մետաքս

Armenian

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian մետաքս (metakʻs).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /meˈtɑkʰs/, [metɑ́kʰs]
• (Western Armenian) IPA^(key): /meˈdɑks/, [medɑ́kʰs]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Noun

մետաքս • (metakʻs)

1. silk

   Synonym: աբրեշում (abrešum)

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	մետաքս (metakʻs)	մետաքսներ (metakʻsner)
dative	մետաքսի (metakʻsi)	մետաքսների (metakʻsneri)
ablative	մետաքսից (metakʻsicʻ)	մետաքսներից (metakʻsnericʻ)
instrumental	մետաքսով (metakʻsov)	մետաքսներով (metakʻsnerov)
locative	մետաքսում (metakʻsum)	մետաքսներում (metakʻsnerum)
	definite forms
nominative	մետաքսը/մետաքսն (metakʻsə/metakʻsn)	մետաքսները/մետաքսներն (metakʻsnerə/metakʻsnern)
dative	մետաքսին (metakʻsin)	մետաքսներին (metakʻsnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	մետաքսս (metakʻss)	մետաքսներս (metakʻsners)
dative	մետաքսիս (metakʻsis)	մետաքսներիս (metakʻsneris)
ablative	մետաքսիցս (metakʻsicʻs)	մետաքսներիցս (metakʻsnericʻs)
instrumental	մետաքսովս (metakʻsovs)	մետաքսներովս (metakʻsnerovs)
locative	մետաքսումս (metakʻsums)	մետաքսներումս (metakʻsnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	մետաքսդ (metakʻsd)	մետաքսներդ (metakʻsnerd)
dative	մետաքսիդ (metakʻsid)	մետաքսներիդ (metakʻsnerid)
ablative	մետաքսիցդ (metakʻsicʻd)	մետաքսներիցդ (metakʻsnericʻd)
instrumental	մետաքսովդ (metakʻsovd)	մետաքսներովդ (metakʻsnerovd)
locative	մետաքսումդ (metakʻsumd)	մետաքսներումդ (metakʻsnerumd)

Old Armenian

Etymology

From Ancient Greek μέταξα (métaxa).

Noun

մետաքս • (metakʻs)

1. silk
   • 11th century, Grigor Magistros, Grigor Magistrosi tʻłtʻerə [The letters of Grigor Magistros] :

     Ասեն ի գռեհիկս թե մուրցացի ոմն զկանափ մետաքս կարծեալ ի Թրակացիս տանէր վաճառել․

     Asen i gṙehiks tʻe murcʻacʻi omn zkanapʻ metakʻs karceal i Tʻrakacʻis tanēr vačaṙel;

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	մետաքս (metakʻs)		մետաքսք (metakʻskʻ)
genitive	մետաքսի (metakʻsi)		մետաքսից (metakʻsicʻ)
dative	մետաքսի (metakʻsi)		մետաքսից (metakʻsicʻ)
accusative	մետաքս (metakʻs)		մետաքսս (metakʻss)
ablative	մետաքսէ (metakʻsē)		մետաքսից (metakʻsicʻ)
instrumental	մետաքսիւ (metakʻsiw)		մետաքսիւք (metakʻsiwkʻ)
locative	մետաքսի (metakʻsi)		մետաքսս (metakʻss)

i-a-type

	singular		plural
nominative	մետաքս (metakʻs)		մետաքսք (metakʻskʻ)
genitive	մետաքսի (metakʻsi)		մետաքսաց (metakʻsacʻ)
dative	մետաքսի (metakʻsi)		մետաքսաց (metakʻsacʻ)
accusative	մետաքս (metakʻs)		մետաքսս (metakʻss)
ablative	մետաքսէ (metakʻsē)		մետաքսաց (metakʻsacʻ)
instrumental	մետաքսաւ (metakʻsaw)		մետաքսաւք = մետաքսօք (metakʻsawkʻ = metakʻsōkʻ)
locative	մետաքսի (metakʻsi)		մետաքսս (metakʻss)
post-classical

o-type

	singular		plural
nominative	մետաքս (metakʻs)		մետաքսք (metakʻskʻ)
genitive	մետաքսոյ (metakʻsoy)		մետաքսոց (metakʻsocʻ)
dative	մետաքսոյ (metakʻsoy)		մետաքսոց (metakʻsocʻ)
accusative	մետաքս (metakʻs)		մետաքսս (metakʻss)
ablative	մետաքսոյ (metakʻsoy)		մետաքսոց (metakʻsocʻ)
instrumental	մետաքսով (metakʻsov)		մետաքսովք (metakʻsovkʻ)
locative	մետաքս (metakʻs)		մետաքսս (metakʻss)
post-classical

Derived terms

• բազմամետաքս (bazmametakʻs)
• մետաքսագործ (metakʻsagorc)
• մետաքսահիւս (metakʻsahiws)
• մետաքսառէչ (metakʻsaṙēčʻ)
• մետաքսեայ (metakʻseay)

Descendants

• → Armenian: մետաքս (metakʻs)

Further reading

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “մետաքս”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “մետաքս”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “մետաքս”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy