cnota

Irish

Etymology

From English knot.

Noun

cnota m (genitive singular cnota, nominative plural cnotaí)

1. knot, cockade
2. (zoology) crest
3. (nautical) knot
4. red knot (Calidris canutus)

Declension

Declension of cnota (fourth declension)

bare forms case singular plural nominative cnota cnotaí vocative a chnota a chnotaí genitive cnota cnotaí dative cnota cnotaí forms with the definite article case singular plural nominative an cnota na cnotaí genitive an chnota na gcnotaí dative leis an gcnota don chnota leis na cnotaí

Derived terms

• cnota bán (“white cockade”)
• cnota gualainne (“shoulder-knot”)
• cnota mullaigh (“topknot”)
• cnotach (“knotted, cockaded”, adjective)

 

Mutation

Mutated forms of cnota

radical	lenition	eclipsis
cnota	chnota	gcnota

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

Further reading

• Ó Dónaill, Niall (1977) “cnota”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
• Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “cnota”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
• de Bhaldraithe, Tomás (1959) “cnota”, in English-Irish Dictionary, An Gúm
• “cnota”, in New English-Irish Dictionary, Foras na Gaeilge, 2013-2024

Old Polish

Alternative forms

• czsnota

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *čьstьnota. By surface analysis, czsny +‎ -ota. First attested in the.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡snɔta/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡snɔta/

Noun

cnota f

1. nobility, virtue
   • 1451-1455, Legenda o świętym Aleksym‎^[1], line 81:

     Kaszdi czlonek w mym ziwocze chczą chowacz w kaszny y w cznocze

     [Każdy członek w mym żywocie chcę chować w kaźni i w cnocie]

2. (attested in Masovia) Some moral value.
   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 27:

     Gdysz w rozmislenyv zalyezzy matka cznooth rostropnoscz (in deliberatione consistat mater virtutum ipsa discretio)

     [Gdyż w rozmyśleniu zależy matka cnot roztropność (in deliberatione consistat mater virtutum ipsa discretio)]

3. (attested in Lesser Poland) power
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 20, 13:

     Powiszon bødz, gospodne, we czsnoscy twoiey, pacz bødzem y spewacz czsnoti (Puł: szyly) twoie (cantabimus et psallemus virtutes tuas)

     [Powyszon bądź, Gospodnie, we csności twojej, piać będziem i śpiewać csnoty (Puł: siły) twoje (cantabimus et psallemus virtutes tuas)]

4. honor
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[3], page 345:

     Prorok każdy nigdzie nie jest przeze cnoty, jedno w s[w]ojej znani albo oczyznie a w swojem domu (non est propheta sine honore nisi in patria sua et in domo sua Mat 13, 57)

     ["Prorok każdy nigdzie nie jest przeze cnoty, jedno w s[w]ojej znany [ziemi] albo oczyźnie a w swojem domu" (non est propheta sine honore nisi in patria sua et in domo sua Mat 13, 57)]

Descendants

• Polish: cnota
  • → Old Ruthenian: цно́та (cnóta)
    • Belarusian: цно́та (cnóta)
    • Ukrainian: цно́та (cnóta); сно́та (snóta) (dialectal)

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “cnota”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish czsnota. By surface analysis, cny +‎ -ota.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈt͡snɔ.ta/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔta
• Syllabification: cno‧ta

Noun

cnota f

1. virtue (excellence in morals)
2. chastity; virginity

   pas cnoty ― chastity belt

Declension

Declension of cnota

	singular	plural
nominative	cnota	cnoty
genitive	cnoty	cnót
dative	cnocie	cnotom
accusative	cnotę	cnoty
instrumental	cnotą	cnotami
locative	cnocie	cnotach
vocative	cnoto	cnoty

Derived terms

adjectives

• cnotliwy

 

Descendants

• → Old Ruthenian: цно́та (cnóta)
  • Belarusian: цно́та (cnóta)
  • Ukrainian: цно́та (cnóta); сно́та (snóta) (dialectal)

Further reading

• cnota in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• cnota in Polish dictionaries at PWN