chłop
Kashubian
editEtymology
editInherited from Proto-Slavic *xolpъ.
Pronunciation
editNoun
editchłop m pers (diminutive chłopik or chłopina, augmentative chłopiszcze, related adjective chłopsczi)
Declension
editFurther reading
edit- Stefan Ramułt (1893) “Xłop”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 53
- Jan Trepczyk (1994) “chłop”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
- Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “chłop”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi[1]
- “chłop”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022
Old Polish
editEtymology
editInherited from Proto-Slavic *xolpъ. First attested in the 14th century.
Pronunciation
editNoun
editchłop m animacy unattested (related adjective chłopi)
- (sometimes derogatory) peasant
- 1910-2024 [1425], Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie[2], volume III, page 76:
- Zalowal Sandek... na Jarantha: Tego na tø zalugø, yszes mi prziganil... Tedi Jarant otpowedzal..., yszess ty mne pirvey rzekl, yszessz chlop, przetom tobie ja rze[k]l, isszess ti chlop
- [Żałował Sędek... na Jaranta: Tego na cię żałuję, iżeś mi przyganił... Tedy Jarant otpowiedział..., iżeś ty mnie pirwej rzekł, iżeś chłop, przetom tobie ja rze[k]ł, iżeś ty chłop]
- 1462-1463, Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego[3], line 3:
- A yaczy tho szly ludze myeszczanye cracovianye, zeby pana swego, wyelkyego choragyewnego, zabylyscze, chlopy, Andrzeya Thanczinskyego
- [A jacy to źli ludzie mieszczanie krakowianie, żeby pana swego, wielkiego chorągiewnego, zabiliście, chłopi, Andrzeja Tęczyńskiego!]
- (attested in Greater Poland) man (male human)
- Synonym: mężczyzna
- 1881 [1460], “Wydanie krakowskie dzieła Jana z Turrekrematy Explanatio in Psalterium”, in Józef Przyborowski, editor, Przegląd Bibliograficzno-Archeologiczny. Dwutygodnik ilustrowany poświęcony bibliografii, archeologii, numizmatyce, heraldyce, historii, sztukom pięknym i literaturze, volume I, Bydgoszcz, page 187:
- Thocz boli, kyedi chlop kygyem glowa goly
- [Toć boli, kiedy chłop kijem głowę goli!]
Derived terms
editDescendants
editReferences
edit- Boryś, Wiesław (2005) “chłop”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “chłop”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “chłop”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “chłop”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “chłop”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
editEtymology
editInherited from Old Polish chłop.
Pronunciation
edit- (Middle Polish) IPA(key): /ˈxɫɔp/
- (Masovia):
- (Far Masovian) IPA(key): /ˈxwɔp/
- (Lesser Poland):
Noun
editchłop m pers (female equivalent chłopka, diminutive chłopek, related adjective chłopski)
- (colloquial) farmer
- Synonym: rolnik
- (colloquial) guy, man
- (colloquial) boyfriend (longterm romantic partner)
- (historical or dialectal, Przemyśl) peasant
- Synonym: włościanin
- (obsolete) simpleton
- (obsolete or dialectal, Far Masovian) husband
- Synonym: mąż
- Mój chłop to straśnie łapcywy na jadło. (Far Masovian) ― My man is awfully hungry for food.
- (obsolete) attaboy; young gay blade
- (Middle Polish, heraldry) man (representation of a man in a coat of arms)
- (Middle Polish, expressive) boy; son (male offspring)
Usage notes
editSense 2 sometimes uses the form chłopa with numerals larger than 5, e.g.: było tam pięciu chłopa (“there were five guys there”).
Declension
editDerived terms
editRelated terms
editTrivia
editAccording to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), chłop is one of the most used words in Polish, appearing 4 times in scientific texts, 4 times in news, 12 times in essays, 35 times in fiction, and 29 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 84 times, making it the 755th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
editFurther reading
edit- chłop in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- chłop in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “chłop”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Wiesław Morawski (3.04.2023) “CHŁOP”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “chłop”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “chłop”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “chłop”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 283
- Wojciech Grzegorzewicz (1894) “chłop”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 104
- Aleksander Saloni (1899) “chłop”, in “Lud wiejski w okolicy Przeworska”, in M. Arct, E. Lubowski, editors, Wisła : miesięcznik gieograficzno-etnograficzny (in Polish), volume 13, Warsaw: Artur Gruszecki, page 237
Silesian
editPronunciation
editNoun
editchłop m pers
- (Southern Silesian) Alternative form of chop
Declension
editFurther reading
edit- chop_chlop in dykcjonorz.eu
- chłop in silling.org
- Kashubian terms inherited from Proto-Slavic
- Kashubian terms derived from Proto-Slavic
- Kashubian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Kashubian/ɔp
- Rhymes:Kashubian/ɔp/1 syllable
- Kashubian lemmas
- Kashubian nouns
- Kashubian masculine nouns
- Kashubian personal nouns
- csb:Male people
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish nouns
- Old Polish masculine nouns
- Old Polish derogatory terms
- Old Polish terms with quotations
- Greater Poland Old Polish
- zlw-opl:Male people
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 1-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/ɔp
- Rhymes:Polish/ɔp/1 syllable
- Polish lemmas
- Polish nouns
- Polish masculine nouns
- Polish personal nouns
- Polish colloquialisms
- Polish terms with historical senses
- Polish dialectal terms
- Przemyśl Polish
- Polish terms with obsolete senses
- Far Masovian Polish
- Polish terms with usage examples
- Middle Polish
- pl:Heraldry
- Polish expressive terms
- pl:Agriculture
- pl:Male people
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/ɔp
- Rhymes:Silesian/ɔp/1 syllable
- Silesian lemmas
- Silesian nouns
- Silesian masculine nouns
- Silesian personal nouns
- Southern Silesian