καταπίνω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

καταπίνω < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική καταπίνω < κατα- + πίνω

Προφορά

ΔΦΑ : /ka.taˈpi.no/

τυπογραφικός συλλαβισμός : κα‐τα‐πίν‐νω

Ρήμα

καταπίνω, αόρ.: κατάπια, παθ.φωνή: καταπίνομαι, στ.μέλλ.: θα καταποθώ, π.αόρ.: (καταπόθηκα), μτχ.π.π.: καταπιωμένος

1. κατεβάζω στον οισοφάγο και στο στομάχι μου υγρή ή στέρεη τροφή

   ⮡  Δυσκολεύομαι να καταπιώ το χάπι-Αυτά τα μεγάλα χάπια δεν καταπίνονται γιατρέ και τα έκοψα στα δύο

2. (μεταφορικά) υφίσταμαι κάτι δυσάρεστο (π.χ. μια προσβολή) χωρίς να διαμαρτυρηθώ, αποφεύγω να εκφράσω αυτό που αισθάνομαι

   ⮡  Μου ζήτησε πάλι δανεικά και μου ήρθε να του πω, και τα περσινά δανεικά, τα αγύριστα τι θα γίνουν, αλλά το κατάπια, τι να κάνω, αδερφός μου είναι

   ⮡  καταπίνω τα δάκρυά μου

   ⮡ Α! Όλα κι όλα! Τέτοια προσβολή δεν καταπίνεται!!!

3. (λαϊκότροπο) εισπνέω

   ⮡  Και νομίζεις ότι κερδίζεις κάτι που δεν καταπίνεις τον καπνό του τσιγάρου

   ⮡  Τόσο καυσαέριο που καταπίνεις όλη μέρα στο ταξί, το τσιγάρο μου σε πείραξε;

4. (μεταφορικά) πιστεύω κάτι αφελώς

   ⮡  Μα πώς το κατάπιε; (ένα τόσο χοντρό ψέμα)

Σύνθετα

• κατάπιμα
• κατάπιομα
• καταπιόνα
• καταπιόνας
• κατάποση
• καταπότι
• ξεροκαταπίνω

Εκφράσεις

• άνοιξε η γη και τον κατάπιε
• καταπίνω τη γλώσσα μου

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

απρόσωπες εγκλίσεις απαρέμφατο (αόριστος) καταπιεί μετοχή (ενεστώτας) καταπίνοντας προσωπικές εγκλίσεις πρόσωπο ενικός πληθυντικός πρώτο δεύτερο τρίτο πρώτο δεύτερο τρίτο οριστική εγώ εσύ αυτός εμείς εσείς αυτοί μονολεκτικοί χρόνοι ενεστώτας καταπίνω καταπίνεις καταπίνει καταπίνο(υ)με καταπίνετε καταπίνουν(ε) παρατατικός κατάπινα κατάπινες κατάπινε καταπίναμε καταπίνατε κατάπιναν αόριστος κατάπια κατάπιες κατάπιε κατάπιαμε κατάπιατε κατάπιαν περιφραστικοί χρόνοι εξακολουθητικός μέλλοντας θα καταπίνω θα καταπίνεις θα καταπίνει θα καταπίνο(υ)με θα καταπίνετε θα καταπίνουν(ε) στιγμιαίος μέλλοντας θα καταπιώ θα καταπιείς θα καταπιεί θα καταπιούμε θα καταπιείτε θα καταπιούν(ε) παρακείμενος α' έχω καταπιεί έχεις καταπιεί έχει καταπιεί έχο(υ)με καταπιεί έχετε καταπιεί έχουν(ε) καταπιεί υπερσυντέλικος α' είχα καταπιεί είχες καταπιεί είχε καταπιεί είχαμε καταπιεί είχατε καταπιεί είχαν(ε) καταπιεί συντελεσμένος μέλλοντας α' θα έχω καταπιεί θα έχεις καταπιεί θα έχει καταπιεί θα έχο(υ)με καταπιεί θα έχετε καταπιεί θα έχουν(ε) καταπιεί υποτακτική εγώ εσύ αυτός εμείς εσείς αυτοί περιφραστικοί χρόνοι ενεστώτας να καταπίνω να καταπίνεις να καταπίνει να καταπίνο(υ)με να καταπίνετε να καταπίνουν(ε) αόριστος να καταπιώ να καταπιείς να καταπιεί να καταπιούμε να καταπιείτε να καταπιούν(ε) παρακείμενος α' να έχω καταπιεί να έχεις καταπιεί να έχει καταπιεί να έχο(υ)με καταπιεί να έχετε καταπιεί να έχουν(ε) καταπιεί προστακτική - (εσύ) - - (εσείς) - μονολεκτικοί χρόνοι ενεστώτας κατάπινε καταπίνετε αόριστος κατάπιε καταπιείτε

• Παθητική φωνή → λείπει η κλίση
• : καταπίνομαι παρατ. καταπινόμουν, αόρ. καταπόθηκα, μέλλ. θα καταποθεί-καταπίνεται, παρακ. έχω καταποθεί και λόγιοι τύποι μετοχών (π.χ. το καταποθέν δηλητήρια, η καταποθείσα τοξική ουσία)

Μεταφράσεις

    καταπίνω

αγγλικά : swallow (en) γαλλικά : avaler (fr), déglutir (fr), ingurgiter (fr), ingérer (fr) γερμανικά : schlucken (de) ισπανικά : deglutir (es)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

καταπίνω < κατα- + πίνω

Ρήμα

καταπίνω

1. καταπίνω με τη σημερινή έννοια

   ⮡  μὴ ναῦν κατά κῦμα πίῃ

   ⮡ τοὺς μὲν κατέπινε Κρόνος

2. (αμετάβατο) η ικανότητα να καταπιεί κάποιος

   ⮡  μόλις καταπίνειν δύνηται (Ιπποκράτης)

3. απορροφούμαι, αφομοιώνομαι
4. σπαταλώ
5. ⮡  περιουσίαν οὐ μόνον κατέφαγεν, ἀλλά καί κατέπιεν

Συγγενικά

• (Χρειάζεται επεξεργασία)

Πηγές

• καταπίνω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• καταπίνω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.