pewnie

Old Polish

Etymology

From pewny +‎ -ie. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pɛvɲɛ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pɛvɲɛ/

Adverb

pewnie

1. surely (strongly, steadfastly)
   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XXII, page 239:

     Ktocole ma pewnye geną cznotą, ten ma wschitky

     [Ktokole ma pewnie jeną cnotę, ten ma wszytki]

2. (attested in Greater Poland) surely (without doubt)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[4], page 61:

     Kyedy Marya vzrawschy podezryenye lvda, yschby yescze pevnye oczysczona nye byla, przede wschytkymy yasnem glossem rzekla

     [Tedy Maryja uźrawszy podeźrenie luda, iżby jeszcze pewnie oczyszczona nie była, przede wszytkimi jasnem głosem rzekła]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 48r:

     Existimare wenen meynen oder achten id est sperare pewnye vyedzyecz

     [Existimare wenen meynen oder achten id est sperare pewnie wiedzieć]

3. (attested in Lesser Poland) surely (with trust)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[5], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 11, 6:

     Poloszø we zbawenu twoiem, pewne (fiducialiter) bødø czinicz w nem

     [Położę we zbawieniu twojem, pewnie (fiducialiter) będę czynić w niem]

4. effectively
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[6], page 189:

     Alye yze rzekl, yescze mam oczysczon bycz, yze yvsch byl oczysczon [byl] kr[ry]wya Iesukrystuszova, alye pevnye[j] myal bycz okrzczon svyątem krzstem, yako kto wzyal pevne lyekarstwo, badzye vzdrovyon [bądzye], wsakosz przez dokonanya pevnye ma bycz vzdrovyon (se adhuc mundandum dixit, quia si iam mundatus, et per sanguinem Christi plenius erat mundandus, sicut quis accepta efficaci medicina per causam curatus dicitur, per effectus plenitudinem curandus)

     [Ale iże rzekł, jeszcze mam oczyszczon być, iże już był oczyszczon krwią Jesukrystusową, ale pewniej miał być okrzczon świętem krzstem, jako kto wziął pewne lekarstwo, będzie uzdrowion, wszakoż przez dokonania pewnie ma być uzdrowion (se adhuc mundandum dixit, quia si iam mundatus, et per sanguinem Christi plenius erat mundandus, sicut quis accepta effcaci medicina per causam curatus dicitur, per effectus plenitudinem curandus)]

5. The meaning of this term is uncertain.
   • 1876-1929 [End of the 15th century], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[7], volume XII, page 14:

     Pewnye

     [Pewnie]

Related terms

adjectives

• pewny

 

adverbs

• pewno

 

nouns

• pewnoć
• pewność

 

verbs

• pewnić impf

 

Descendants

• Polish: pewnie
• Silesian: pewnie

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “pewnie 1”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pewnie”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “pewnie”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish pewnie. By surface analysis, pewny +‎ -ie.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈpɛv.ɲɛ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈpɛv.ɲɛ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛvɲɛ
• Syllabification: pew‧nie

Adverb

pewnie (comparative pewniej, superlative najpewniej)

1. surely, certainly
2. confidently
3. firmly
4. reliably
5. (Middle Polish) effectively; correctly
6. (Middle Polish) constantly (without interruption)

   Synonym: ciągle

7. (Middle Polish) very

   Synonyms: see Thesaurus:bardzo

8. (Middle Polish) entirely

   Synonym: całkowicie

Interjection

pewnie

1. of course, naturally, sure, sure thing (an affirmative reply; yes; certainly)

   Synonyms: a jak, a jakże, jak najbardziej, jakżeby inaczej, jasne, jeszcze jak, ma się rozumieć, mowa, naturalnie, oczywista, oczywiście, rozumie się, rzecz jasna, rzecz oczywista, rzecz prosta, rzecz wiadoma

Particle

pewnie

1. absolutely, certainly, definitely, for sure, sure

   Synonyms: najpewniej, najprawdopodobniej, pewnikiem, pewno, prawdopodobnie, z pewnością

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pewnie (particle) is one of the most used words in Polish, appearing 1 time in scientific texts, 0 times in news, 0 times in essays, 38 times in fiction, and 35 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 74 times, making it the 870th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• pewnie I in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pewnie II in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pewnie in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pewnie”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], (Can we date this quote?)
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pewnie”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “pewnie”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pewnie”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 124
• pewnie in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• Bańkowski, Andrzej (2000) “pewnie 2”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish pewnie. By surface analysis, pewny +‎ -ie.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈpɛv.ɲɛ/
• Rhymes: -ɛvɲɛ
• Syllabification: pew‧nie

Adverb

pewnie (comparative pewniej, superlative nojpewniej)

1. certainly, certainly (confidently)

Further reading

• pewnie in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “pewnie”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 110