შენი
Georgian
editPronunciation
editEtymology 1
editUltimately from Proto-Kartvelian *š(w)en-, whence also შენ (šen).
Pronoun
editშენი • (šeni)
Inflection
editDeclension of შენი (see Georgian declension) | |||
---|---|---|---|
singular | plural | archaic plural | |
nominative | შენი (šeni) | ||
ergative | შენმა (šenma) | ||
dative | შენს(ა) (šens(a)) | ||
genitive | შენის(ა) (šenis(a)) | ||
instrumental | შენით(ა) (šenit(a)) | ||
adverbial | შენად(ა) (šenad(a)) | ||
vocative | შენო (šeno) | ||
Notes: archaic plurals might not exist. |
Postpositional inflection of შენი (see Georgian postpositions) | ||
---|---|---|
postpositions taking the dative case | singular | plural |
-ზე (-ze, “on”) | შენზე (šenze) | |
-თან (-tan, “near”) | შენთან (šentan) | |
-ში (-ši, “in”) | შენში (šenši) | |
-ვით (-vit, “like”) | შენივით (šenivit) | |
postpositions taking the genitive case | singular | plural |
-თვის (-tvis, “for”) | შენთვის | |
-ებრ (-ebr, “like”) | შენებრ | |
-კენ (-ḳen, “towards”) | შენკენ | |
-გან (-gan, “from/of”) | შენგან | |
-ადმი (-admi, “in relation to”) | შენისადმი (šenisadmi) | |
postpositions taking the instrumental case | singular | plural |
-დან (-dan, “from/since”) | შენიდან (šenidan) | |
-ურთ (-urt, “together with”) | შენითურთ (šeniturt) | |
postpositions taking the adverbial case | singular | plural |
-მდე (-mde, “up to”) | შენამდე (šenamde) |
Derived terms
edit- შენი ჭირი მე (šeni č̣iri me)
- შენიანი (šeniani)
See also
edit- თქვენი (tkveni)
Etymology 2
editFrom Old Georgian შჱნი (šēni), შენი (šeni), from Middle Iranian *šēn (“habitation”). According to Ačaṙean, the borrowing mediated via Old Armenian շէն (šēn).
Noun
editInflection
editDeclension of შენი (see Georgian declension) | |||
---|---|---|---|
singular | plural | archaic plural | |
nominative | შენი (šeni) | შენები (šenebi) | შენნი (šenni) |
ergative | შენმა (šenma) | შენებმა (šenebma) | შენთ(ა) (šent(a)) |
dative | შენს(ა) (šens(a)) | შენებს(ა) (šenebs(a)) | შენთ(ა) (šent(a)) |
genitive | შენის(ა) (šenis(a)) | შენების(ა) (šenebis(a)) | შენთ(ა) (šent(a)) |
instrumental | შენით(ა) (šenit(a)) | შენებით(ა) (šenebit(a)) | |
adverbial | შენად(ა) (šenad(a)) | შენებად(ა) (šenebad(a)) | |
vocative | შენო (šeno) | შენებო (šenebo) | შენნო (šenno) |
Notes: archaic plurals might not exist. |
Postpositional inflection of შენი (see Georgian postpositions) | ||
---|---|---|
postpositions taking the dative case | singular | plural |
-ზე (-ze, “on”) | შენზე (šenze) | შენებზე (šenebze) |
-თან (-tan, “near”) | შენთან (šentan) | შენებთან (šenebtan) |
-ში (-ši, “in”) | შენში (šenši) | შენებში (šenebši) |
-ვით (-vit, “like”) | შენივით (šenivit) | შენებივით (šenebivit) |
postpositions taking the genitive case | singular | plural |
-თვის (-tvis, “for”) | შენისთვის (šenistvis) | შენებისთვის (šenebistvis) |
-ებრ (-ebr, “like”) | შენისებრ (šenisebr) | შენებისებრ (šenebisebr) |
-კენ (-ḳen, “towards”) | შენისკენ (šenisḳen) | შენებისკენ (šenebisḳen) |
-გან (-gan, “from/of”) | შენისგან (šenisgan) | შენებისგან (šenebisgan) |
-ადმი (-admi, “in relation to”) | შენისადმი (šenisadmi) | შენებისადმი (šenebisadmi) |
postpositions taking the instrumental case | singular | plural |
-დან (-dan, “from/since”) | შენიდან (šenidan) | შენებიდან (šenebidan) |
-ურთ (-urt, “together with”) | შენითურთ (šeniturt) | შენებითურთ (šenebiturt) |
postpositions taking the adverbial case | singular | plural |
-მდე (-mde, “up to”) | შენამდე (šenamde) | შენებამდე (šenebamde) |
See also
editAdjective
editAdjectival declension of შენი
შენი • (šeni) (comparative უფრო შენი, superlative ყველაზე შენი)
Synonyms
edit- დასახლებული (dasaxlebuli)
References
edit- Abulaʒe, Ilia (1973) “შენი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)][1] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 500
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “շէն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Klimov, G. A., Xalilov, M. Š. (2003) Словарь кавказских языков. Сопоставление основной лексики [Dictionary of Caucasian Languages. A comparison of the Basic Vocabulary] (in Russian), Moscow: Vostochnaya Literatura, →ISBN, page 500
- Čubinov, David (1887) “შენი”, in Грузинско-русский словарь [Georgian–Russian Dictionary][2], Saint Petersburg: Academy Press
Laz
editEtymology 1
editUnknown.
Noun
editშენი • (şeni) (Latin spelling şeni) (Chanapeti)
- bee brood
- აღნე ნანაშქუ შენი ბოგინაზ გერიდე ქომოხედუ
- ağne nanaşku şeni boginaz geride komoxedu
- Newly hatched bee brood lands on the back of the comb
Declension
editsingular | plural | ||
---|---|---|---|
absolutive | შენი (şeni) | შენეფე (şenepe) | |
ergative | შენიქ (şenik) | შენეფექ (şenepek) | |
dative | შენის (şenis) | შენეფეს (şenepes) | |
genitive | შენიშ(ი) (şeniş(i)) | შენეფეშ(ი) (şenepeş(i)) | |
directive | შენიშე (şenişe) | შენეფეშე (şenepeşe) | |
ablative | შენიშენ (şenişen) | შენეფეშენ (şenepeşen) | |
locative | შენის (şenis) | შენეფეს (şenepes) | |
instrumental | შენითენ (şeniten) | შენეფეთენ (şenepeten) | |
Notes: dialects may differ on declension. |
Etymology 2
editUnknown.
Postposition
editშენი • (şeni) (Latin spelling şeni)
- noun + შენი
- for (purpose statement)
- მთირიჩქიმიქ კატა ნდღაზ საღლუღი შენი დიდო ორაზ გოიგზალზ. ჰანდღათი ნოღაშა იდუ დო მოხთუ.
- mtiriçkimik ǩaťa ndğaz sağluği şeni dido oraz goigzalz. handğati noğaşa idu do moxtu.
- My father-in-law walks for a long time every day for health. Today he went to the bazaar and back.
- for (reason statement)
- ხასანიქ ალი შენი ბეჯღამს
- xasanik ali şeni becğams
- Hasan was angry with Ali (for Ali)
- for (specificization statement)
- ნჩხომეფეში დიდილეფე ნაენ მუში შენი გამიკათამს
- nçxomepeşi didilepe naen muşi şeni gamiǩatams
- He keeps the big fish for himself
- for, about, related to
- ალევიფე შენი ნამიშკუნან დიდო შეჲი სეჶი დომოგურეჲ
- alevipe şeni namişǩunan dido şeyi sefi domogurey
- Much of what we know about Alevis has been taught to us wrongly
- for, according to
- ღურა, კოჩი შენი ნაკო მენდრა, ნაკო მეგზა რენ, მის უჩქინ?
- ğura, ǩoçi şeni naǩo mendra, naǩo megza ren, mis uçkin?
- Who knows how far or how close death is for human beings?
- for (purpose statement)
- verbal noun + შენი; so as to
- ალი ჯენჭარერი ვარმეჩამუ შენი ვიტოოვრო გზა ქომოწირუ
- ali cenç̌areri varmeçamu şeni viťoovro gza komoǯiru
- Ali showed me eighteen ways to avoid paying
- noun clause + შენი: reason statement; due to, as, because of
- Synonym: ნა- -ში (na- -şi)
- noun clause with ნა- + შენი
- ონცხონეშე მითი ნავარეხთუ შენი მთელლი ბომბულალემსა დივუდორენ
- onʒxoneşe miti navarextu şeni mtelli bombulalemsa divudoren
- The ceiling is always cobwebbed because no one goes up there
- (Atina, Ortaalan, Batumi) noun clause without ნა- + შენი
- ვროსსი ლობასსენ შენი დოღანი ჯარეფე დონტუცუ
- vrossi lobassen şeni doğani carepe donťuʒu
- Dogan scalded the bread with hot water so that it would soften well
- prohibito-optative mood + შენი
- მითი მოილუმტაჲ შენი ალი ოტოჩაფე ელებოწი
- miti moilumťay şeni ali oťoçape eleboǯi
- I took Ali's pistol out (from where it was found) so he wouldn't shoot anyone
- (Artasheni) noun clause with [ნა-]] + შენი: purpose statement; so as to
- ალი “ართისი მებანგვაფარე” შენი ნავარიქუჲ მუთუ ვადოსკუდუ
- ali “artisi mebangvapare” şeni navarikuy mutu vadosǩudu
- There was nothing Ali didn't do to look like an artist.
Further reading
edit- Kojima, Gôichi (2012–) “şeni[1]”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı[3] (in Turkish)
- Kojima, Gôichi (2012–) “şeni[2]”, in Temel Lazca-Türkçe Sözlük Taslağı[4] (in Turkish)
Categories:
- Georgian terms with IPA pronunciation
- Georgian terms inherited from Proto-Kartvelian
- Georgian terms derived from Proto-Kartvelian
- Georgian lemmas
- Georgian pronouns
- Georgian terms with usage examples
- Georgian terms inherited from Old Georgian
- Georgian terms derived from Old Georgian
- Georgian terms derived from Middle Iranian languages
- Georgian terms derived from Old Armenian
- Georgian nouns
- Georgian countable nouns
- Georgian adjectives
- Laz terms with unknown etymologies
- Laz lemmas
- Laz nouns
- Vitse Laz
- Laz terms with usage examples
- Laz postpositions
- Atina Laz
- Artasheni Laz
- Khopa–Batumi Laz