dilemek
Turkish
editEtymology
editInherited from Ottoman Turkish دیلهمك (dilemek, “to wish for, to desire, to long for, to request”),[1] from Proto-Turkic *tile- (“to wish”), from *til (“tongue, language”) + *-ge.[2][3]
Pronunciation
editVerb
editdilemek (third-person singular simple present diler)
- (transitive) To wish, to request.
- Synonyms: rica etmek, istemek, arzu etmek
- (intransitive) To make a wish for someone.
- Bana şans dile!
- Wish me luck!
Conjugation
editConjugation of dilemek
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | dilemek | |||||||
impersonal participle | imperfective | dileyen | ||||||
perfective | dilemiş | |||||||
prospective | dileyecek | |||||||
personal participle | non-prospective | dilediğim | dilediğin | dilediği | dilediğimiz | dilediğiniz | diledikleri | |
prospective | dileyeceğim | dileyeceğin | dileyeceği | dileyeceğimiz | dileyeceğiniz | dileyecekleri | ||
verbal noun | dileme | |||||||
way of doing | dileyiş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | dilerim | dilersin | diler | dileriz | dilersiniz | dilerler |
imperfective | diliyorum | diliyorsun | diliyor | diliyoruz | diliyorsunuz | diliyorlar | ||
past | perfective | diledim | diledin | diledi | diledik | dilediniz | dilediler | |
imperfective | diliyordum | diliyordun | diliyordu | diliyorduk | diliyordunuz | diliyorlardı | ||
future | dileyeceğim | dileyeceksin | dileyecek | dileyeceğiz | dileyeceksiniz | dileyecekler | ||
future-in-the-past | definite | dileyecektim | dileyecektin | dileyecekti | dileyecektik | dileyecektiniz | dileyeceklerdi | |
indefinite | dilerdim | dilerdin | dilerdi | dilerdik | dilerdiniz | dilerlerdi | ||
inferential | perfective | dilemişim | dilemişsin | dilemiş | dilemişiz | dilemişsiniz | dilemişler | |
aorist | dilermişim | dilermişsin | dilermiş | dilermişiz | dilermişsiniz | dilermişler | ||
imperfective | diliyormuşum | diliyormuşsun | diliyormuş | diliyormuşuz | diliyormuşsunuz | diliyormuşlar | ||
conditional | simple | dilesem | dilesen | dilese | dilesek | dileseniz | dileseler | |
perfective | dileseydim | dileseydin | dileseydi | dileseydik | dileseydiniz | dileseydiler | ||
optative | dileyeyim | dileyesin | dileye | dileyelim | dileyesiniz | dileyeler | ||
progressive | dilemekteyim | dilemektesin | dilemekte | dilemekteyiz | dilemektesiniz | dilemekteler | ||
necessitative | dilemeliyim | dilemelisin | dilemeli | dilemeliyiz | dilemelisiniz | dilemeliler | ||
imperative | dile | dilesin | dileyin | dilesinler | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | diler miyim? | diler misin? | diler mi? | diler miyiz? | diler misiniz? | dilerler mi? |
imperfective | diliyor muyum? | diliyor musun? | diliyor mu? | diliyor muyuz? | diliyor musunuz? | diliyorlar mı? | ||
past | perfective | diledim mi? | diledin mi? | diledi mi? | diledik mi? | dilediniz mi? | dilediler mi? | |
imperfective | diliyor muydum? | diliyor muydun? | diliyor muydu? | diliyor muyduk? | diliyor muydunuz? | diliyorlar mıydı? | ||
future | dileyecek miyim? | dileyecek misin? | dileyecek mi? | dileyecek miyiz? | dileyecek misiniz? | dileyecekler mi? | ||
inferential | perfective | dilemiş miyim? | dilemiş misin? | dilemiş mi? | dilemiş miyiz? | dilemiş misiniz? | dilemişler mi? | |
aorist | diler miymişim? | diler miymişsin? | diler miymiş? | diler miymişiz? | diler miymişsiniz? | dilerler miymiş? | ||
imperfective | diliyor muymuşum? | diliyor muymuşsun? | diliyor muymuş? | diliyor muymuşuz? | diliyor muymuşsunuz? | diliyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | dilesem mi? | dilesen mi? | dilese mi? | dilesek mi? | dileseniz mi? | dileseler mi? | |
perfective | dilese miydim? | dilese miydin? | dilese miydi? | dilese miydik? | dilese miydiniz? | dileseler miydi? | ||
progressive | dilemekte miyim? | dilemekte misin? | dilemekte mi? | dilemekte miyiz? | dilemekte misiniz? | dilemekteler mi? | ||
necessitative | dilemeli miyim? | dilemeli misin? | dilemeli mi? | dilemeli miyiz? | dilemeli misiniz? | dilemeliler mi? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | dilememek | |||||||
impersonal participle | imperfective | dilemeyen | ||||||
perfective | dilememiş | |||||||
prospective | dilemeyecek | |||||||
personal participle | non-prospective | dilemediğim | dilemediğin | dilemediği | dilemediğimiz | dilemediğiniz | dilemedikleri | |
prospective | dilemeyeceğim | dilemeyeceğin | dilemeyeceği | dilemeyeceğimiz | dilemeyeceğiniz | dilemeyecekleri | ||
verbal noun | dilememe | |||||||
way of doing | dilemeyiş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | dilemem | dilemezsin | dilemez | dilemeyiz | dilemezsiniz | dilemezler |
imperfective | dilemiyorum | dilemiyorsun | dilemiyor | dilemiyoruz | dilemiyorsunuz | dilemiyorlar | ||
past | perfective | dilemedim | dilemedin | dilemedi | dilemedik | dilemediniz | dilemediler | |
imperfective | dilemiyordum | dilemiyordun | dilemiyordu | dilemiyorduk | dilemiyordunuz | dilemiyordular | ||
future | dilemeyeceğim | dilemeyeceksin | dilemeyecek | dilemeyeceğiz | dilemeyeceksiniz | dilemeyecekler | ||
inferential | perfective | dilememişim | dilememişsin | dilememiş | dilememişiz | dilememişsiniz | dilememişler | |
aorist | dilemezmişim | dilemezmişsin | dilemezmiş | dilemezmişiz | dilemezmişsiniz | dilemezmişler | ||
imperfective | dilemiyormuşum | dilemiyormuşsun | dilemiyormuş | dilemiyormuşuz | dilemiyormuşsunuz | dilemiyormuşlar | ||
conditional | simple | dilemesem | dilemesen | dilemese | dilemesek | dilemeseniz | dilemeseler | |
perfective | dilemeseydim | dilemeseydin | dilemeseydi | dilemeseydik | dilemeseydiniz | dilemeseydiler | ||
optative | dilemeyeyim | dilemeyesin | dilemeye | dilemeyelim | dilemeyesiniz | dilemeyeler | ||
progressive | dilememekteyim | dilememektesin | dilememekte | dilememekteyiz | dilememektesiniz | dilememekteler | ||
necessitative | dilememeliyim | dilememelisin | dilememeli | dilememeliyiz | dilememelisiniz | dilememeliler | ||
imperative | dileme | dilemesin | dilemeyin | dilemesinler | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | dilemez miyim? | dilemez misin? | dilemez mi? | dilemez miyiz? | dilemez misiniz? | dilemezler mi? |
imperfective | dilemiyor muyum? | dilemiyor musun? | dilemiyor mu? | dilemiyor muyuz? | dilemiyor musunuz? | dilemiyorlar mı? | ||
past | perfective | dilemedim mi? | dilemedin mi? | dilemedi mi? | dilemedik mi? | dilemediniz mi? | dilemediler mi? | |
imperfective | dilemiyor muydum? | dilemiyor muydun? | dilemiyor muydu? | dilemiyor muyduk? | dilemiyor muydunuz? | dilemiyorlar mıydı? | ||
future | dilemeyecek miyim? | dilemeyecek misin? | dilemeyecek mi? | dilemeyecek miyiz? | dilemeyecek misiniz? | dilemeyecekler mi? | ||
inferential | perfective | dilememiş miyim? | dilememiş misin? | dilememiş mi? | dilememiş miyiz? | dilememiş misiniz? | dilememişler mi? | |
aorist | dilemez miymişim? | dilemez miymişsin? | dilemez miymiş? | dilemez miymişiz? | dilemez miymişsiniz? | dilemezler miymiş? | ||
imperfective | dilemiyor muymuşum? | dilemiyor muymuşsun? | dilemiyor muymuş? | dilemiyor muymuşuz? | dilemiyor muymuşsunuz? | dilemiyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | dilemesem mi? | dilemesen mi? | dilemese mi? | dilemesek mi? | dilemeseniz mi? | dilemeseler mi? | |
perfective | dilemese miydim? | dilemese miydin? | dilemese miydi? | dilemese miydik? | dilemese miydiniz? | dilemeseler miydi? | ||
progressive | dilememekte miyim? | dilememekte misin? | dilememekte mi? | dilememekte miyiz? | dilememekte misiniz? | dilememekteler mi? | ||
necessitative | dilememeli miyim? | dilememeli misin? | dilememeli mi? | dilememeli miyiz? | dilememeli misiniz? | dilememeliler mi? |
Derived terms
editReferences
edit- ^ Redhouse, James W. (1890) “دیلهمك”, in A Turkish and English Lexicon[1], Constantinople: A. H. Boyajian, page 939
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*dɨl / *dil”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- ^ Nişanyan, Sevan (2002–) “dilek”, in Nişanyan Sözlük
Further reading
edit- “dilemek”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu
Categories:
- Turkish terms inherited from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Ottoman Turkish
- Turkish terms inherited from Proto-Turkic
- Turkish terms derived from Proto-Turkic
- Turkish terms with IPA pronunciation
- Turkish lemmas
- Turkish verbs
- Turkish transitive verbs
- Turkish intransitive verbs
- Turkish terms with usage examples