Borys Kleckin
Borys Kleckin (jid. באָריס קלעצקין, ur. 5 maja 1875 w Horodyszczu, zm. 18 września 1937 w Wilnie) – żydowski wydawca literatury i prasy jidysz związany z Wilnem, działacz Bundu.
| Data i miejsce urodzenia |
5 maja 1875 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 września 1937 |
| Zawód, zajęcie |
wydawca |
Życiorys
edytujBorys Kleckin urodził się 5 maja 1875 roku w Horodyszczu koło Nowogródka[1], w zamożnej[2] rodzinie rabinackiej[3]. Odebrał tradycyjne żydowskie wykształcenie religijne, poszerzone o świeckie nauczanie indywidualne[1][3]. W dzieciństwie jego rodzina przeniosła się do Wilna[1].
Młodo zaczął angażować się w działania kółek robotniczych w Wilnie, wspierał także propagowanie jidysz jako języka narodowego Żydów[1]. W 1896 roku zaczął angażować się w publikowanie i rozpowszechnianie literatury żydowskiej[1]. W 1910 roku uruchomił wydawnictwo Wilner Farłag fun B.A. Kleckin[1][3], które wydawało literaturę jidysz, tłumaczenia literatury obcej oraz prace naukowe[3]. Działalność wydawnictwa, na którą poświęcił własny majątek, przerwała I wojna światowa, podczas której Kleckin zamieszkał w Rosji, prowadząc interesy handlowe, ale i nadal publikując, tym razem literaturę dla dzieci i podręczniki[1]. W 1917 znalazł się w komitecie Bundu[1][3].
Po wojnie Kleckin wznowił działalność własnego wydawnictwa, w 1925 roku przenosząc jego centralę z Wilna do Warszawy, gdzie firma stała się jednym z najważniejszych wydawnictw zajmujących się literaturą jidysz[1][3]. Kleckin publikował najpoważniejsze utwory literatury jidysz, jak i literaturę światową w tłumaczeniu, ale i prace naukowe i popularnonaukowe. Odegrał także znaczącą rolę mecenasa młodych pisarzy żydowskich[1][3]. W jego wydawnictwie ukazały się dzieła m.in. Icchoka Lejba Pereca, Szolema Alejchema, Pereca Hirszbejna, H. Lejwika, Mojżesza Nadira, Józefa Opatoszu, Isaaka Bashevisa Singera czy Ojzera Warszawskiego[2]. Kleckin publikował także czasopisma, w tym tygodnik literacki „Literarisze Bleter”[1] i czasopismo „Jidisze Filologie” YIVO[2]. Alter Kacyzne stwierdził, iż Kleckin w pewnym momencie miał wpływ na całość działalności wydawniczej w jidysz, który wykorzystał, by „wynieść literaturę jidysz na wyższy poziom”[2]. Z kolei Melech Rawicz nazwał Kleckina „pierwszym prawdziwym wydawcą współczesnej literatury jidysz”[2].
Kleckin zmarł 18 września 1937 roku w Wilnie[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l Danuta Dąbrowska, Izaak Grinfeld, Kleckin Borys, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. XII, Instytut Historii PAN, 1966–1967, s. 551.
- ↑ a b c d e Zachary M. Baker, Kletskin, Boris Arkadevich [online], YIVO Encyclopedia [dostęp 2023-08-28] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Zofia Borzymińska, Marian Fuks, Rafał Żebrowski, Kleckin Borys, [w:] Polski słownik judaistyczny [online], delet.jhi.pl [dostęp 2023-06-08] (pol.).