تندیس
این مقاله به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
گمان میرود که این مقاله ناقض حق تکثیر باشد، اما بدون داشتن منبع امکان تشخیص قطعی این موضوع وجود ندارد. اگر می‌توان نشان داد که این مقاله حق نشر را زیر پا گذاشته است، لطفاً مقاله را در ویکی‌پدیا:مشکلات حق تکثیر فهرست کنید. اگر مطمئنید که مقاله ناقض حق تکثیر نیست، شواهدی را در این زمینه در همین صفحهٔ بحث فراهم آورید. خواهشمندیم این برچسب را بدون گفتگو برندارید. |
تَندیس یا مُجَسَمِه پیکره‌ای است که اغلب به هدف یادآوری یا به نمایش گذاشتن وجود یک انسان، شیء، حیوان یا واقعه ساخته می‌شود. به کسی که تندیس می‌سازد پیکرتراش یا مجسمه‌ساز می‌گویند که با حجم‌سازی تفاوت دارد.[۱]
ریشه‌شناسی
ویرایشتندیس. [تَ] (اِ مرکب) به معنی تن‌مانند است، چه دیس به معنی مانند باشد؛ و به معنی صورت و تمثال و پیکر و کالبد و قالب و جثه نیز آمده‌است، اعم از انسان و حیوانات دیگر. (برهان) (از ناظم‌الاطبا). بمعنی تندِس. (فرهنگ جهانگیری) (از آنندراج). از: تن + دیس، جزو دوم از مصدر «دئس» اوستایی به معنی نمودن و نشان دادن، یعنی تن‌نما، و این جزو به صورت پسوند در فرخاردیس و طاقدیس هم دیده می‌شود. (حاشیهٔ برهان، چ معین):
نگارند تندیس او گر به کوه
ز سنگ وقارش شود کُه ستوه.
دقیقی.
دو تندیس از زر برانگیخته
ز هر صورتی قالبی ریخته.
نظامی.
نمونه‌ها
ویرایش
مجسمه‌های بسیاری برای بزرگداشت وقایع تاریخی ساخته شده‌اند. از آن جمله می‌توان به مجسمهٔ نبرد هیروشیما اشاره کرد. مجسمه‌ها ممکن است به یادبود بزرگان تاریخ ساخته شوند، همچون مجسمهٔ فردوسی، امیر کبیر، ابوریحان بیرونی. بسیاری مجسمه‌ها نیز به‌عنوان هنری عمومی به نمایش گذاشته می‌شوند. معدودی مجسمه‌ها خود به مظهری از تاریخ بدل می‌شوند، مانند مجسمهٔ آزادی در ایالات متحدهٔ آمریکا. همچنین، در ایران، به عنوان قدردانی به برگزیدگان جشنواره‌ها [تندیس] هدیه داده می‌شود؛ مانند جشنواره‌های: فیلم فجر، تندیس سیمرغ بلورین، ...[۲][۳]
انواع
ویرایش
مجسمه‌ها می‌توانند از مواد مختلفی چون چوب، گچ، جیپس، فایبرگلاس، فلزاتی همچون طلا، نقره و برنز، انواع سنگ‌ها مانند سنگ مرمر و … ساخته شوند[۴] و بسته به موارد استفاده در اندازه‌های مختلفی دارند:
مجسمه‌های کوچک را تندیسک (statuette) نیز خوانده‌اند. مجسمه‌هایی که تنها سر و شانه را به تصویر می‌کشند نیم‌تنه (bust) نامیده می‌شوند؛ و به مجسمه‌هایی که در آن‌ها تنها شکل سر تصویر شده باشد، سردیس گفته می‌شود. هم‌اکنون در ایران مجسمه سازان برتری که همواره از آنان تجلیل به عمل آمده و آثار باشکوه مدرنیته ای خلق کرده‌اند می‌توان به اُستاد هوشنگ امیاری و اسفندیار ایمان زاده اشاره کرد این دو ریش سپید مخصوصاً هوشنگ اَمیاری در حوزه تندیس گری دهه‌ها است که مشغول فعالیت حرفه ای هستند. در زمینه تدریس، تألیف مقالات و همکاری در روزنامه‌ها و مجلات هنری، ساخت مجسمه و علی‌الخصوص قالب‌گیری نقش بسیار فعالی داشته‌اند.[۵]
تندیسک‌هایی که به عنوان یادبود در مراسم‌های مختلف اهدا می‌شود را در ایران با همان عنوان تندیس می‌شناسند. در میان جنس مجسمه‌ها نوع جدیدی با نام جیپس تولید می‌شود که این نوع مجسمه مقاومت بیشتری نسبت به پلی‌استر داشته و مقاوم در برابر سرما، گرما و رطوبت می‌باشد. این نوع مجسمه‌ها را به شرط دارا بودن کیفیت مناسب رنگ می‌توان در محیط روباز و بیرون از منزل نیز نصب و به کار برد.[۶][۷][۸]
نگارخانه
ویرایش-
-
-
مجسمه پری دریایی در ساحل کولام، هند -
-
تندیس برنزی از رقص شیوا، مربوط به سده دهم میلادی در زمان دودمان چولا. موزه هنر شهرستان لس‌آنجلس. -
-
مجسمه ابوریحان بیرونی -
مجسمه فردوسی -
سردیس امیرکبیر -
تخریب مجسمه‌های رومی در غارت رم (۴۱۰) -
جستارهای وابسته
ویرایشپانویس
ویرایش- ↑ "Archaeological Institute of America: Carved in Living Color". Archaeology.org. 23 June 2008. Retrieved 30 December 2012.
- ↑ "Ice Age Lion Man is world's earliest figurative sculpture" by Martin Bailey, The Art Newspaper 31 January 2013 بایگانی‌شده در ۱۰ اوت ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
- ↑ Dalton, Rex (2003-09-04). "Lion man takes pride of place as oldest statue". Nature (به انگلیسی). doi:10.1038/news030901-6. ISSN 1476-4687.
- ↑ Barbara Mikkelson (2 August 2007). "Statue of Limitations". Snopes.com. Retrieved 9 June 2011.
- ↑ Richter, Gisela M. A. , The Handbook of Greek Art: Architecture, Sculpture, Gems, Coins, Jewellery, Metalwork, Pottery and Vase Painting, Glass, Furniture, Textiles, Paintings and Mosaics, Phaidon Publishers Inc. , New York, 1960 p. 46
- ↑ "Gods in Color: Painted Sculpture of Classical Antiquity September 22, 2007 Through January 20, 2008, The Arthur M. Sackler Museum".
- ↑ Cecil Adams (6 October 1989). "In statues, does the number of feet the horse has off the ground indicate the fate of the rider?". The Straight Dope. Chicago Reader. Retrieved 9 June 2011.
- ↑ Collins online dictionary: Colossal "2. (in figure sculpture) approximately twice life-size."; entry in the Getty Art & Architecture Thesaurus® Online
