تۆمۈر
Uyghur
editChemical element | |
---|---|
Fe | |
Previous: مارگانېتىس (marganëtis), مانگان (man'gan) (Mn) | |
Next: كوبالت (kobalt) (Co) |
Etymology
editFrom Chagatai تیمور (temür), from Proto-Turkic *temür.
Pronunciation
editNoun
editتۆمۈر • (tömür) (plural تۆمۈرلەر (tömürler))
- iron (element)
Declension
editimpersonal | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
nominative | تۆمۈر (tömür) | تۆمۈرلەر (tömürler) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۆمۈرنىڭ (tömürning) | تۆمۈرلەرنىڭ (tömürlerning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۆمۈرنى (tömürni) | تۆمۈرلەرنى (tömürlerni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۆمۈرگە (tömürge) | تۆمۈرلەرگە (tömürlerge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۆمۈردە (tömürde) | تۆمۈرلەردە (tömürlerde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۆمۈردىن (tömürdin) | تۆمۈرلەردىن (tömürlerdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۆمۈردىكى (tömürdiki) | تۆمۈرلەردىكى (tömürlerdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۆمۈرگىچە (tömürgiche) | تۆمۈرلەرگىچە (tömürlergiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۆمۈردەك (tömürdek) | تۆمۈرلەردەك (tömürlerdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۆمۈرچىلىك (tömürchilik) or تۆمۈرچە (tömürche) | تۆمۈرلەرچىلىك (tömürlerchilik) or تۆمۈرلەرچە (tömürlerche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۆمۈرنىڭكى (tömürningki) | تۆمۈرلەرنىڭكى (tömürlerningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person singular (my) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۆمۈرۈم (tömürüm) | تۆمۈرلىرىم (tömürlirim) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۆمۈرۈمنىڭ (tömürümning) | تۆمۈرلىرىمنىڭ (tömürlirimning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۆمۈرۈمنى (tömürümni) | تۆمۈرلىرىمنى (tömürlirimni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۆمۈرۈمگە (tömürümge) | تۆمۈرلىرىمگە (tömürlirimge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۆمۈرۈمدە (tömürümde) | تۆمۈرلىرىمدە (tömürlirimde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۆمۈرۈمدىن (tömürümdin) | تۆمۈرلىرىمدىن (tömürlirimdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۆمۈرۈمدىكى (tömürümdiki) | تۆمۈرلىرىمدىكى (tömürlirimdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۆمۈرۈمگىچە (tömürümgiche) | تۆمۈرلىرىمگىچە (tömürlirimgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۆمۈرۈمدەك (tömürümdek) | تۆمۈرلىرىمدەك (tömürlirimdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۆمۈرۈمچىلىك (tömürümchilik) or تۆمۈرۈمچە (tömürümche) | تۆمۈرلىرىمچىلىك (tömürlirimchilik) or تۆمۈرلىرىمچە (tömürlirimche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۆمۈرۈمنىڭكى (tömürümningki) | تۆمۈرلىرىمنىڭكى (tömürlirimningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person plural (our) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۆمۈرىمىز (tömürimiz) | تۆمۈرلىرىمىز (tömürlirimiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۆمۈرىمىزنىڭ (tömürimizning) | تۆمۈرلىرىمىزنىڭ (tömürlirimizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۆمۈرىمىزنى (tömürimizni) | تۆمۈرلىرىمىزنى (tömürlirimizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۆمۈرىمىزگە (tömürimizge) | تۆمۈرلىرىمىزگە (tömürlirimizge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۆمۈرىمىزدە (tömürimizde) | تۆمۈرلىرىمىزدە (tömürlirimizde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۆمۈرىمىزدىن (tömürimizdin) | تۆمۈرلىرىمىزدىن (tömürlirimizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۆمۈرىمىزدىكى (tömürimizdiki) | تۆمۈرلىرىمىزدىكى (tömürlirimizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۆمۈرىمىزگىچە (tömürimizgiche) | تۆمۈرلىرىمىزگىچە (tömürlirimizgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۆمۈرىمىزدەك (tömürimizdek) | تۆمۈرلىرىمىزدەك (tömürlirimizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۆمۈرىمىزچىلىك (tömürimizchilik) or تۆمۈرىمىزچە (tömürimizche) | تۆمۈرلىرىمىزچىلىك (tömürlirimizchilik) or تۆمۈرلىرىمىزچە (tömürlirimizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۆمۈرىمىزنىڭكى (tömürimizningki) | تۆمۈرلىرىمىزنىڭكى (tömürlirimizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۆمۈرۈڭ (tömürüng) | تۆمۈرلىرىڭ (tömürliring) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۆمۈرۈڭنىڭ (tömürüngning) | تۆمۈرلىرىڭنىڭ (tömürliringning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۆمۈرۈڭنى (tömürüngni) | تۆمۈرلىرىڭنى (tömürliringni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۆمۈرۈڭگە (tömürüngge) | تۆمۈرلىرىڭگە (tömürliringge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۆمۈرۈڭدە (tömürüngde) | تۆمۈرلىرىڭدە (tömürliringde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۆمۈرۈڭدىن (tömürüngdin) | تۆمۈرلىرىڭدىن (tömürliringdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۆمۈرۈڭدىكى (tömürüngdiki) | تۆمۈرلىرىڭدىكى (tömürliringdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۆمۈرۈڭگىچە (tömürünggiche) | تۆمۈرلىرىڭگىچە (tömürliringgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۆمۈرۈڭدەك (tömürüngdek) | تۆمۈرلىرىڭدەك (tömürliringdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۆمۈرۈڭچىلىك (tömürüngchilik) or تۆمۈرۈڭچە (tömürüngche) | تۆمۈرلىرىڭچىلىك (tömürliringchilik) or تۆمۈرلىرىڭچە (tömürliringche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۆمۈرۈڭنىڭكى (tömürüngningki) | تۆمۈرلىرىڭنىڭكى (tömürliringningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۆمۈرۈڭلار (tömürünglar) | تۆمۈرلىرىڭلار (tömürliringlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۆمۈرۈڭلارنىڭ (tömürünglarning) | تۆمۈرلىرىڭلارنىڭ (tömürliringlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۆمۈرۈڭلارنى (tömürünglarni) | تۆمۈرلىرىڭلارنى (tömürliringlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۆمۈرۈڭلارگە (tömürünglarge) | تۆمۈرلىرىڭلارگە (tömürliringlarge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۆمۈرۈڭلاردە (tömürünglarde) | تۆمۈرلىرىڭلاردە (tömürliringlarde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۆمۈرۈڭلاردىن (tömürünglardin) | تۆمۈرلىرىڭلاردىن (tömürliringlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۆمۈرۈڭلاردىكى (tömürünglardiki) | تۆمۈرلىرىڭلاردىكى (tömürliringlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۆمۈرۈڭلارگىچە (tömürünglargiche) | تۆمۈرلىرىڭلارگىچە (tömürliringlargiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۆمۈرۈڭلاردەك (tömürünglardek) | تۆمۈرلىرىڭلاردەك (tömürliringlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۆمۈرۈڭلارچىلىك (tömürünglarchilik) or تۆمۈرۈڭلارچە (tömürünglarche) | تۆمۈرلىرىڭلارچىلىك (tömürliringlarchilik) or تۆمۈرلىرىڭلارچە (tömürliringlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۆمۈرۈڭلارنىڭكى (tömürünglarningki) | تۆمۈرلىرىڭلارنىڭكى (tömürliringlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۆمۈرىڭىز (tömüri'ngiz) | تۆمۈرلىرىڭىز (tömürliri'ngiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۆمۈرىڭىزنىڭ (tömüri'ngizning) | تۆمۈرلىرىڭىزنىڭ (tömürliri'ngizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۆمۈرىڭىزنى (tömüri'ngizni) | تۆمۈرلىرىڭىزنى (tömürliri'ngizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۆمۈرىڭىزگە (tömüri'ngizge) | تۆمۈرلىرىڭىزگە (tömürliri'ngizge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۆمۈرىڭىزدە (tömüri'ngizde) | تۆمۈرلىرىڭىزدە (tömürliri'ngizde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۆمۈرىڭىزدىن (tömüri'ngizdin) | تۆمۈرلىرىڭىزدىن (tömürliri'ngizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۆمۈرىڭىزدىكى (tömüri'ngizdiki) | تۆمۈرلىرىڭىزدىكى (tömürliri'ngizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۆمۈرىڭىزگىچە (tömüri'ngizgiche) | تۆمۈرلىرىڭىزگىچە (tömürliri'ngizgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۆمۈرىڭىزدەك (tömüri'ngizdek) | تۆمۈرلىرىڭىزدەك (tömürliri'ngizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۆمۈرىڭىزچىلىك (tömüri'ngizchilik) or تۆمۈرىڭىزچە (tömüri'ngizche) | تۆمۈرلىرىڭىزچىلىك (tömürliri'ngizchilik) or تۆمۈرلىرىڭىزچە (tömürliri'ngizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۆمۈرىڭىزنىڭكى (tömüri'ngizningki) | تۆمۈرلىرىڭىزنىڭكى (tömürliri'ngizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۆمۈرىڭىزلار (tömüri'ngizlar) | تۆمۈرلىرىڭىزلار (tömürliri'ngizlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۆمۈرىڭىزلارنىڭ (tömüri'ngizlarning) | تۆمۈرلىرىڭىزلارنىڭ (tömürliri'ngizlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۆمۈرىڭىزلارنى (tömüri'ngizlarni) | تۆمۈرلىرىڭىزلارنى (tömürliri'ngizlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۆمۈرىڭىزلارگە (tömüri'ngizlarge) | تۆمۈرلىرىڭىزلارگە (tömürliri'ngizlarge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۆمۈرىڭىزلاردە (tömüri'ngizlarde) | تۆمۈرلىرىڭىزلاردە (tömürliri'ngizlarde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۆمۈرىڭىزلاردىن (tömüri'ngizlardin) | تۆمۈرلىرىڭىزلاردىن (tömürliri'ngizlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۆمۈرىڭىزلاردىكى (tömüri'ngizlardiki) | تۆمۈرلىرىڭىزلاردىكى (tömürliri'ngizlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۆمۈرىڭىزلارگىچە (tömüri'ngizlargiche) | تۆمۈرلىرىڭىزلارگىچە (tömürliri'ngizlargiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۆمۈرىڭىزلاردەك (tömüri'ngizlardek) | تۆمۈرلىرىڭىزلاردەك (tömürliri'ngizlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۆمۈرىڭىزلارچىلىك (tömüri'ngizlarchilik) or تۆمۈرىڭىزلارچە (tömüri'ngizlarche) | تۆمۈرلىرىڭىزلارچىلىك (tömürliri'ngizlarchilik) or تۆمۈرلىرىڭىزلارچە (tömürliri'ngizlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۆمۈرىڭىزلارنىڭكى (tömüri'ngizlarningki) | تۆمۈرلىرىڭىزلارنىڭكى (tömürliri'ngizlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular & plural respectful (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۆمۈرلىرى (tömürliri) | تۆمۈرلىرى (tömürliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۆمۈرلىرىنىڭ (tömürlirining) | تۆمۈرلىرىنىڭ (tömürlirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۆمۈرلىرىنى (tömürlirini) | تۆمۈرلىرىنى (tömürlirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۆمۈرلىرىگە (tömürlirige) | تۆمۈرلىرىگە (tömürlirige) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۆمۈرلىرىدە (tömürliride) | تۆمۈرلىرىدە (tömürliride) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۆمۈرلىرىدىن (tömürliridin) | تۆمۈرلىرىدىن (tömürliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۆمۈرلىرىدىكى (tömürliridiki) | تۆمۈرلىرىدىكى (tömürliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۆمۈرلىرىگىچە (tömürlirigiche) | تۆمۈرلىرىگىچە (tömürlirigiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۆمۈرلىرىدەك (tömürliridek) | تۆمۈرلىرىدەك (tömürliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۆمۈرلىرىچىلىك (tömürlirichilik) or تۆمۈرلىرىچە (tömürliriche) | تۆمۈرلىرىچىلىك (tömürlirichilik) or تۆمۈرلىرىچە (tömürliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۆمۈرلىرىنىڭكى (tömürliriningki) | تۆمۈرلىرىنىڭكى (tömürliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
3rd person (his, her, its, their) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۆمۈرى (tömüri) | تۆمۈرلىرى (tömürliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۆمۈرىنىڭ (tömürining) | تۆمۈرلىرىنىڭ (tömürlirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۆمۈرىنى (tömürini) | تۆمۈرلىرىنى (tömürlirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۆمۈرىگە (tömürige) | تۆمۈرلىرىگە (tömürlirige) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۆمۈرىدە (tömüride) | تۆمۈرلىرىدە (tömürliride) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۆمۈرىدىن (tömüridin) | تۆمۈرلىرىدىن (tömürliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۆمۈرىدىكى (tömüridiki) | تۆمۈرلىرىدىكى (tömürliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۆمۈرىگىچە (tömürigiche) | تۆمۈرلىرىگىچە (tömürlirigiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۆمۈرىدەك (tömüridek) | تۆمۈرلىرىدەك (tömürliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۆمۈرىچىلىك (tömürichilik) or تۆمۈرىچە (tömüriche) | تۆمۈرلىرىچىلىك (tömürlirichilik) or تۆمۈرلىرىچە (tömürliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۆمۈرىنىڭكى (tömüriningki) | تۆمۈرلىرىنىڭكى (tömürliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
|