հմայք

Armenian

Etymology

From Old Armenian հմայք (hmaykʻ); see it for more.

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /həˈmɑjkʰ/, [həmɑ́jkʰ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /həˈmɑjk/, [həmɑ́jkʰ]

Noun

հմայք • (hmaykʻ)

1. sorcery, witchcraft
2. amulet, talisman, charm
3. (figuratively) charm, fascination

   կնոջ հմայքը ― knoǰ hmaykʻə ― charm of a woman

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	հմայք (hmaykʻ)	հմայքներ (hmaykʻner)
dative	հմայքի (hmaykʻi)	հմայքների (hmaykʻneri)
ablative	հմայքից (hmaykʻicʻ)	հմայքներից (hmaykʻnericʻ)
instrumental	հմայքով (hmaykʻov)	հմայքներով (hmaykʻnerov)
locative	հմայքում (hmaykʻum)	հմայքներում (hmaykʻnerum)
	definite forms
nominative	հմայքը/հմայքն (hmaykʻə/hmaykʻn)	հմայքները/հմայքներն (hmaykʻnerə/hmaykʻnern)
dative	հմայքին (hmaykʻin)	հմայքներին (hmaykʻnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	հմայքս (hmaykʻs)	հմայքներս (hmaykʻners)
dative	հմայքիս (hmaykʻis)	հմայքներիս (hmaykʻneris)
ablative	հմայքիցս (hmaykʻicʻs)	հմայքներիցս (hmaykʻnericʻs)
instrumental	հմայքովս (hmaykʻovs)	հմայքներովս (hmaykʻnerovs)
locative	հմայքումս (hmaykʻums)	հմայքներումս (hmaykʻnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	հմայքդ (hmaykʻd)	հմայքներդ (hmaykʻnerd)
dative	հմայքիդ (hmaykʻid)	հմայքներիդ (hmaykʻnerid)
ablative	հմայքիցդ (hmaykʻicʻd)	հմայքներիցդ (hmaykʻnericʻd)
instrumental	հմայքովդ (hmaykʻovd)	հմայքներովդ (hmaykʻnerovd)
locative	հմայքումդ (hmaykʻumd)	հմայքներումդ (hmaykʻnerumd)

Related terms

• հմայել (hmayel)
• հմայիչ (hmayičʻ)

Old Armenian

Etymology

Borrowed from Iranian +‎ -ք (-kʻ). Compare Middle Persian hwmʾy (humāy, “a bird of good omen; eagle”), Avestan 𐬵𐬎𐬨𐬀𐬌𐬌𐬀 (humaiia), 𐬵𐬎𐬨𐬁𐬌𐬌𐬀 (humāiia, “blessed”), possibly Northern Kurdish homan, homanwer (“blessed, sacred”), homandin (“to sacrifice, sanctify”), Zazaki Homa (“God”), Sanskrit सुमाय (su-māyá, “having excellent counsels or plans, very wise”), Persian همایون (homâyun, “blessed, lucky”). All composed of *māyā- (“blessing, happiness”) and the prefix *hu- (“good”), from Proto-Indo-European *h₁su-.

Noun

հմայք • (hmaykʻ)

1. divination, augury, prognostication, witchcraft, sorcery, conjuration, enchantment

   հմայս հմայել ― hmays hmayel ― to seek a sign or augury; to believe in divination

   հմայից անսալ ― hmayicʻ ansal ― to have faith in diviners

   լուծան հմայք ― lucan hmaykʻ ― the charm is broken

2. amulet, talisman, charm
3. witch, sorcerer

Declension

i-type

	plural only (plurale tantum)
nominative	հմայք (hmaykʻ)
genitive	հմայից (hmayicʻ)
dative	հմայից (hmayicʻ)
accusative	հմայս (hmays)
ablative	հմայից (hmayicʻ)
instrumental	հմայիւք (hmayiwkʻ)
locative	հմայս (hmays)

Derived terms

• գաւազանահմայութիւն (gawazanahmayutʻiwn)
• գիղահմայք (giłahmaykʻ)
• դիւահմայութիւն (diwahmayutʻiwn)
• երազահմայ (erazahmay)
• լերդահմայ (lerdahmay)
• լերդահմայութիւն (lerdahmayutʻiwn)
• կիսահմայ (kisahmay)
• կիւսահմայ (kiwsahmay)
• հատահմայութիւն (hatahmayutʻiwn)
• հաւահմայ (hawahmay)
• հաւահմայութիւն (hawahmayutʻiwn)
• հմայական (hmayakan)
• հմայահաւանութիւն (hmayahawanutʻiwn)
• հմայանամ (hmayanam)
• հմայեակ (hmayeak)
• հմայեմ (hmayem)
• հմայիմ (hmayim)
• հմայութիւն (hmayutʻiwn)
• հմայումն (hmayumn)
• ոզոտանահմայք (ozotanahmaykʻ)
• օրահմայք (ōrahmaykʻ)

 

Descendants

• Armenian: հմայք (hmaykʻ)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “հմայութիւն”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “հմայ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “հմայք”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy