туу
Kazakh
editAlternative scripts | |
---|---|
Arabic | تۋۋ |
Cyrillic | туу |
Latin | tuu |
Pronunciation
editVerb
editтуу • (tuu)
- to give birth to
- to appear, arise
Conjugation
editConjugation of туу
infinitive | туу | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
participles | past | туған | ||||||||
future | туар | |||||||||
transitory past | туатын | |||||||||
singular | plural | |||||||||
1st person | 2nd person (informal) | 2nd person (formal) | 3rd person | 1st person | 2nd person (informal) | 2nd person (formal) | 3rd person | |||
мен | сен | сіз | ол | біз | сендер | сіздер | олар | |||
past | simple | тудым | тудың | тудыңыз | туды | тудық | тудыңдар | тудыңыздар | туды | |
distant | direct | туғанмын | туғансың | туғансыз | туған | туғанбыз | туғансыңдар | туғансыздар | туған | |
indirect | туыппын | туыпсың | туыпсыз | туыпты | туыппыз | туыпсыңдар | туыпсыздар | туыпты | ||
habitual | туатынмын | туатынсың | туатынсыз | туатын | туатынбыз | туатынсыңдар | туатынсыздар | туатын | ||
present | aorist | туамын | туасың | туасыз | туады | туамыз | туасыңдар | туасыздар | туады | |
future | presumptive | туармын | туарсың | туарсыз | туар | туармыз | туарсыңдар | туарсыздар | туар | |
intentional | тумақпын | тумақсың | тумақсыз | тумақ | тумақпыз | тумақсың | тумақсыз | тумақ | ||
imperative/hortative | туайын | ту | туыңыз | тусын | туайық | туыңдар | туыңыздар | тусын | ||
optative | туғым келеді | туғың келеді | туғыңыз келеді | туғысы келеді | туғымыз келеді | туғыларың келеді | туғыларыңыз келеді | туғылары келеді | ||
conditional | тусам | тусаң | тусаңыз | туса | тусақ | тусаңдар | тусаңыздар | туса |
Noun
editтуу • (tuu)
Declension
editThis noun needs an inflection-table template.
Kyrgyz
editEtymology 1
editUltimately from Old Chinese 纛 (OC *duːɡs, *duːɡ, “banner made of animal tail or feather”). Compare also Kazakh ту (tu), Turkish tuğ; Mongolian туг (tug); etc.
Pronunciation
editNoun
editтуу • (tuu) (Arabic spelling تۇۇ)
Declension
editDeclension of туу
singular (жекелик) |
plural (көптөгөн) | |
---|---|---|
nominative (атооч) | туу tuu |
туулар tuular |
genitive (илик) | туунун tuunun |
туулардын tuulardın |
dative (барыш) | тууга tuuga |
тууларга tuularga |
accusative (табыш) | тууну tuunu |
тууларды tuulardı |
locative (жатыш) | тууда tuuda |
тууларда tuularda |
ablative (чыгыш) | туудан tuudan |
туулардан tuulardan |
possessive forms | ||
first-person singular (менин) | ||
nominative | туум tuum |
тууларым tuularım |
genitive | туумдун tuumdun |
тууларымдын tuularımdın |
dative | туума tuuma |
тууларыма tuularıma |
accusative | туумду tuumdu |
тууларымды tuularımdı |
locative | туумда tuumda |
тууларымда tuularımda |
ablative | туумдан tuumdan |
тууларымдан tuularımdan |
second-person singular informal (сенин) | ||
nominative | тууң tuuŋ |
тууларың tuularıŋ |
genitive | тууңдун tuuŋdun |
тууларыңдын tuularıŋdın |
dative | тууңа tuuŋa |
тууларыңа tuularıŋa |
accusative | тууңду tuuŋdu |
тууларыңды tuularıŋdı |
locative | тууңда tuuŋda |
тууларыңда tuularıŋda |
ablative | тууңдан tuuŋdan |
тууларыңдан tuularıŋdan |
second-person singular formal (сиздин) | ||
nominative | тууңуз tuuŋuz |
тууларыңыз tuularıŋız |
genitive | тууңуздун tuuŋuzdun |
тууларыңыздын tuularıŋızdın |
dative | тууңузга tuuŋuzga |
тууларыңызга tuularıŋızga |
accusative | тууңузду tuuŋuzdu |
тууларыңызды tuularıŋızdı |
locative | тууңузда tuuŋuzda |
тууларыңызда tuularıŋızda |
ablative | тууңуздан tuuŋuzdan |
тууларыңыздан tuularıŋızdan |
Derived terms
edit- туучу (tuucu, agentive)
Etymology 2
editCognate with Kazakh ту (tu), Azerbaijani doğ, Uzbek tugʻ, Turkish doğ, etc.
Pronunciation
editVerb
editтуу • (tuu)
- second-person singular imperative of тууш (tuuş, “to give birth to”)
Southern Altai
editEtymology 1
editfrom Proto-Turkic *tāg (“mountain”).
Noun
editтуу • (tuu)
Declension
editsingular | plural | |
---|---|---|
absolute | туу (tuu) | туулар (tuular) |
definite genitive | тууныҥ (tuunïŋ) | туулардыҥ (tuulardïŋ) |
dative | тууга (tuuga) | тууларга (tuularga) |
definite accusative | тууды (tuudï) | тууларды (tuulardï) |
locative | тууда (tuuda) | тууларда (tuularda) |
ablative | туудаҥ (tuudaŋ) | туулардаҥ (tuulardaŋ) |
Etymology 2
editCognate with Old Turkic [script needed] (tugur-); Uzbek tugʻ, Azerbaijani doğ, etc.
Pronunciation
editVerb
editтуу • (tuu)
- second-person singular imperative of туур (tuur, “to give birth to; to lay [of birds]”)
Tatar
editEtymology
editVerb
editтуу • (tuwu)
- to be born
Categories:
- Kazakh terms with IPA pronunciation
- Kazakh lemmas
- Kazakh verbs
- Kazakh nouns
- Kyrgyz terms derived from Old Chinese
- Kyrgyz terms with IPA pronunciation
- Kyrgyz lemmas
- Kyrgyz nouns
- Kyrgyz non-lemma forms
- Kyrgyz verb forms
- Southern Altai terms inherited from Proto-Turkic
- Southern Altai terms derived from Proto-Turkic
- Southern Altai lemmas
- Southern Altai nouns
- alt:Geography
- Southern Altai terms with IPA pronunciation
- Southern Altai non-lemma forms
- Southern Altai verb forms
- Tatar lemmas
- Tatar verbs