ryba

See also: Ryba, rybą, Rybą, and rýbä

Czech

Etymology

Inherited from Old Czech ryba, from Proto-Slavic *ryba.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈrɪba]

• Audio:

  (file)

Noun

ryba f

1. fish (cold-blooded vertebrate animal that lives in water, moving with the help of fins and breathing with gills)

   sladkovodní ryba ― freshwater fish

   mořská ryba ― marine fish

Declension

Declension of ryba (hard feminine)

	singular	plural
nominative	ryba	ryby
genitive	ryby	ryb
dative	rybě	rybám
accusative	rybu	ryby
vocative	rybo	ryby
locative	rybě	rybách
instrumental	rybou	rybami

Derived terms

• malé ryby taky ryby
• paryba
• rybárna
• rybář
• rybářka
• rybička
• rybina
• rybí
• rybka
• rybník
• rybolov
• velryba

 

Further reading

• “ryba”, in Příruční slovník jazyka českého (in Czech), 1935–1957
• “ryba”, in Slovník spisovného jazyka českého (in Czech), 1960–1971, 1989
• “ryba”, in Internetová jazyková příručka (in Czech)

Lower Sorbian

ryba

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *ryba.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈrɨba/

Noun

ryba f (diminutive rybka)

1. fish (cold-blooded vertebrate animal that lives in water, moving with the help of fins and breathing with gills)

Declension

Declension of ryba

	Singular	Dual	Plural
Nominative	ryba	rybje	ryby
Genitive	ryby	rybowu	rybow
Dative	rybje	ryboma	rybam
Accusative	rybu	rybje	ryby
Instrumental	rybu	ryboma	rybami
Locative	rybje	ryboma	rybach

Derived terms

• rybacny
• rybak
• rybakaŕ
• rybakowy
• rybariś
• rybarjowaś
• rybarjowy
• rybarnik
• rybarnja
• rybarski
• rybarstwo
• rybaŕ
• rybcycka
• rybernak
• rybica
• rybicka
• rybina
• rybiny
• rybisko
• rybjecy
• rybnica
• rybnik
• rybnikaŕ
• rybnistwo
• rybny
• ryborak
• rybornak
• rybornik
• rybornjak
• rybowanišćo
• rybowaty
• rybownja
• tunowa ryba
• walska ryba
• wjelryba

 

Further reading

• Muka, Arnošt (1921, 1928) “ryba”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
• Starosta, Manfred (1999) “ryba”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *rỳba. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /rɨba/
• IPA^(key): (15^th CE) /rɨba/

Noun

ryba f (diminutive rybka, related adjective rybi or rybny)

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) fish (cold-blooded vertebrate animal that lives in water, moving with the help of fins and breathing with gills)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 104, 28:

     Obroczyl wody gych w krew y pobyl ryby (pisces) gich

     [Obrocił wody jich w krew i pobił ryby (pisces) jich]

   • 1450, Piotr z Uścia, Rozariusz kapitulny, Ujście: Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej, sygn. Ms 224, page 81v:

     Exquamare significat squamas piscium deponere semouere vlg. oczoszacz ryby

     [Exquamare significat squamas piscium deponere semouere vlg. oczosać ryby]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 59v:

     Hamare id est cum hamo capere oder angeln vadzycz ryby

     [Hamare id est cum hamo capere oder angeln wadzić ryby]

Derived terms

nouns

• biała ryba
• kosmata ryba
• rybak
• rybarka
• rybisko
• rybitw
• rybitwa
• rybitwi
• rybnik

 

Descendants

• Polish: ryba
• Silesian: ryba

References

• Boryś, Wiesław (2005) “ryba”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “ryba”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “ryba”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “ryba”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “ryba”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish ryba.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈrɘ.ba/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈrɨ.ba/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɘba
• Syllabification: ry‧ba
• Homophone: Ryba

Noun

ryba f (diminutive rybka or rybeńka, augmentative rybsko, related adjective rybny or rybi)

1. fish (cold-blooded vertebrate animal that lives in water, moving with the help of fins and breathing with gills)
2. fish (flesh of the fish used as food)
3. (collective, obsolete, colloquial) fish

Declension

Declension of ryba

	singular	plural
nominative	ryba	ryby
genitive	ryby	ryb
dative	rybie	rybom
accusative	rybę	ryby
instrumental	rybą	rybami
locative	rybie	rybach
vocative	rybo	ryby

Derived terms

nouns

• bezrybie
• gruba ryba
• narybek
• Ryba
• ryba maślana
• ryba miecz
• ryba piła
• ryba po grecku
• rybak
• rybitwa
• rybnik
• rybojad
• wieloryb

 

proverbs

• dzieci i ryby głosu nie mają
• gość i ryba trzeciego dnia cuchnie
• na bezrybiu i rak ryba
• ryba psuje się od głowy
• tylko ryby nie biorą

 

verbs

• łowić ryby w mętnej wodzie impf
• miotać się jak ryba w sieci impf
• poczuć się jak ryba w wodze pf, czuć się jak ryba w wodzie impf

 

Related terms

adjectives

• bezrybny

 

nouns

• rybeczka

 

Further reading

• ryba in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• ryba in Polish dictionaries at PWN
• ryby in PWN's encyclopedia
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “ryba”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “RYBA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 29.01.2016
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “ryba”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “ryba”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “ryba”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 781
• ryba in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish ryba.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈrɪ.ba/
• Rhymes: -ɪba
• Syllabification: ry‧ba

Noun

ryba f (diminutive rybka, related adjective rybi)

1. fish (cold-blooded vertebrate animal that lives in water, moving with the help of fins and breathing with gills)

   Synonym: fisza

Declension

Declension of ryba

	singular	plural
nominative	ryba	ryby
genitive	ryby	ryb/rybōw
dative	rybie	rybōm
accusative	rybã	ryby
instrumental	rybōm	rybami/rybōma
locative	rybie	rybach
vocative	rybo	ryby

Derived terms

nouns

• rybiŏrz
• rybŏk

 

Related terms

adjectives

• rybacki

 

nouns

• rybeczka

 

Further reading

• ryba in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “ryba”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 130

Slovak

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *ryba.

Pronunciation

• IPA^(key): [ˈriba]

Noun

ryba f (related adjective rybací or rybí or rybný, diminutive rybka or rybička, augmentative rybisko)

1. fish (cold-blooded vertebrate animal that lives in water, moving with the help of fins and breathing with gills)

Declension

Declension of ryba (pattern žena)

	singular	plural
nominative	ryba	ryby
genitive	ryby	rýb
dative	rybe	rybám
accusative	rybu	ryby
locative	rybe	rybách
instrumental	rybou	rybami

Derived terms

• rýbä n

Further reading

• “ryba”, in Slovníkový portál Jazykovedného ústavu Ľ. Štúra SAV [Dictionary portal of the Ľ. Štúr Institute of Linguistics, Slovak Academy of Science] (in Slovak), https://slovnik.juls.savba.sk, 2003–2024

Upper Sorbian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *ryba.

Noun

ryba f

1. fish (cold-blooded vertebrate animal that lives in water, moving with the help of fins and breathing with gills)

Further reading

• “ryba” in Soblex