गुरु
Hindi
editEtymology
editBorrowed from Sanskrit गुरु (guru).
Pronunciation
editAdjective
editगुरु • (guru) (indeclinable, Urdu spelling گرو)
Derived terms
edit- गुरुत्व (gurutva)
Noun
editगुरु • (guru) m (Urdu spelling گرو)
Declension
editNepali
editEtymology
editLearned borrowing from Sanskrit गुरु (guru).
Pronunciation
editNoun
editगुरु • (guru)
Declension
editDeclension of गुरु | |||
---|---|---|---|
Singular | Plural | ||
nominative | गुरु [ɡuɾu] | गुरुहरू [ɡuɾuʌɾu] | |
accusative | गुरुलाई [ɡuɾuläi] | गुरुहरूलाई [ɡuɾuʌɾuläi] | |
instrumental/ergative | गुरुले [ɡuɾule] | गुरुहरूले [ɡuɾuʌɾule] | |
dative | गुरुलाई [ɡuɾuläi] | गुरुहरूलाई [ɡuɾuʌɾuläi] | |
ablative | गुरुबाट [ɡuɾubäʈʌ] | गुरुहरूबाट [ɡuɾuʌɾubäʈʌ] | |
genitive | गुरुको [ɡuɾuko] | गुरुहरूको [ɡuɾuʌɾuko] | |
locative | गुरुमा [ɡuɾumä] | गुरुहरूमा [ɡuɾuʌɾumä] | |
Notes: |
References
edit- “गुरु”, in नेपाली बृहत् शब्दकोश (nepālī br̥hat śabdakoś) [Comprehensive Nepali Dictionary][1], Kathmandu: Nepal Academy, 2018
- Schmidt, Ruth L. (1993) “गुरु”, in A Practical Dictionary of Modern Nepali, Ratna Sagar
Pali
editAlternative forms
editAlternative scripts
Adjective
editगुरु
- Devanagari script form of guru (“heavy”)
Declension
editDeclension table of "गुरु" (masculine)
Case \ Number | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominative (first) | गुरु (guru) | गुरवो (guravo) or गुरू (gurū) |
Accusative (second) | गुरुं (guruṃ) | गुरवो (guravo) or गुरू (gurū) |
Instrumental (third) | गुरुना (gurunā) | गुरूहि (gurūhi) or गुरूभि (gurūbhi) |
Dative (fourth) | गुरुस्स (gurussa) or गुरुनो (guruno) | गुरूनं (gurūnaṃ) |
Ablative (fifth) | गुरुस्मा (gurusmā) or गुरुम्हा (gurumhā) | गुरूहि (gurūhi) or गुरूभि (gurūbhi) |
Genitive (sixth) | गुरुस्स (gurussa) or गुरुनो (guruno) | गुरूनं (gurūnaṃ) |
Locative (seventh) | गुरुस्मिं (gurusmiṃ) or गुरुम्हि (gurumhi) | गुरूसु (gurūsu) |
Vocative (calling) | गुरु (guru) | गुरवे (gurave) or गुरवो (guravo) |
Declension table of "गुरुनी" (feminine)
Case \ Number | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominative (first) | गुरुनी (gurunī) | गुरुनियो (guruniyo) or गुरुनी (gurunī) |
Accusative (second) | गुरुनिं (guruniṃ) or गुरुनियं (guruniyaṃ) | गुरुनियो (guruniyo) or गुरुनी (gurunī) |
Instrumental (third) | गुरुनिया (guruniyā) | गुरुनीहि (gurunīhi) or गुरुनीभि (gurunībhi) |
Dative (fourth) | गुरुनिया (guruniyā) | गुरुनीनं (gurunīnaṃ) |
Ablative (fifth) | गुरुनिया (guruniyā) | गुरुनीहि (gurunīhi) or गुरुनीभि (gurunībhi) |
Genitive (sixth) | गुरुनिया (guruniyā) | गुरुनीनं (gurunīnaṃ) |
Locative (seventh) | गुरुनिया (guruniyā) or गुरुनियं (guruniyaṃ) | गुरुनीसु (gurunīsu) |
Vocative (calling) | गुरुनि (guruni) | गुरुनियो (guruniyo) or गुरुनी (gurunī) |
Declension table of "गुरु" (neuter)
Case \ Number | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominative (first) | गुरु (guru) | गुरूनि (gurūni) or गुरू (gurū) |
Accusative (second) | गुरुं (guruṃ) | गुरूनि (gurūni) or गुरू (gurū) |
Instrumental (third) | गुरुना (gurunā) | गुरूहि (gurūhi) or गुरूभि (gurūbhi) |
Dative (fourth) | गुरुस्स (gurussa) or गुरुनो (guruno) | गुरूनं (gurūnaṃ) |
Ablative (fifth) | गुरुस्मा (gurusmā) or गुरुम्हा (gurumhā) | गुरूहि (gurūhi) or गुरूभि (gurūbhi) |
Genitive (sixth) | गुरुस्स (gurussa) or गुरुनो (guruno) | गुरूनं (gurūnaṃ) |
Locative (seventh) | गुरुस्मिं (gurusmiṃ) or गुरुम्हि (gurumhi) | गुरूसु (gurūsu) |
Vocative (calling) | गुरु (guru) | गुरूनि (gurūni) or गुरू (gurū) |
Noun
editगुरु m
- Devanagari script form of guru (“teacher”)
Declension
editDeclension table of "गुरु" (masculine)
Case \ Number | Singular | Plural |
---|---|---|
Nominative (first) | गुरु (guru) | गुरवो (guravo) or गुरू (gurū) |
Accusative (second) | गुरुं (guruṃ) | गुरवो (guravo) or गुरू (gurū) |
Instrumental (third) | गुरुना (gurunā) | गुरूहि (gurūhi) or गुरूभि (gurūbhi) |
Dative (fourth) | गुरुस्स (gurussa) or गुरुनो (guruno) | गुरूनं (gurūnaṃ) |
Ablative (fifth) | गुरुस्मा (gurusmā) or गुरुम्हा (gurumhā) | गुरूहि (gurūhi) or गुरूभि (gurūbhi) |
Genitive (sixth) | गुरुस्स (gurussa) or गुरुनो (guruno) | गुरूनं (gurūnaṃ) |
Locative (seventh) | गुरुस्मिं (gurusmiṃ) or गुरुम्हि (gurumhi) | गुरूसु (gurūsu) |
Vocative (calling) | गुरु (guru) | गुरवे (gurave) or गुरवो (guravo) |
Sanskrit
editAlternative scripts
editAlternative scripts
- গুৰু (Assamese script)
- ᬕᬸᬭᬸ (Balinese script)
- গুরু (Bengali script)
- 𑰐𑰲𑰨𑰲 (Bhaiksuki script)
- 𑀕𑀼𑀭𑀼 (Brahmi script)
- ဂုရု (Burmese script)
- ગુરુ (Gujarati script)
- ਗੁਰੁ (Gurmukhi script)
- 𑌗𑍁𑌰𑍁 (Grantha script)
- ꦒꦸꦫꦸ (Javanese script)
- 𑂏𑂳𑂩𑂳 (Kaithi script)
- ಗುರು (Kannada script)
- គុរុ (Khmer script)
- ຄຸຣຸ (Lao script)
- ഗുരു (Malayalam script)
- ᡤᡠᡵᡠ (Manchu script)
- 𑘐𑘳𑘨𑘳 (Modi script)
- ᠺᠤᠷᠤ (Mongolian script)
- 𑦰𑧔𑧈𑧔 (Nandinagari script)
- 𑐐𑐸𑐬𑐸 (Newa script)
- ଗୁରୁ (Odia script)
- ꢔꢸꢬꢸ (Saurashtra script)
- 𑆓𑆶𑆫𑆶 (Sharada script)
- 𑖐𑖲𑖨𑖲 (Siddham script)
- ගුරු (Sinhalese script)
- 𑩞𑩒𑩼𑩒 (Soyombo script)
- 𑚌𑚰𑚤𑚰 (Takri script)
- கு³ரு (Tamil script)
- గురు (Telugu script)
- คุรุ (Thai script)
- གུ་རུ (Tibetan script)
- 𑒑𑒳𑒩𑒳 (Tirhuta script)
- 𑨍𑨃𑨫𑨃 (Zanabazar Square script)
Etymology
editFrom Proto-Indo-Aryan *gr̥Húṣ, from Proto-Indo-Iranian *gr̥Húš, from Proto-Indo-European *gʷr̥h₂ús (“heavy”). Cognate with Ancient Greek βαρύς (barús), Gothic 𐌺𐌰𐌿𐍂𐌿𐍃 (kaurus, “burdensome”), Latin gravis, Persian گران (gerân).
Pronunciation
editAdjective
editगुरु • (gurú) stem (comparative गरीयस् or गुरुतर, superlative गरिष्ठ or गुरुतम)
- heavy, weighty
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 4.5.6:
- इ॒दं मे॑ अग्ने॒ किय॑ते पाव॒कामि॑नते गु॒रुं भा॒रं न मन्म॑।
बृ॒हद्द॑धाथ धृष॒ता ग॑भी॒रं य॒ह्वं पृ॒ष्ठं प्रय॑सा स॒प्तधा॑तु॥- idáṃ me agne kíyate pāvakā́minate gurúṃ bhāráṃ ná mánma.
bṛháddadhātha dhṛṣatā́ gabhīráṃ yahváṃ pṛṣṭháṃ práyasā saptádhātu. - Purifier, Agni, bestow on me, not neglecting your worship, this acceptable and vast wealth, like a heavy load on a feeble bearer, together with invigorating food; wealth, secure, abundant, tangible, and consisting of the seven elements.
- idáṃ me agne kíyate pāvakā́minate gurúṃ bhāráṃ ná mánma.
- इ॒दं मे॑ अग्ने॒ किय॑ते पाव॒कामि॑नते गु॒रुं भा॒रं न मन्म॑।
- heavy in the stomach (food), difficult to digest
- great, large, extended, long
- (prosody) long by nature or position (a vowel)
- high in degree, vehement, violent, excessive, difficult, hard
- grievous
- important, serious, momentous
- valuable, highly prized
- haughty, proud (speech)
- venerable, respectable
Declension
editMasculine u-stem declension of गुरु (gurú) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | गुरुः gurúḥ |
गुरू gurū́ |
गुरवस् guravás |
Vocative | गुरो gúro |
गुरू gúrū |
गुरवस् gúravas |
Accusative | गुरुम् gurúm |
गुरू gurū́ |
गुरून् gurū́n |
Instrumental | गुरुणा / गुर्वा¹ gurúṇā / gurvā́¹ |
गुरुभ्याम् gurúbhyām |
गुरुभिः gurúbhiḥ |
Dative | गुरवे / गुर्वे¹ guráve / gurvé¹ |
गुरुभ्याम् gurúbhyām |
गुरुभ्यः gurúbhyaḥ |
Ablative | गुरोः / गुर्वः¹ guróḥ / gurváḥ¹ |
गुरुभ्याम् gurúbhyām |
गुरुभ्यः gurúbhyaḥ |
Genitive | गुरोः / गुर्वः¹ guróḥ / gurváḥ¹ |
गुर्वोः gurvóḥ |
गुरूणाम् gurūṇā́m |
Locative | गुरौ guraú |
गुर्वोः gurvóḥ |
गुरुषु gurúṣu |
Notes |
|
Feminine ī-stem declension of गुर्वी (gurvī) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | गुर्वी gurvī |
गुर्व्यौ / गुर्वी¹ gurvyau / gurvī¹ |
गुर्व्यः / गुर्वीः¹ gurvyaḥ / gurvīḥ¹ |
Vocative | गुर्वि gurvi |
गुर्व्यौ / गुर्वी¹ gurvyau / gurvī¹ |
गुर्व्यः / गुर्वीः¹ gurvyaḥ / gurvīḥ¹ |
Accusative | गुर्वीम् gurvīm |
गुर्व्यौ / गुर्वी¹ gurvyau / gurvī¹ |
गुर्वीः gurvīḥ |
Instrumental | गुर्व्या gurvyā |
गुर्वीभ्याम् gurvībhyām |
गुर्वीभिः gurvībhiḥ |
Dative | गुर्व्यै gurvyai |
गुर्वीभ्याम् gurvībhyām |
गुर्वीभ्यः gurvībhyaḥ |
Ablative | गुर्व्याः / गुर्व्यै² gurvyāḥ / gurvyai² |
गुर्वीभ्याम् gurvībhyām |
गुर्वीभ्यः gurvībhyaḥ |
Genitive | गुर्व्याः / गुर्व्यै² gurvyāḥ / gurvyai² |
गुर्व्योः gurvyoḥ |
गुर्वीणाम् gurvīṇām |
Locative | गुर्व्याम् gurvyām |
गुर्व्योः gurvyoḥ |
गुर्वीषु gurvīṣu |
Notes |
|
Neuter u-stem declension of गुरु (gurú) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | गुरु gurú |
गुरुणी gurúṇī |
गुरूणि / गुरु¹ / गुरू¹ gurū́ṇi / gurú¹ / gurū́¹ |
Vocative | गुरु / गुरो gúru / gúro |
गुरुणी gúruṇī |
गुरूणि / गुरु¹ / गुरू¹ gúrūṇi / gúru¹ / gúrū¹ |
Accusative | गुरु gurú |
गुरुणी gurúṇī |
गुरूणि / गुरु¹ / गुरू¹ gurū́ṇi / gurú¹ / gurū́¹ |
Instrumental | गुरुणा / गुर्वा¹ gurúṇā / gurvā́¹ |
गुरुभ्याम् gurúbhyām |
गुरुभिः gurúbhiḥ |
Dative | गुरुणे / गुरवे¹ / गुर्वे¹ gurúṇe / guráve¹ / gurvé¹ |
गुरुभ्याम् gurúbhyām |
गुरुभ्यः gurúbhyaḥ |
Ablative | गुरुणः / गुरोः¹ / गुर्वः¹ gurúṇaḥ / guróḥ¹ / gurváḥ¹ |
गुरुभ्याम् gurúbhyām |
गुरुभ्यः gurúbhyaḥ |
Genitive | गुरुणः / गुरोः¹ / गुर्वः¹ gurúṇaḥ / guróḥ¹ / gurváḥ¹ |
गुरुणोः gurúṇoḥ |
गुरूणाम् gurūṇā́m |
Locative | गुरुणि / गुरौ¹ gurúṇi / guraú¹ |
गुरुणोः gurúṇoḥ |
गुरुषु gurúṣu |
Notes |
|
Noun
editगुरु • (gurú) stem, m
- guru
- any venerable or respectable person (father, mother, or any relative older than oneself)
- master, teacher
- sage
Declension
editMasculine u-stem declension of गुरु (gurú) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | गुरुः gurúḥ |
गुरू gurū́ |
गुरवस् gurávas |
Vocative | गुरो gúro |
गुरू gúrū |
गुरवस् gúravas |
Accusative | गुरुम् gurúm |
गुरू gurū́ |
गुरून् gurū́n |
Instrumental | गुरुणा / गुर्वा¹ gurúṇā / gurvā́¹ |
गुरुभ्याम् gurúbhyām |
गुरुभिः gurúbhiḥ |
Dative | गुरवे / गुर्वे¹ guráve / gurvé¹ |
गुरुभ्याम् gurúbhyām |
गुरुभ्यः gurúbhyaḥ |
Ablative | गुरोः / गुर्वः¹ guróḥ / gurváḥ¹ |
गुरुभ्याम् gurúbhyām |
गुरुभ्यः gurúbhyaḥ |
Genitive | गुरोः / गुर्वः¹ guróḥ / gurváḥ¹ |
गुर्वोः gurvóḥ |
गुरूणाम् gurūṇā́m |
Locative | गुरौ guraú |
गुर्वोः gurvóḥ |
गुरुषु gurúṣu |
Notes |
|
Derived terms
edit- गुरुकुल (gurukula)
- गुरुत्व (gurutva)
- गुरुदक्षिणा (gurudakṣiṇā)
- गुरुपत्नी (gurupatnī)
- गुरुपूजा (gurupūjā)
- गुरुवार (guruvāra)
- गुरुसेवा (gurusevā)
Descendants
edit- → Bengali: গুরু (guru)
- → English: guru
- → French: gourou
- → German: Guru
- → Greek: γκουρού (gkouroú)
- → Hindustani:
- → Kannada: ಗುರು (guru)
- → Khmer: គ្រូ (kruu)
- → Lao: ຄູ (khū)
- → Lü: ᦆᦴ (xuu)
- → Malay: guru
- → Malayalam: ഗുരു (guru)
- → Marathi: गुरू (gurū)
- Nepali: गह्रुङ्गो (gahruṅgo, “heavy”)
- → Old Javanese: guru
- Pali: guru
- → Polish: guru
- → Portuguese: guru
- → Punjabi:
- → Russian: гуру (guru)
- → Spanish: gurú
- → Tamil: குரு (kuru), குருவன் (kuruvaṉ)
- → Telugu: గురువు (guruvu)
- → Thai: ครู (kruu), คุรุ (kú-rú)
- → Tibetan: གུརུ (guru)
- → Toba Batak: ᯎᯮᯒᯮ (guru)
- → Old Turkic: 𐰍𐰆𐰺𐰆 (ɣuru)
References
edit- Monier Williams (1899) “गुरु”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 359/2.
- Mayrhofer, Manfred (1992) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][2] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 490-1
Categories:
- Hindi terms borrowed from Sanskrit
- Hindi terms derived from Sanskrit
- Hindi terms with IPA pronunciation
- Hindi lemmas
- Hindi adjectives
- Hindi indeclinable adjectives
- Hindi nouns
- Hindi masculine nouns
- hi:Astronomy
- Hindi slang
- Hindi sarcastic terms
- Hindi masculine u-stem nouns
- Nepali terms borrowed from Sanskrit
- Nepali learned borrowings from Sanskrit
- Nepali terms derived from Sanskrit
- Nepali terms with IPA pronunciation
- Nepali lemmas
- Nepali nouns
- Pali lemmas
- Pali adjectives
- Pali adjectives in Devanagari script
- Pali nouns
- Pali nouns in Devanagari script
- Pali masculine nouns
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Aryan
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Aryan
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit terms with quotations
- sa:Prosody
- Sanskrit u-stem adjectives
- Sanskrit nouns
- Sanskrit nouns in Devanagari script
- Sanskrit masculine nouns
- Sanskrit u-stem nouns