Armenian

edit

Etymology

edit

Learned borrowing from Old Armenian բուռն (buṙn).

Pronunciation

edit

Adjective

edit

բուռն (buṙn) (superlative ամենաբուռն)

  1. impetuous, vehement; violent
    բուռն ծափերbuṙn capʻerwild applause

Declension

edit
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
singular plural
nominative բուռն (buṙn) բուռններ (buṙnner)
dative բուռնի (buṙni) բուռնների (buṙnneri)
ablative բուռնից (buṙnicʻ) բուռններից (buṙnnericʻ)
instrumental բուռնով (buṙnov) բուռններով (buṙnnerov)
locative բուռնում (buṙnum) բուռններում (buṙnnerum)
definite forms
nominative բուռնը/բուռնն (buṙnə/buṙnn) բուռնները/բուռններն (buṙnnerə/buṙnnern)
dative բուռնին (buṙnin) բուռններին (buṙnnerin)
1st person possessive forms (my)
nominative բուռնս (buṙns) բուռններս (buṙnners)
dative բուռնիս (buṙnis) բուռններիս (buṙnneris)
ablative բուռնիցս (buṙnicʻs) բուռններիցս (buṙnnericʻs)
instrumental բուռնովս (buṙnovs) բուռններովս (buṙnnerovs)
locative բուռնումս (buṙnums) բուռններումս (buṙnnerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative բուռնդ (buṙnd) բուռններդ (buṙnnerd)
dative բուռնիդ (buṙnid) բուռններիդ (buṙnnerid)
ablative բուռնիցդ (buṙnicʻd) բուռններիցդ (buṙnnericʻd)
instrumental բուռնովդ (buṙnovd) բուռններովդ (buṙnnerovd)
locative բուռնումդ (buṙnumd) բուռններումդ (buṙnnerumd)

Derived terms

edit
edit

Old Armenian

edit

Etymology

edit

Likely a secondary n-stem based on the root noun Proto-Indo-European *bʰṓr (literally bearer, carrier), from *bʰer- (to bear, carry).[1][2][3] The figurative senses "power; violence; violent" developed secondarily from "hand, fist".[1]

Noun

edit

բուռն (buṙn)

  1. hand clenched for grasping, hitting etc.; a fist
  2. handful, fistful
    բուռն միbuṙn mia handful
  3. (figuratively) power, authority; violence, force, tyranny
  4. (figuratively) tyrant, usurper
  5. various idiomatic usages:
    բուռն հարկանելbuṙn harkanelto undertake, begin
    ի բուռն արկանել, առնուլ, զբռամբ ածել, արկանել, ընդ բռամբ ունելi buṙn arkanel, aṙnul, zbṙamb acel, arkanel, ənd bṙamb unelto take, to grasp, to arrest; to rule, to conquer, to subjugate
    բուռն հարկանել զօձեացbuṙn harkanel zōjeacʻto take by the neck
    ի բուռն գալ, անկանելi buṙn gal, ankanelto be taken, seized, arrested
    բուռն առնել, լինել, ի վերայ դնելbuṙn aṙnel, linel, i veray dnelto force, to offer violence
    ի բռին ունել, դնել զոգի/զոգիսնi bṙin unel, dnel zogi/zogisnto risk, to hazard, to expose oneself to peril
    • 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).3.1–4:[4]
      Է երէ ինչ, որ կոչի աւթողոփոս․ գազան սաստիկ էրէ․ մինչ որսորդաց չէ հնար զնա ի բուռն արկանել։ Եղջիւրս ունի երկայնս եւ սղոցաձեւս, մինչեւ զծառս մեծամեծս եւ բարձունս սղոցել․ եւ յորժամ ծարաւեսցի, գնայ յԱրածանի գետ եւ ըմբէ ջուր։
      Ē erē inčʻ, or kočʻi awtʻołopʻos; gazan sastik ērē; minčʻ orsordacʻ čʻē hnar zna i buṙn arkanel. Ełǰiwrs uni erkayns ew słocʻajews, minčʻew zcaṙs mecamecs ew barjuns słocʻel; ew yoržam carawescʻi, gnay yAracani get ew əmbē ǰur.
      • Translation by Gohar Muradyan
        There is an animal called autholops, an exceedingly fierce animal; until the hunters are unable to catch it. It has long horns in the shape of a saw, so that it is able to saw very large and high trees. And when it is thirsty, it goes to the river Aracani and drinks water.

Declension

edit

Adjective

edit

բուռն (buṙn)

  1. (figuratively) strong, violent

Declension

edit

Adverb

edit

բուռն (buṙn)

  1. (figuratively) violently, ardently; with violence
    բուռն դէտ/դէպ ունելbuṙn dēt/dēp unelto aim at

Derived terms

edit

Descendants

edit
  • Armenian: > բուռ (buṙ) (inherited), > բռունցք (bṙuncʻkʻ) (inherited), բուռն (buṙn) (learned)
  • Romani: burnek

References

edit
  1. 1.0 1.1 Lidén, Evald (1916) “Studien zur tocharischen Sprachgeschichte”, in Göteborgs högskolas årsskrift[1] (in German), volume 22, number 3, pages 32–34
  2. ^ Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume 1, Bern, München: Francke Verlag, page 129
  3. ^ Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, pages 123–124
  4. ^ Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6)‎[2], Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 91, 143

Further reading

edit
  NODES
Note 1