wysokość

Old Polish

Etymology

From wysoki +‎ -ość. First attested in the second half of the 14th century. Compare Old Czech vysokost and Old Slovak vysokosť.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /vɨsɔkɔɕt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /vɨsɔkɔɕt͡ɕ/

Noun

wysokość f

1. height (distance from the base of something to the top of said thing)
   • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[1], 37, 10:

     Vdzelal (sc. Beseleel) y stool..., na ssyrzøø lokyecz myal, wisokoszcz (in altitudine) poltora lokczya

     [Udziełał (sc. Beseleel) i stoł... na szyrzą łokieć, [ktory] miał wysokość (in altitudine) połtora łokcia]

2. (attested in Lesser Poland) tall wave
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 41, 10:

     Wszistky wisocosci twe (omnia excelsa tua) y plinene twoie na mø sø szly

     [Wszystki wysokości twe (omnia excelsa tua) i płynienie twoje na mię są szły]

3. (attested in Lesser Poland) arrogance
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 74, 5:

     Nechaycze wznaszacz w wisocoscz (in altum) rogu waszego

     [Niechajcie wznaszać w wysokość (in altum) rogu waszego]

4. (figurative, attested in Lesser Poland) wealth (large accumulation of property)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[4], Krakow, page 2a:

     Napiruecz gestcy ono (sc. wiesiele) ku vyszokoszczy bilo velike pres to, isczy gest ono od szeme asz do neba bilo doszøglo

     [Napirzweć jest{ci} ono (sc. wiesiele) ku wysokości było wielikie przezto, iżci jest ono od ziemie aż do nieba było dosięgło]

5. mistranslation of Latin altitūdō (“depth”)
   • 1977-1980 [1471], Wanda Żurowska-Górecka, Vladimír Kyas, editors, Mamotrekty staropolskie [Old Polish-Latin Dictionaries and wordlists], page 145:

     Na vyschokoscz in altum (war. lub.: in altum defixi wyszoko; verba sapientium sicut stimuli et quasi clavi in altum defixi Eccles 12, 11)

     [Na wysokość in altum (war. lub.: in altum defixi wysoko; verba sapientium sicut stimuli et quasi clavi in altum defixi Eccles 12, 11)]

6. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) hill (small raising of land)
   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[5], Krakow, Brodnia, page 100a:

     Gloszem mem wolalem do pana boga mego, wysluchal mye z wyszokoszczy bosthwa szwego (de monte sancto suo Psal 3, 5)

     [Głosem mem wołałem do Pana Boga mego, wysłuchał mie z wysokości bostwa swego (de monte sancto suo Psal 3, 5)]

   • 1930 [c. 1455], “Lev”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[6], 26, 30:

     Skazø viszokosczi (excelsa) wasze a modli wasze

     [Skażę wysokości (excelsa) wasze a modły wasze]

7. (attested in Greater Poland) mountain fortress (hold in a mountain)
   • 1977-1980 [c. 1470], urowska-Górowska Wanda, Kyas Vladimir, editors, Mamotrekty staropolskie‎^{[7], [8], [9]}, Lubin, page 260:

     Na wisokoszczy in Rama (vox in Rama audita est Mat 2, 18)

     [Na wysokości in Rama (vox in Rama audita est Mat 2, 18)]

8. (attested in Lesser Poland) peak, top, vertex
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[10], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page 71,16:

     Na wisocosci gor (in summis montium) wzneson bødze nad Lybanem owocz iego

     [Na wysokości gor (in summis montium), wzniesion będzie nad Libanem owoc jego]

   • 1977-1980 [1471], Wanda Żurowska-Górecka, Vladimír Kyas, editors, Mamotrekty staropolskie [Old Polish-Latin Dictionaries and wordlists], page 13:

     Cacumen konyecz, wyschokosczy (viditque in somnis scalam stantem super terram et cacumen illius tangens caelum Gen 28, 12)

     [Cacumen koniec, wysokości (viditque in somnis scalam stantem super terram et cacumen illius tangens caelum Gen 28, 12)]

9. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) height (place located high above the earth; especially as a place considered to be the seat of God; heaven; skies)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[11], page 778:

     Osanna, czvsch zdrov bądz na vysokosczy (hosanna in altissimis Mat 21, 9)!

     [Osanna, czusz zdrow bądź na wysokości (hosanna in altissimis Mat 21, 9)!]

   • 1853 [1450], Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Piśmiennictwo polskie od czasów najdawniejszych aż do roku 1830, volume 4, page 120:

     Prosza szobye na pomocz boga..., by my raczyl szeszlacz dzysz dar ducha swathego sz wyszokosczy krolewsthwa nyesbyeskego

     [Proszę sobie na pomoc Boga..., by mi raczył sesłać dziś dar Ducha Świętego z wysokości krolewstwa niesbieskiego]

   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[12], Krakow, Brodnia, page 123a:

     Cziebie swiantego, panye na wiszokosczy, chwala wszitczi angeli rzekøcz

     [Ciebie świętego, Panie na wysokości, chwalą wszytcy anieli rzekąc]

10. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) magnificence, perfection, dignity
    • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎^[13], Krakow, Brodnia, page 53b:

      Raduy sie na wieki w bodze wassa wielmozna wisszokoscz, wielczi przyiacziele bozi, nachwalebneysi apostolowie, mnyeszi!

      [Raduj sie na wieki w Bodze wasza wielmożna wysokość, wielcy przyjaciele boży, nachwalebniejszy apostołowie, Mnieszy!]

11. (attested in Lesser Poland) authority, power
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[14], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 11, 9:

      Podlug wisokosci (secundum altitudinem tuam) rozmnoszil ies sini luczske

      [Podług wysokości (secundum altitudinem tuam) rozmnożył jeś syny ludzskie]

12. (attested in Greater Poland) The meaning of this term is uncertain.
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 132r:

      Sublime hochlich Sublimitur idem Inde sublimitas vyszokoscz

      [Sublime hochlich Sublimitur idem Inde sublimitas wysokość]

Derived terms

nouns

• wysokość dnia

 

verbs

• na wysokość podnieść pf

 

Descendants

• Polish: wysokość
• Silesian: wysokość

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “wysokość”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “wysokość”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish wysokość. By surface analysis, wysoki +‎ -ość. Compare Czech vysokost, Kashubian wësokòsc, and Russian высо́кость (vysókostʹ).

Pronunciation

 

• IPA^(key): /vɘˈsɔ.kɔɕt͡ɕ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /vɨˈsɔ.kɔɕt͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔkɔɕt͡ɕ
• Syllabification: wy‧so‧kość

Noun

wysokość f (related adjective wysokościowy)

1. height (distance from the base of something to the top of said thing)
2. height (distance from the base of something to a chosen point)
3. height, altitude (distance from the surface of the Earth)

   Synonym: poziom

4. highness (size or intensity of something, especially of a figure on a scale)

   Synonym: wielkość

5. (music) highness; pitch (trait of a sound resulting from a high frequency; perceived frequency of a sound)
6. (mathematics) height (amplitude of a sine function)
7. highness; grandiloquence, sublimity

   Synonyms: górnolotność, wzniosłość

Declension

Declension of wysokość

	singular	plural
nominative	wysokość	wysokości
genitive	wysokości	wysokości
dative	wysokości	wysokościom
accusative	wysokość	wysokości
instrumental	wysokością	wysokościami
locative	wysokości	wysokościach
vocative	wysokości	wysokości

Derived terms

nouns

• lęk wysokości
• Wasza Wysokość

 

prepositions

• na wysokości

 

verbs

• stanąć na wysokości zadania pf, stawać na wysokości zadania impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), wysokość is one of the most used words in Polish, appearing 59 times in scientific texts, 19 times in news, 19 times in essays, 5 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 107 times, making it the 584th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• wysokość in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• wysokość in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wysokość”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “WYSOKOŚĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 19.08.2009
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “wysokość”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “wysokość”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “wysokość”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 1039

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish wysokość. By surface analysis, wysoki +‎ -ość.

Pronunciation

• IPA^(key): /vɪˈsɔ.kɔɕt͡ɕ/
• Rhymes: -ɔkɔɕt͡ɕ
• Syllabification: wy‧so‧kość

Noun

wysokość f

1. height

Declension

Declension of wysokość

	singular	plural
nominative	wysokość	wysokości
genitive	wysokości	wysokości
dative	wysokości	wysokościōm
accusative	wysokość	wysokości
instrumental	wysokościōm	wysokościami/wysokościōma
locative	wysokości	wysokościach
vocative	wysokości	wysokości

Further reading

• wysokość in silling.org