού στο Μπρούκλιν (Νέα Υόρκη). Ήταν το μεγαλύτερο πλοίο που ναυπηγούταν μέχρι τότε σ΄ εγκαταστάσεις του Ναυτικού των ΗΠΑ.

Η καθέλκυση του Θ/Κ Maine (Μπρούκλιν - 1890)

Αν η υλοποίηση της πρότασης του Χ. Χέρμπερτ ξεκίνησε μετά από επτά χρόνια, η ναυπήγηση του Maine δεν υστέρησε σε βραδύτητα, ίσως η μεγαλύτερη που σημειώθηκε σε ναυπήγηση θωρηκτού παγκοσμίως. Σ΄ αυτό συνέβαλαν πολλοί παράγοντες που όλοι μαζί συνιστούσαν ατέλειες της τότε ναυπηγικής υποδομής των ΗΠΑ, όπως αναζήτηση ιδιωτών χρηματοδοτών, ο προβληματικός εφοδιασμός χαλύβδινων ελασμάτων, ελλείψεις ασφάλειας όταν σημειώθηκε πυρκαγιά στο σχεδιαστήριο του ναυπηγείου, εργασιακά προβλήματα που χρόνιζαν και που ξέσπασαν μεγάλες απεργίες κ.ά. Συνέπεια όλων αυτών ήταν η καθέλκυση του πλοίου να γίνει στις 18 Νοεμβρίου του 1890, όπου και η επίσημη τελετή βάπτισης, ενώ η ολοκλήρωση του εξαρτισμού και οπλισμού, πέντε χρόνια αργότερα, στις 17 Σεπτεμβρίου του 1895 όταν και τέθηκε σε υπηρεσία.

Γενικά χαρακτηριστικά

Το Maine ήταν χαλύβδινο ατμοκίνητο πλοίο ολικού μήκους 99 μ. (324,5 πόδια) με μέγιστο πλάτος, περί το μέσον, 17,5 μ. (57 πόδια), βύθισμα πλήρους φόρτου 7 μ. (22,5 πόδια) και εκτοπίσματος 6.790 τόνων. Το εσωτερικό του κύτους έφερε διπύθμενα και χωριζόταν κατά το διάμηκες με εγκάρσιο διάφραγμα, σε επιμέρους 214 στεγανά διαμερίσματα, παρέχοντας έτσι ένα αρκετά υψηλό βαθμό στεγανότητας. Η δε πλώρη του ήταν τύπου θωρηκτού οξύμορφη. Έφερε δύο καταστρώματα, το κάτω, των βαρέων πυροβόλων (gun-deck) και το άνω, το κυρίως κατάστρωμα. Επί του άνω καταστρώματος έφερε χαμηλή υπερκατασκευή μεταξύ του πρωραίου και πρυμναίου γερανοφόρου ιστού, μήκους περίπου 30 μέτρων, επί της οποίας φέρονταν η γέφυρα του πλοίου, πρύμνηθεν αυτής οι δύο καπνοδόχοι και εκατέρωθεν ανά πλευρά ένα ζεύγος ατμοκίνητων λέμβων με επωτίδες ακτινωτού τύπου. Στο δε πρωραίο τμήμα του κυρίως καταστρώματος έφερε μεγάλο προβολέα.

Βιβλιογραφία

ελληνική

• Ε. Φραγκούλης "Ναυπηγία" Κεφ. "Θωρηκτά πλοία" τομ. 1ος, σελ.650-656. Αθήναι 1949.
• "Ιστορία του 20ου αιώνα" - Η επανάσταση του θωρηκτού" τομ.1ος, σελ.191-193. Έκδ. Χρυσός Τύπος - Αθήναι 1974.
• "Ιστορία του 20ου αιώνα" - Ναυτική Ιστορία 1890-1914" τομ.1ος, σελ.194-195. Έκδ. Χρυσός Τύπος - Αθήναι 1974.
• Μύρων Ματσάκης: "Το σύγχρονον Πολεμικόν Ναυτικόν" Αθήναι 1973.

αγγλική

• Alden, John D. (1989). American Steel Navy: A Photographic History of the U.S. Navy from the Introduction of the Steel Hull in 1883 to the Cruise of the Great White Fleet. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-248-2. 
• Allen, Francis J. (1998). «Honoring the Heroes: The Raising of the Wreck of the U.S. Battleship Maine, Part I». Warship International XXXV (4): 386–405. ISSN 0043-0374. 
• «Battleship Maine». The Spanish American War Centennial Website. www.spanamwar.com. 1996. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2012. 
• «Casualties on USS Maine». Naval History & Heritage Command. US Navy Department. 6 Φεβρουαρίου 1998. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2011. 
• Coughlin, Bill (2012). «U.S.S. Maine Memorial Marker». Bill Coughlin. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2014. 
• Cowan, Mark D.· Sumrall, Alan K. (2011). "Old Hoodoo": The Battleship Texas: America's First Battleship, 1895–1911. Charleston, South Carolina: CreateSpace. ISBN 978-1-4662-4894-6. 
• Crawford, Michael J.· Hayes, Mark L.· Sessions, Michael D. (30 Νοεμβρίου 1998). «The Spanish–American War : Historical Overview and Select Bibliography». Naval Historical Center, U.S. Department of the Navy. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2011. 
• Dober, Mark; Keough, Daniel E.; Koehler, R. B. (2006). «Question 20/04: Artifacts from USS Maine (ACR-1)». Warship International XLIII (2): 131–33. ISSN 0043-0374. 
• Friedman, Norman (1984). U.S. Cruisers, An Illustrated Design History. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-718-0. 
• Friedman, Norman (1985). U.S. Battleships, An Illustrated Design History. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-0-87021-715-9. 
• Gardiner, Robert, επιμ. (1979). Conway's All the World's Fighting Ships 1860–1905. New York: Mayflower Books. ISBN 978-0-312-24023-3. 
• Jackson, Robert (2004). Fighting Ships of the World. London: Amber Books. σελ. 421. ISBN 978-1840136470. 
• Krause, Paul, επιμ. (1992). The Battle for Homestead, 1880–1892: politics, culture, and steel. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press. ISBN 978-0-8229-5466-8. 
• Love, Robert W., Jr., επιμ. (1992). History of the U.S. Navy, Volume One: 1775–1941. Harriburg, Pennsylvania: Stackpole Books. ISBN 978-0-8117-1862-2. 
• Miller, David, επιμ. (2001). Illustrated Directory of Warships of the World. Osceloa, WI: Zenith Press. ISBN 978-0-7603-1127-1. 
• Misa, Thomas J., επιμ. (1999). A Nation of Steel: The Making of Modern America, 1865–1925. Baltimore, Maryland: The Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-6052-2. 
• Morrison, Samuel Loring, επιμ. (2003). The American Battleship. Osceloa, WI: Zenith Press. ISBN 978-0-7603-0989-6. 

• O'Toole, G. J. A. (1984). The Spanish War: An American Epic 1898. New York: W.W. Norton. ISBN 9780393018394. 
• Paine, Lincoln P. (2000). Warships of the World to 1900. New York: Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 978-0-395-98414-7. 
• Parkinson, Roger (2008). The Late Victorian Navy: The Pre-Dreadnought Era and the Origins of the First World War. Rochester, New York: Boydell Press. ISBN 978-1-84383-372-7. 
• Peifer, Douglas Carl (2016). Choosing War. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-026868-8. 
• Putnam, William Lowell (2000). Arctic Superstars. New York: Amer Alpine Club. ISBN 978-0-930410-82-7. 
• Rickover, Hyman George (1995). How the Battleship Maine was Destroyed (Second Revised έκδοση). Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 978-1-55750-717-4. 
• «Sinking of USS Maine, 15 February 1898». Naval History & Heritage Command. US Navy Department. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2011. 
• «Survivors of USS Maine». Naval History & Heritage Command. US Navy Department. 6 Φεβρουαρίου 1998. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2011. 
• «The Destruction of USS Maine». Naval History & Heritage Command. US Navy Department. 13 Αυγούστου 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2011. 
• United States Army Corps of Engineers (1914). Final Report on Removing Wreck of USS Maine from Harbor of Habana, Cuba. Washington: United States Army Corps of Engineers. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα USS Maine (ACR-1) στο Wikimedia Commons