ağıl

See also: agil

Azerbaijani

Pronunciation

• IPA^(key): [ɑˈɣɯɫ]

• Audio:

  (file)

Etymology 1

Ultimately from Arabic عَقْل (ʕaql).

Noun

ağıl (usually uncountable, definite accusative ağlı)

1. understanding, reason, intellect
2. good sense

   kiməsə ağıl öyrətmək ― to teach someone good sense

Declension

Declension of ağıl
	singular
nominative	ağıl
definite accusative	ağlı
dative	ağla
locative	ağılda
ablative	ağıldan
definite genitive	ağlın

Possessive forms of ağıl
	nominative
	singular
mənim (“my”)	ağlım
sənin (“your”)	ağlın
onun (“his/her/its”)	ağlı
bizim (“our”)	ağlımız
sizin (“your”)	ağlınız
onların (“their”)	ağlı or ağılları
	accusative
	singular
mənim (“my”)	ağlımı
sənin (“your”)	ağlını
onun (“his/her/its”)	ağlını
bizim (“our”)	ağlımızı
sizin (“your”)	ağlınızı
onların (“their”)	ağlını or ağıllarını
	dative
	singular
mənim (“my”)	ağlıma
sənin (“your”)	ağlına
onun (“his/her/its”)	ağlına
bizim (“our”)	ağlımıza
sizin (“your”)	ağlınıza
onların (“their”)	ağlına or ağıllarına
	locative
	singular
mənim (“my”)	ağlımda
sənin (“your”)	ağlında
onun (“his/her/its”)	ağlında
bizim (“our”)	ağlımızda
sizin (“your”)	ağlınızda
onların (“their”)	ağlında or ağıllarında
	ablative
	singular
mənim (“my”)	ağlımdan
sənin (“your”)	ağlından
onun (“his/her/its”)	ağlından
bizim (“our”)	ağlımızdan
sizin (“your”)	ağlınızdan
onların (“their”)	ağlından or ağıllarından
	genitive
	singular
mənim (“my”)	ağlımın
sənin (“your”)	ağlının
onun (“his/her/its”)	ağlının
bizim (“our”)	ağlımızın
sizin (“your”)	ağlınızın
onların (“their”)	ağlının or ağıllarının

Derived terms

• ağıllı (“clever”)

Etymology 2

Inherited from Proto-Turkic *āgïl, from Proto-Turkic *āg- (“to enclose”). Doublet of aul.

Noun

ağıl (definite accusative ağılı, plural ağıllar)

1. fold (enclosure for domestic animals)

   Synonym: yataq

Declension

Declension of ağıl
	singular	plural
nominative	ağıl	ağıllar
definite accusative	ağılı	ağılları
dative	ağıla	ağıllara
locative	ağılda	ağıllarda
ablative	ağıldan	ağıllardan
definite genitive	ağılın	ağılların

Possessive forms of ağıl
	nominative
	singular	plural
mənim (“my”)	ağılım	ağıllarım
sənin (“your”)	ağılın	ağılların
onun (“his/her/its”)	ağılı	ağılları
bizim (“our”)	ağılımız	ağıllarımız
sizin (“your”)	ağılınız	ağıllarınız
onların (“their”)	ağılı or ağılları	ağılları
	accusative
	singular	plural
mənim (“my”)	ağılımı	ağıllarımı
sənin (“your”)	ağılını	ağıllarını
onun (“his/her/its”)	ağılını	ağıllarını
bizim (“our”)	ağılımızı	ağıllarımızı
sizin (“your”)	ağılınızı	ağıllarınızı
onların (“their”)	ağılını or ağıllarını	ağıllarını
	dative
	singular	plural
mənim (“my”)	ağılıma	ağıllarıma
sənin (“your”)	ağılına	ağıllarına
onun (“his/her/its”)	ağılına	ağıllarına
bizim (“our”)	ağılımıza	ağıllarımıza
sizin (“your”)	ağılınıza	ağıllarınıza
onların (“their”)	ağılına or ağıllarına	ağıllarına
	locative
	singular	plural
mənim (“my”)	ağılımda	ağıllarımda
sənin (“your”)	ağılında	ağıllarında
onun (“his/her/its”)	ağılında	ağıllarında
bizim (“our”)	ağılımızda	ağıllarımızda
sizin (“your”)	ağılınızda	ağıllarınızda
onların (“their”)	ağılında or ağıllarında	ağıllarında
	ablative
	singular	plural
mənim (“my”)	ağılımdan	ağıllarımdan
sənin (“your”)	ağılından	ağıllarından
onun (“his/her/its”)	ağılından	ağıllarından
bizim (“our”)	ağılımızdan	ağıllarımızdan
sizin (“your”)	ağılınızdan	ağıllarınızdan
onların (“their”)	ağılından or ağıllarından	ağıllarından
	genitive
	singular	plural
mənim (“my”)	ağılımın	ağıllarımın
sənin (“your”)	ağılının	ağıllarının
onun (“his/her/its”)	ağılının	ağıllarının
bizim (“our”)	ağılımızın	ağıllarımızın
sizin (“your”)	ağılınızın	ağıllarınızın
onların (“their”)	ağılının or ağıllarının	ağıllarının

Crimean Tatar

Noun

ağıl (Northern dialect)

1. stable

Declension

Declension of ağıl

nominative	ağıl
genitive	ağılnıñ
dative	ağılğa
accusative	ağılnı
locative	ağılda
ablative	ağıldan

Salar

Etymology

Cognate with Turkmen āgyl.

Pronunciation

• (Ili, Yining, Xinjiang) IPA^(key): [ɑʁɨl]
• (Mengda, Qingshui, Xunhua, Qinghai, Ili, Yining, Xinjiang) IPA^(key): [ɑːʁɨl]

Noun

ağıl

1. village

References

• Tenishev, Edhem (1976) “ağıl”, in Stroj salárskovo jazyká [Grammar of Salar], Moscow, pages 281, 282, 283
• Yakup, Abdurishid (2002) “ağıl”, in An Ili Salar Vocabulary: Introduction and a Provisional Salar-English Lexicon‎^[1], Tokyo: University of Tokyo, →ISBN, page 33

Talysh

Alternative forms

• ağl

Etymology

Ultimately from Arabic عَقْل (ʕaql).

Noun

ağıl (Cyrillic ағыл)

1. understanding, reason, intellect

Derived terms

• ağılmand

References

• Pirejko, L. A. (1976) “ағыл”, in Talyšsko-russkij slovarʹ [Talysh–Russian Dictionary], Moscow: Russkij jazyk, page 19

Turkish

ağıl

Etymology

Inherited from Ottoman Turkish آغل (ağıl), from Proto-Turkic *āgïl. For the development of the sense "halo" compare the typological parallels in Old Armenian բակ (bak).

Pronunciation

• IPA^(key): /ɑˈɰɯɫ/, (in fast speech) /ɑːɫ/
• Hyphenation: a‧ğıl

Noun

ağıl (definite accusative ağılı, plural ağıllar)

1. fold (enclosure for domestic animals)
2. halo

   Synonym: hale

   ay ağılı ― ring of light around the moon

   gün ağılı ― ring of light around the sun

Declension

Inflection
Nominative	ağıl
Definite accusative	ağılı
	Singular	Plural
Nominative	ağıl	ağıllar
Definite accusative	ağılı	ağılları
Dative	ağıla	ağıllara
Locative	ağılda	ağıllarda
Ablative	ağıldan	ağıllardan
Genitive	ağılın	ağılların
Possessive forms Nominative Singular Plural 1st singular ağılım ağıllarım 2nd singular ağılın ağılların 3rd singular ağılı ağılları 1st plural ağılımız ağıllarımız 2nd plural ağılınız ağıllarınız 3rd plural ağılları ağılları Definite accusative Singular Plural 1st singular ağılımı ağıllarımı 2nd singular ağılını ağıllarını 3rd singular ağılını ağıllarını 1st plural ağılımızı ağıllarımızı 2nd plural ağılınızı ağıllarınızı 3rd plural ağıllarını ağıllarını Dative Singular Plural 1st singular ağılıma ağıllarıma 2nd singular ağılına ağıllarına 3rd singular ağılına ağıllarına 1st plural ağılımıza ağıllarımıza 2nd plural ağılınıza ağıllarınıza 3rd plural ağıllarına ağıllarına Locative Singular Plural 1st singular ağılımda ağıllarımda 2nd singular ağılında ağıllarında 3rd singular ağılında ağıllarında 1st plural ağılımızda ağıllarımızda 2nd plural ağılınızda ağıllarınızda 3rd plural ağıllarında ağıllarında Ablative Singular Plural 1st singular ağılımdan ağıllarımdan 2nd singular ağılından ağıllarından 3rd singular ağılından ağıllarından 1st plural ağılımızdan ağıllarımızdan 2nd plural ağılınızdan ağıllarınızdan 3rd plural ağıllarından ağıllarından Genitive Singular Plural 1st singular ağılımın ağıllarımın 2nd singular ağılının ağıllarının 3rd singular ağılının ağıllarının 1st plural ağılımızın ağıllarımızın 2nd plural ağılınızın ağıllarınızın 3rd plural ağıllarının ağıllarının

Derived terms

• açık ağıl
• ağıl oğlanları
• ağıl tutmak
• ağıl yapmak
• ağılda oğlak doğsa ovada otu biter
• ağıllamak

 

Further reading

• “ağıl”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu
• Nişanyan, Sevan (2002–) “ağıl”, in Nişanyan Sözlük
• Ayverdi, İlhan (2010) “ağıl”, in Misalli Büyük Türkçe Sözlük, a reviewed and expanded single-volume edition, Istanbul: Kubbealtı Neşriyatı
• Çağbayır, Yaşar (2007) “ağıl”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 99