Nagaśàki
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
Nagaśàki (長崎市 in Giapunéś, scólta'l chè) l'è na sità dal sud dal Giapòṅ ch'la s cata in dl'ìśula 'd Kyūshū, capitàla dla prefetùra c'n al stés nóm. Al sò nóm a vōl dir „pìcula pelìśula ślungàda“ mént'r al sò sìndig, da 'l 2007, 'l è Tomihisa Taue.
Fundàda in dal XI sécul cuma 'n vilàǵ ad pescadōr, la sità 'd Nagaśàki la s vèra vèrs al mónd estér'n in dal 1568 quànd la taca a far di cumèrs c'n al Purtugàl p'r òpra 'd Ōmura Sumitada, daimyō dal pòst ch'al s éra cunvertî a 'l cristianéśum. In séguit 'l à fat àtar tant anc cun l'Ulànda.
La gh'à na pupulasiòṅ stimàda 'd 412.643 abitànt, dimóndi carsùda da i an ssanta in avànti, par na superfìsi 'd 405.86 km².
Al 4 ad Śnar dal 2005 l'à tirâ dèntar siē sèntar dal distrét ad Nishisonogi: Iōjima, Kōyagi, Nomozaki, Sanwa, Sotome e Takashima.
Al 9 'd Agóst dal 1945, vèrs la fiṅ dla secónda guèra mundiàla, l'è stada teàtar dal secónd bumbardamènt atòmic dla stòria, tri dòp Hiroshima, da part di Stat Unî ch'i vlìvan dar un brut cōlp a la sò indùstria d'l asàł dla Mitsubishi anc s'al barsàj sarnî a 'l inìsi 'l éra piutòst la sità 'd Kitakyūshū-Kokura ma a gh'éra nùvul. La bómba l'à fat trénta-sincmìla mòrt.
In dal 1996 i giapunéś i aṅ finî ad tiràr sù al muśèo dla bómba atòmica 'd Nagaśàki in du i s pōlan védar dal futugrafìi, ducumènt e ugèt p'r arcurdàr c'l avenimènt là. 'N àtar munumènt famóś dla sità i èn i Sit cristiàṅ lugâ dla regiòṅ 'd Nagaśàki, bèṅ prutèt par 'l UNESCO, ch'l arcòrda i muimènt misiunàri cristiàṅ fra 'l XVI e 'l XIX sécul.