պարտ

Armenian

Etymology

From Old Armenian պարտ (part).

Pronunciation

(Eastern Armenian) IPA^(key): /pɑɾt/, [pɑɾt]
(Western Armenian) IPA^(key): /bɑɾd/, [bɑɾd]

Adjective

պարտ • (part) (superlative ամենապարտ)

obliged, under obligation (to)
due; fitting, proper; appropriate

Declension

nominalized, i-type (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	պարտ (part)	պարտեր (parter)
dative	պարտի (parti)	պարտերի (parteri)
ablative	պարտից (particʻ)	պարտերից (partericʻ)
instrumental	պարտով (partov)	պարտերով (parterov)
locative	պարտում (partum)	պարտերում (parterum)
	definite forms
nominative	պարտը/պարտն (partə/partn)	պարտերը/պարտերն (parterə/partern)
dative	պարտին (partin)	պարտերին (parterin)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	պարտս (parts)	պարտերս (parters)
dative	պարտիս (partis)	պարտերիս (parteris)
ablative	պարտիցս (particʻs)	պարտերիցս (partericʻs)
instrumental	պարտովս (partovs)	պարտերովս (parterovs)
locative	պարտումս (partums)	պարտերումս (parterums)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	պարտդ (partd)	պարտերդ (parterd)
dative	պարտիդ (partid)	պարտերիդ (parterid)
ablative	պարտիցդ (particʻd)	պարտերիցդ (partericʻd)
instrumental	պարտովդ (partovd)	պարտերովդ (parterovd)
locative	պարտումդ (partumd)	պարտերումդ (parterumd)

Old Armenian

Etymology

Borrowed from Iranian *partu- (“debt”). Compare Avestan 𐬞𐬁𐬭𐬀 (pāra, “debt”), Sogdian [script needed] (apartak, “guilty”), Pashto پور (pōr, “loan, debt”).

Noun

պարտ • (part)

(usually in the plural) debt
պարտոյ տէր ― partoy tēr ― creditor

բազում պարտս ունել ― bazum parts unel ― to be over head and ears in debt

հատուցանել զպարտս իւր ― hatucʻanel zparts iwr ― to discharge or pay a debt
(usually in the plural) duty, obligation, engagement, due
պարտք անձին համարել ― partkʻ anjin hamarel ― to assume the obligation

հատուցանել զպարտս երախտագիտութեան ― hatucʻanel zparts eraxtagitutʻean ― to discharge a debt of gratitude

հատուցանել զպարտս իւր առ հայրենիս ― hatucʻanel zparts iwr aṙ hayrenis ― to pay one's debt to one's country
(usually in the plural) tribute, tax, impost
(usually in the plural) lent money

Declension

o-type

	singular (uncountable)
nominative	պարտ (part)
genitive	պարտոյ (partoy)
dative	պարտոյ (partoy)
accusative	պարտ (part)
ablative	պարտոյ (partoy)
instrumental	պարտով (partov)
locative	պարտ (part)

u-type

	plural only (plurale tantum)
nominative	պարտք (partkʻ)
genitive	պարտուց (partucʻ)
dative	պարտուց (partucʻ)
accusative	պարտս (parts)
ablative	պարտուց (partucʻ)
instrumental	պարտուք (partukʻ)
locative	պարտս (parts)

Adjective

պարտ • (part)

due; fitting, proper; appropriate
պարտ բաշխք ― part bašxkʻ ― tribute due

պարտ է, էր ― part ē, ēr ― (impersonal verb) there must, there ought; it is right, it is necessary

պարտ եւ արժան էր ― part ew aržan ēr ― it was necessary

չէ պարտ, ոչ է պարտ, ոչ է եւ պատշաճ ― čʻē part, očʻ ē part, očʻ ē ew patšač ― it must not be, it is not right, just or lawful

չէ պարտ կենաց ― čʻē part kenacʻ ― he is unworthy of life

պարտ վարկանել ― part varkanel ― to think proper, to deem expedient
in debt to, indebted, accountable, responsible
guilty, culpable
պարտ առնել ― part aṙnel ― to render culpable, to impute, to accuse; to condemn

Derived terms

ամենապարտ (amenapart)
ամպարտ (ampart)
ամպարտեմ (ampartem)
ամօթապարտ (amōtʻapart)
ամօթապարտեալ (amōtʻaparteal)
անդատապարտ (andatapart)
անդատապարտաբար (andatapartabar)
անդատապարտական (andatapartakan)
անդատապարտեալ (andataparteal)
անդատապարտելի (andataparteli)
անդատապարտութիւն (andatapartutʻiwn)
անիծապարտ (anicapart)
անձնապարտ (anjnapart)
անպարտ (anpart)
անպարտագոյն (anpartagoyn)
անպարտական (anpartakan)
անպարտակիր (anpartakir)
անպարտաւոր (anpartawor)
անպարտեալ (anparteal)
անպարտելի (anparteli)
անպարտութիւն (anpartutʻiwn)
արեանապարտ (areanapart)
արենապարտ (arenapart)
արժանապարտ (aržanapart)
արիւնապարտ (ariwnapart)
բազմապարտ (bazmapart)
բազմապարտիք (bazmapartikʻ)
բարեացապարտ (bareacʻapart)
բարեպարտ (barepart)
բիւրապարտ (biwrapart)
գլխապարտ (glxapart)
գուժապարտ (gužapart)
դատապարտ (datapart)
դատապարտական (datapartakan)
դատապարտակից (datapartakicʻ)
դատապարտանք (datapartankʻ)
դատապարտարան (datapartaran)
դատապարտեմ (datapartem)
դատապարտիկ (datapartik)
դատապարտիչ (datapartičʻ)
դատապարտութիւն (datapartutʻiwn)
դժպարտեցուցանեմ (džpartecʻucʻanem)
դիւրապարտելի (diwraparteli)
զուգադատապարտիմ (zugadatapartim)
զրպարտ (zrpart)
զրպարտանք (zrpartankʻ)
զրպարտեմ (zrpartem)
զրպարտիչ (zrpartičʻ)
զրպարտութիւն (zrpartutʻiwn)
ինքնադատապարտեալ (inkʻnadataparteal)
խռովութենապարտ (xṙovutʻenapart)
հանգիտապարտ (hangitapart)
հարկապարտ (harkapart)
մահապարտ (mahapart)
մահապարտական (mahapartakan)
մահապարտեմ (mahapartem)
մահապարտութիւն (mahapartutʻiwn)
մեղապարտ (mełapart)
մեղապարտեմ (mełapartem)
մեղապարտիմ (mełapartim)
մեղապարտութիւն (mełapartutʻiwn)
շնորհապարտ (šnorhapart)
ոգեպարտ (ogepart)
չարեացապարտ (čʻareacʻapart)
պատժապարտ (patžapart)
պատժապարտապէս (patžapartapēs)
պատժապարտեմ (patžapartem)
պատժապարտութիւն (patžapartutʻiwn)
պատուհասապարտ (patuhasapart)
պարտական (partakan)
պարտականութիւն (partakanutʻiwn)
պարտակից (partakicʻ)
պարտահատոյց (partahatoycʻ)
պարտահատութիւն (partahatutʻiwn)
պարտապահանջութիւն (partapahanǰutʻiwn)
պարտապան (partapan)
պարտապանաբար (partapanabar)
պարտապանութիւն (partapanutʻiwn)
պարտառու (partaṙu)
պարտավճար (partavčar)
պարտատէր (partatēr)
պարտաւոր (partawor)
պարտաւորաբար (partaworabar)
պարտաւորական (partaworakan)
պարտաւորապէս (partaworapēs)
պարտաւորեմ (partaworem)
պարտաւորեցուցանեմ (partaworecʻucʻanem)
պարտաւորութիւն (partaworutʻiwn)
պարտեմ (partem)
պարտերք (parterkʻ)
պարտեցուցիչ (partecʻucʻičʻ)
պարտիմ (partim)
պարտիք (partikʻ)
պարտոյք (partoykʻ)
պարտութիւն (partutʻiwn)
պարտումն (partumn)
պարտուպատշաճ (partupatšač)
վնասապարտ (vnasapart)
վնասապարտեմ (vnasapartem)
վնասապարտութիւն (vnasapartutʻiwn)
վրիժապարտ (vrižapart)
վրիժապարտութիւն (vrižapartutʻiwn)
տաղանդապարտ (tałandapart)
տարապարտ (tarapart)
տարապարտաբար (tarapartabar)
տարապարտարօտ (tarapartarōt)
տարապարտուց (tarapartucʻ)
տուժապարտ (tužapart)
փոխապարտ (pʻoxapart)

Related terms

պարտբախշի (partbaxši)

Descendants

Armenian: պարտ (part), պարտք (partkʻ)

References

Petrosean, Matatʻeay (1879) “պարտ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “պարտ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “պարտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press