รัก

See also: รก

Thai

Pronunciation

Orthographic/Phonemic		รัก r ạ k
Romanization	Paiboon	rák
	Royal Institute	rak
(standard) IPA^(key)		/rak̚˦˥/^(R)
Homophones edit		รักข์ รักษ์
Audio

Etymology 1

From a Mon-Khmer language; ultimately from Proto-Mon-Khmer *r(a)k (“to love; beloved, dear”). Cognate with Lao ຮັກ (hak), Isan ฮัก, Northern Thai ᩁᩢ᩠ᨠ, Khün ᩁᩢ᩠ᨠ, Lü ᦣᧅ (hak), Khamti ꩭၢက်ႉ, Shan ႁၵ်ႉ (hâ̰k), Tai Nüa ᥞᥐ (hak). Outside Tai-Kadai, cognate with Khmer រាក់ (rĕək, “friendly, cordial, pleasant; intimate, affectionate”), as in រាក់ទាក់ (reak-teak, “friendly, warm, pleasant”). The Proto-Mon-Khmer root possibly represents an allofam of the proto-root *mr[a]k, *rmr[a]k (compare Proto-Mon-Khmer *mak ~ *ma(a)k (“to like, love”)), whence Khmer ម្រក់ (mrŭək, “girl's friend of same sex, man's friend's wife”), and possibly Thai มลัก (má-lák, “to love, to like”).

Verb

รัก • (rák) (abstract noun การรัก)

to love, to have affection (for), to adore, to admire, to cherish, to be fond (of); to prefer, to favour.
- 1563, “จารึกวัดพระธาตุศรีสองรัก ๑”, in ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย‎^[1], Bangkok: ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), published 2019-07-24, retrieved 2019-09-17:
  
  ครั้น อ่าน สัจ อธิษฐาน ทั้ง ๒ ฝ่าย แล้ว พระ สงฆ์แล อำมาตย์ทั้ง ๒ ฝ่าย ก็หลั่ง น้ำ สัจจะ ใน มหา ปฐพี...มี เสน่หา ไมตรีรักแพง กัน เท่า เสี้ยง มหา ปฐพี
  krán àan sàt-jà à-tít-tǎan táng · sɔ̌ɔng · fàai lɛ́ɛo · prá sǒng lɛɛ am-màat táng · sɔ̌ɔng · fàai gɔ̂ làng náam sàt-jà nai má-hǎa bpà-tà-pii ... mii sà-nèe-hǎa mai-dtrii rák pɛɛng gan tâo sîiang má-hǎa bpà-tà-pii
  Once both sides had pronounced the wishes of sincerity, the holy clergy and nobility [from] both sides then poured the water of truth onto the great ground...[with the intention] to extend affectionate amity [towards each other and to] dearly love each other until the Great Earth perisheth.
- 18th century, เจ้าฟ้าธรรมธิเบศไชยเชษฐ์สุริยวงศ์, “บทเห่เรือ พระนิพนธ์เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร”, in ประชุมกาพย์เห่เรือ‎^[2], Bangkok: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, published 1917, retrieved 2019-09-17:
  
  ขาว สุด พุดจีบ จีน เจ้า มี สีน พี่มี ศักดิ์ ทั้ง วัง เขา ชัง นัก แต่พี่รักเจ้า คน เดียว
  kǎao sùt pút-jìip jiin · jâao mii sǐin pîi mii sàk · táng wang kǎo chang nák · dtɛ̀ɛ pîi rák jâao kon diao
  [My] whitest Chinese pinwheel, thou art of wealth, I am of worth. Though they, [the people] throughout the palace, hate [thee that] much, I [am] the only one that loveth thee.
- 1795, “พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม)”, in ประชุมพงศาวดาร ฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม ๓, Bangkok: กรมศิลปากร, กองวรรณกรรมและประวัติศาสตร์, published 1999, →ISBN, page 246:
  
  ถ้า สมเด็จ พระ เชษฐา เรา...รักช้าง ๒ ช้าง ยิ่ง กว่า ทาง พระ ราช ไมตรี ก็เห็น ว่า กรุง หงสาวดี กับ กรุง ศรี อยุธยา ขาดกัน
  tâa sǒm-dèt prá chêet-tǎa rao ... rák cháang · sɔ̌ɔng · cháang yîng gwàa taang prá râat-chá mai-dtrii · gɔ̂ hěn wâa · grung hǒng-sǎa-wá-dii gàp grung sǐi à-yút-tá-yaa kàat-gan
  Should His Divine Majesty the Elder Brother of Ours...love the two elephants more than the ties of sacred royal amity [betwixt us], then meseemeth that the Realm of Hongsawadi and the Realm of Si Ayutthaya are through.
- 1965, สุจิตต์ วงษ์เทศ, “Untitled”, in บันทึกไว้ในวงวรรณเรื่องของวรรคทอง‎^[3], Bangkok: สมาคมนักกลอนแห่งประเทศไทย, published 2003-06-09, retrieved 2019-09-17:
  
  เมื่อรักกัน ไม่ได้ก็ไม่รัก ไม่เห็น จัก เกรง การ สถาน ไหน ไม่รักกู กู ก็จัก ไม่รักใคร เอ๊ะ น้ำตา กู ไหล ทำไม ฤๅ
  mʉ̂ʉa rák gan mâi dâai gɔ̂ mâi rák · mâi hěn jàk greeng gaan sà-tǎan nǎi · mâi rák guu guu gɔ̂ jàk mâi rák krai · é nám-dtaa guu lǎi tam-mai rʉʉ
  When [we] can't love each other, then [I just] won't love [you]. [I] don't think [I] have to fear anything whatsoever. [When] no one loves me, I just won't love anyone. Eh, why am I shedding tears?

Noun

รัก • (rák)

love, affection, adoration, admiration, cherishment, fondness; preference, favour.
- Circa 1968, เอก หทัย, “ขอ”, in บันทึกไว้ในวงวรรณเรื่องของวรรคทอง‎^[4], Bangkok: สมาคมนักกลอนแห่งประเทศไทย, published 2003-06-09, retrieved 2019-09-17:
  
  หนึ่ง จะ มีรักใหม่อย่า ให้รู้ สอง จะ อยู่กับ ใคร อย่า ให้เห็น ให้ฉัน เถิด ขอร้อง สอง ประเด็น แล้ว จะ เป็น ผู้แพ้ที่แท้จริง
  nʉ̀ng jà mii rák mài yàa hâi rúu · sɔ̌ɔng jà yùu gàp krai yàa hâi hěn · hâi chǎn tə̀ət kɔ̌ɔ-rɔ́ɔng sɔ̌ɔng bprà-den · lɛ́ɛo jà bpen pûu-pɛ́ɛ tîi-tɛ́ɛ-jing
  First, [if you] are going to have a new love, don't let [me] know. Second, [if you] are going to be with someone [else], don't let [me] see. Grant me [these] two things [I'm] asking [of you, and] then [I] will [agree to] be the true loser.

Adjective

รัก • (rák) (abstract noun ความรัก)

loved; beloved; adored; admired; cherished; dear; darling.
- 2019 September 15, “หนุ่มสตูลคลุ้มคลั่งไล่แทงตาย ๑ เจ็บ ๓ เมียรักก็ไม่เว้น”, in สยามรัฐ‎^[5], Bangkok: สยามรัฐ, retrieved 2019-09-17:
  
  หนุ่ม สตูล คลุ้มคลั่ง ไล่แทง ตาย ๑ เจ็บ ๓ เมียรักก็ไม่เว้น
  nùm sà-dtuun klúm-klâng lâi tɛɛng dtaai · nʉ̀ng · jèp · sǎam · miia rák gɔ̂ mâi wén
  A Satun lad had gone out of his mind [and] run around stabbing [people], killing one, injuring three. [Even his] beloved wife was not spared.

Derived terms

Etymology 2

crown flower

Uncertain. Cognate with Lao ຮັກ (hak). Compare Sanskrit आर्क (ārka, “crown flower”), Pali akka.

Noun

รัก • (rák)

(botany) (ต้น~) crown flower: the plant Calotropis gigantea of the family Apocynaceae.
(botany) (ดอก~) the flower of this plant.
- 2019 September 17 (last accessed), หยก บูรพา, “บทสุดท้ายของนิยายรัก”, in บันทึกไว้ในวงวรรณเรื่องของวรรคทอง‎^[6], Bangkok: สมาคมนักกลอนแห่งประเทศไทย, published 2003-06-09:
  
  ดอกรักบาน ใน หัวใจ ใคร ทั้ง โลก แต่ดอก โศก บาน ใน หัวใจ ฉัน
  dɔ̀ɔk rák baan nai hǔua-jai krai táng lôok · dtɛ̀ɛ dɔ̀ɔk sòok baan nai hǔua-jai chǎn
  Rak [a play on words for 'crown flower' and 'love'] flowers bloom in the heart of everyone throughout the world, but sok [a play on words for 'Saraca tree' and 'sadness'] flowers bloom in my heart.

Etymology 3

From Proto-Tai *rakᴰ (“lacquer”). Cognate with Lao ຮັກ (hak), Northern Thai ᩁᩢ᩠ᨠ, Khün ᩁᩢ᩠ᨠ, Lü ᦣᧅ (hak), and Shan ႁၵ်ႉ (hâ̰k). Compare Sanskrit लाक्षा (lākṣā, “a species of plant”).

Noun

รัก • (rák)

(botany) (ต้น~) Burmese lacquer: the plant Gluta usitata of the family Anacardiaceae.
(botany) (ดอก~) the flower of this plant.