mówienie

See also: mówienié

Old Polish

Alternative forms

• mołwienie

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *mъlvľenьje. By surface analysis, mówić +‎ -enie. First attested in 1433.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /mɔːvjɛɲɛː/
• IPA^(key): (15^th CE) /movjɛɲe/

Noun

mówienie n

1. verbal noun of mówić (“talking”)
   • 1874-1891 [1433], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XXIII, page 293:

     Nad mowienie

     [Nad movyenye]

2. (attested in Lesser Poland) conversation
   • 1892 [1484], Hieronim Łopaciński, editor, Reguła trzeciego zakonu św. Franciszka i drobniejsze zabytki języka polskiego z końca w. XV i początku XVI‎^[4], Krakow, page 717:

     A tez w pozpolythem movyenyv (in communi ... loquela)... [maj]ą sye przysągy vyarovaczi

     [A też w pospolitem mowieniu (in communi ... loquela)... [maj]ą sie przysięgi wiarować]

3. (attested in Masovia) verbal noun of mówić (“appearing in court with statements”)
   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 78:

     Komornyczy albo vrzadnyczy... nye mayą, nyszlyby wlosthne szwe rzeczy, mowycz any kv mowyenyv rzeczy sz sądv szą wsznoszycz (non debebunt alias causas, nisi proprias, procurare vel procurandum se de iudicio levare)

     [Komornicy albo urzędnicy... nie mają, niżliby włostne swe rzeczy, mowić ani ku mowieniu rzeczy z sądu się wznosić (non debebunt alias causas, nisi proprias, procurare vel procurandum se de iudicio levare)]

4. (attested in Lesser Poland) speech (formal session of speaking, especially a long oral message given publicly by one person)

   Synonym: mowa

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 103, 35:

     Wessolee bødz gemv *mlowenye (eloquium, Puł: molwyenye) moye

     [Wiesiołe bądź jemu mołwienie (eloquium, Puł: mołwienie) moje]

   • 1930 [c. 1455], “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[6], 19, 33:

     Modlytwa gego y vsliszenye, wszitki grzechi a potøpa... popysano wszitko w mowyenyv Ozay (scripta sunt in sermonibus Hozai)

     [A modlitwa jego i usłyszenie [i] wszytki grzechy a potępa... popisano wszytko w mowieniu Ozaj (scripta sunt in sermonibus Hozai)]

Descendants

• Polish: mówienie

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “mówienie, mołwienie”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish mówienie. By surface analysis, mówić +‎ -enie.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /muˈvjɛ.ɲɛ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /moˈvjɛ.ɲe/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛɲɛ
• Syllabification: mó‧wie‧nie

Noun

mówienie n

1. (uncountable) verbal noun of mówić
2. (uncountable, Middle Polish) Synonym of mowa (“speech, ability to speak”)
3. (countable, Middle Polish) Synonym of przemówienie (“speech, formal event”)

Declension

Declension of mówienie

	singular
nominative	mówienie
genitive	mówienia
dative	mówieniu
accusative	mówienie
instrumental	mówieniem
locative	mówieniu
vocative	mówienie

Further reading

• mówienie in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “mowienie”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Ewa Rodek (29.03.2023) “MÓWIENIE”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “mówienie”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “mówienie”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “mówienie”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 1057
• mówienie in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego