ვარხვი
Georgian
edit
Alternative forms
edit- არხვი (arxvi) — Khevsureti, Pshavi
Etymology
editFrom Old Georgian ვარხჳ (varxwi). Further origin is uncertain. Perhaps an Iranian borrowing from an unattested compound of the form *warx-wi (literally “wolf-bird”), with the constituents going back to Proto-Iranian *wŕ̥kah (“wolf”) and *Hwíš (“bird”).
Pronunciation
editNoun
editვარხვი • (varxvi) (plural ვარხვები)
Inflection
edit| Declension of ვარხვი (see Georgian declension) | |||
|---|---|---|---|
| singular | plural | archaic plural | |
| nominative | ვარხვი (varxvi) | ვარხვები (varxvebi) | ვარხვნი (varxvni) |
| ergative | ვარხვმა (varxvma) | ვარხვებმა (varxvebma) | ვარხვთ(ა) (varxvt(a)) |
| dative | ვარხვს(ა) (varxvs(a)) | ვარხვებს(ა) (varxvebs(a)) | ვარხვთ(ა) (varxvt(a)) |
| genitive | ვარხვის(ა) (varxvis(a)) | ვარხვების(ა) (varxvebis(a)) | ვარხვთ(ა) (varxvt(a)) |
| instrumental | ვარხვით(ა) (varxvit(a)) | ვარხვებით(ა) (varxvebit(a)) | |
| adverbial | ვარხვად(ა) (varxvad(a)) | ვარხვებად(ა) (varxvebad(a)) | |
| vocative | ვარხვო (varxvo) | ვარხვებო (varxvebo) | ვარხვნო (varxvno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
| Postpositional inflection of ვარხვი (see Georgian postpositions) | ||
|---|---|---|
| postpositions taking the dative case | singular | plural |
| -ზე (-ze, “on”) | ვარხვზე (varxvze) | ვარხვებზე (varxvebze) |
| -თან (-tan, “near”) | ვარხვთან (varxvtan) | ვარხვებთან (varxvebtan) |
| -ში (-ši, “in”) | ვარხვში (varxvši) | ვარხვებში (varxvebši) |
| -ვით (-vit, “like”) | ვარხვივით (varxvivit) | ვარხვებივით (varxvebivit) |
| postpositions taking the genitive case | singular | plural |
| -თვის (-tvis, “for”) | ვარხვისთვის (varxvistvis) | ვარხვებისთვის (varxvebistvis) |
| -ებრ (-ebr, “like”) | ვარხვისებრ (varxvisebr) | ვარხვებისებრ (varxvebisebr) |
| -კენ (-ḳen, “towards”) | ვარხვისკენ (varxvisḳen) | ვარხვებისკენ (varxvebisḳen) |
| -გან (-gan, “from/of”) | ვარხვისგან (varxvisgan) | ვარხვებისგან (varxvebisgan) |
| -ადმი (-admi, “in relation to”) | ვარხვისადმი (varxvisadmi) | ვარხვებისადმი (varxvebisadmi) |
| postpositions taking the instrumental case | singular | plural |
| -დან (-dan, “from/since”) | ვარხვიდან (varxvidan) | ვარხვებიდან (varxvebidan) |
| -ურთ (-urt, “together with”) | ვარხვითურთ (varxviturt) | ვარხვებითურთ (varxvebiturt) |
| postpositions taking the adverbial case | singular | plural |
| -მდე (-mde, “up to”) | ვარხვამდე (varxvamde) | ვარხვებამდე (varxvebamde) |
Descendants
edit- → Bats: ვერხ (verx)
Further reading
edit- Č̣inč̣arauli, Aleksi (2005) “არხვ”, in Avtandil Arabuli, editor, Xevsuruli leksiḳoni [Khevsur Dictionary][1], online version prepared by Levan Vašaḳiʒe, page 59
- Šaniʒe, Aḳaḳi (1984) “არხვი”, in Kartuli ḳiloebi mtaši [Georgian Mountain Dialects] (Txzulebani tormeṭ ṭomad; 1) (in Georgian), Tbilisi: University Press, page 282b
- Abulaʒe, Ilia (1973) “ვარხვი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)][2] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 154
- Abulaʒe, Ilia (2014) “ვარხუი”, in Ʒvelkartuli-ʒvelsomxuri doḳumenṭirebuli leksiḳoni [Old Georgian – Old Armenian Documentary Dictionary], Tbilisi: National Centre of Manuscripts, →ISBN, page 299b
- Čuxua, Merab (2019) Manana Mač̣avariani, Manana Buḳia, editors, Georgian–Circassian–Apkhazian Etymological Dictionary (expanded edition)[3], Tbilisi: Tbilisi State University Press, pages 178–179, compares Abkhaz архьына (arxʲəna, “mistle thrush (Turdus viscivorus)”)
- Čubinov, David (1887) “ვარხვი”, in Грузинско-русский словарь [Georgian–Russian Dictionary][4], Saint Petersburg: Academy Press, column 503