User:咽頭べさ/Mon Picture dictionary

Hello welcome မ္ၚဵုရအဴ ဒုင်တၠုင်ဏာရအဴ

နိဒါန်Introduction

edit

I have resolved to devote all my energies to the writing of this text for the benefit of those who desire to be clever in three languages English, Mon and Mon Pali. တၞဟ်နဖဵုညးမၞုံပၟိက် သၟိက်ဂွံစဳကၠးဆိုက်ဗဒက်အာ ပ္ဍဲအရာပိဘာသာ အၚ်္ဂလိက်၊ မန်၊ ပါဠိမန်တံဂှ်တုဲ အဲဖျေံသန္နိဋ္ဌာန်စိုတ်၊ ဟွံဖိုတ်သ္ပလွဳ၊ စဳဇန်ချူခၞံဗဒှ်လဝ်ပြကိုဟ်ဝွံရောၚ်။ This text will help not only the people in Burma, but also every nationalist who knows English. Foreigners who understand English get much help from this text also to be able easily to read Mon and Mon Pali characters လိက်ဏံဝွံထံက်ပၚ်ကဵုဆညးမၞုံပ္ဍဲဍုၚ်မန်ဗၠာဲဏံဓဝ်ဟွံသေၚ်၊ ဍေံမလေပ်ထံက်ပၚ်ကဵုဇၟာပ်ဇၟာပ်ဂကူဇာတိညးမလေပ်လိက်အၚ်္ဂလိက်တံဂှ်ရောၚ်။ and then I compiled this text to meet the demand of the students of English and Mon which are now getting a world-wide recognition. ကောန်ဍုၚ်သၟာၚ်မလေပ်လိက်အၚ်္ဂလိက်တံဂှ်တၞဟ်နဗှ်အခဝ်မန်၊ မန်ပါဠိဒးလောဲသွာဂှ်လေဝ် နူလိက်ဏံဂွံအထံက်ပၚ်ဗွဲဂၠးတိ သ္ပလဝ်စၟတ်သမ္တီရ။ တၞဟ်နသ္ဂောံဒးကဵုပၟိက်စိုတ် ကွးဘာဗ္တောန်လိက် ဘာသာအၚ်္ဂလိက်ကဵုပါဠိတံဂှ်ကီုတုဲ အဲမ္ဒးချူပကောံခၞံဗဒှ်လဝ်ပြကိုဟ်ဂွံမိဂ္ဂး။

Members, organs and component parts of the body အၚ်္ဂအဝယ်ဂမၠိုၚ် မစပ်ကဵုခန္ဓကာယ၊ သရဳရ ပဋိဗဒ္ဓါနိ

edit
English Mon Mon Pali
Body ခန္ဓကာယ သရဳရံ
Head က္ဍိုပ် သဳသံ
Forehead တၞေၚ် ကလာဋော
Eye မတ် အက္ခိ
Ear ကတောဝ် ကဏ္ဏော
Tongue လတာ် ဇိဝှာ
Nose မုဟ် နာသာ
Mouth ပါၚ် မုခဒွါရံ
Jaw ဇုတ်ဟၟၚ် ဟနုကာ
Tooth ဇ္ၚေက် ဒန္တော
Lip သၟန်ပါၚ် သြဋ္ဌော
Chin ထမိပ် စုပုကံ
Neck ကအ် ဂဳဝါ
Shoulder ပၞး အံသောခန္ဓော
Armpit ပါၚ်ကၞက် ကစ္ဆော
Hand တဲ ဟတ္ထော
Arm [upper] သပါတဲ ဗာဟု
Elbow တၚ်တဲ ကပ္ပရော
Wrist ကအ်တ မဏိဗန္ဓေ
Finger လပုတ်တဲ အၚ်္ဂုလဳ
Breast ဂၠံတှ်ဂၠးသိုဟ် ဥရော
Nipple တှ်ပဋ္ဌမ်တှ် ထနော
Back စး ပဳဋ္ဌိ
Belly ဗုၚ်ဂၞဴ ကုစ္ဆိ
Hip ဂၞိၚ်စၚာၚ်ဂၞိၚ် ဇဃနံ
Thigh ဒဳ ဥုရု
Knee တၚ်ကၞံၚ် ဇာဏု
The calf of the leg ဂဒအ်ဗြာတ်မၞိဟ် ဇၚ်္ဃာ
Foot ဇိုၚ် ပါဒေါ
Ankle မတ်စိၚ် ဂေါပ္ဖကော
Heel ဂနေဟ် ပဏှိ
The male organ အၚ်္ဂဇတ်တြုံ အၚ်္ဂဇာတံ
The female organ အၚ်္ဂဇတ်ဗြဴ ယောနိ
Excrement အသုဘအိက် ၀စ္စံ
Anus တရၚ်တြဴဇၞော်၊ ၀စ္စမဂ် ဂုဒ
Urine ဍာ်ပဿဴ၊ တြဴသၟတ် မုတ္တံ
Bone ဇုတ် အဋ္ဌိ
Rib ဇုတ်သကဲ ဖါသုကာ
Flesh ဖျုန် မံသံ
Skin စၞာံ စမ္မံ
Blood ဆီ လောဟိတံ
Sinew; nerve လတေၚ် နှာရု
Nail သၞေမ်ဇိုၚ်တဲ နခေါ
Sliva ဍာ်ပါၚ် ခေဠော
Bile ကၠၚ်တၟတ် ပိတ္တံ
Phlegm သၠေဟ် သေမှော
Sweat ပဠက် သေဒေါ
Hair သော်က္ဍိုဝ် ကေသာ
Knot of hair သော်ယံၚ် ဓမ္မိလ္လော
Hair on the body သော်ဇတု လောမံ
Beard သော်ပါၚ်မုၚ် မဿု
Moist aches သော်ပါၚ် ဒါဠိကာ
Eyelash သော်ကၞေၚ်မတ် ပခုမံ
Eyebrow ကၞေၚ်မတ် ဘမု
Tears ဍာ်ရမတ် အဿု
Pupil of the eye ခ္ဍောၚ်မတ် နေတ္တတာရာ
Skull ဂၞာက္ဍဟ် သဳသကပလော
Throat ခ္ဍောၚ်ကအ် ဂလနာဠိ
Palm ဂတာတဲ ဟတ္ထတလံ
Sole ဂတာဇိုၚ် ပါဒတလံ
Waist ဂၞိၚ် မစ္ဇျော
Abdomen ဂၞဴဍောတ်သၟဝ်ကၠိုက် ပဿဴမၞုံပ္ဍဲဍေံ ၀တ္ထိ
Flank သကဲဂၞိၚ် အံကော
Bowels ကြုတ်ဇၞော် အန္တံ
Messentery ကြုတ်ဍောတ် အန္တဂုဏံ
Stomach ဗုၚ်ဂၞဴအာဟာရ ဥဒရံ
Kidneys စွက်ဂြိုတ် ၀က္ကံ
Heart ဂၠံစိုတ်ဟဒယ ဟဒယ
Liver ဖျန်ဂြိုဟ် ယကနံ
Pleura စၠာၚ် ကိလောမကံ
Spleen ပဠိ ပိဟကံ
Lungs ကသအ် ပပ္ဖါသံ
Pus ပတိုဟ် ပုဗ္ဗော
Fat ကၠေၚ်မိတ် မေဒေါ
Lymph ကၠေၚ်အယိၚ် ၀သာ
Snot ခၟောဝ် သိၚ်္ဃာဏိကာ
Synovial fluid ခရဵု လသိကာ
Brain ဗြံက်က္ဍဟ် မတ္ထလုၚ်္ဂံ
Marrow of the bone ၜဝ်ဇုတ် အဋ္ဌိမိဉ္ဇံ

၀တ္ထာဘရဏာနိ Garments and ornaments ဗွိုက်လ္တက်ကယျိုၚ်ကယျဝ်ဂမၠိုၚ်

edit
English Mon Mon Pali
Cloth ယာတ်ဗွိုက်လတက် ၀တ္ထံ
Lower-garment ဂၠိက်သဋ္ဌိုၚ် နိဝါသနံ
Upper-garment ယာတ်စၞေဟ် ဥတ္တရဳယံ
Jacket-coat ပလောံ ကဉ္စုကော
Hat or cap ခၟော်၊ ကထုပ် နာလိပဋ္ဌော
Calico; cloth (Made of cotton) ယာတ်တောဝ် ကပ္ပါသိကံ
Silk တောဝ်သုပ်ယာတ်သုတ် ကောသေယျံ
Blanket; wooden-cloth ယာတ်ကၟဝ် ကမ္ဗလံ
Slippers ဒၞပ်သၠိုက်မွဲဒကုတ် ပါဒု
Sandal ဒၞပ်သၠိုက်သီုစးဇိုၚ် ဥပါဟနော
Shoe ဒၞပ်သၠိုက် ပါဒုကာ
Belt; waist band ဇုက်ဂတ်ဂၞိၚ် ကာယဗန္ဓနံ
Turban ထၟိၚ်က္ဍိုပ်ယာတ်ဖေၚ် သဳသဝေဋ္ဌကံ
Earring သၞေက် ကုဏ္ဍလံ
Collar ယာတ်ဂတ်ကအ် ဂဳဝေယျံ
Bracelet လကံက်တဲလက်ကြာပ် ၀လယော
Necklace ဇုက်ကၟက်ကအ် ဟာရော
(Finger) ring လစိန် အၚ်္ဂုလဳယကံ
Crown or diadem ၝောံကိုဋ် ကိရဳတံ
Signet ring လစိန်တဆိပ်မၞုံကဵုအက္ခဝ် မုဒ္ဒိကာ
A woman’s girdle ဇုက်ဂၞိၚ်မၞိဟ်ဗြဴ မေခလာ
A string of Pearls ဇမန်ဗၠဲ မုတ္တာဝလဳ
An ornament for the forehead ဗြကၞေၚ် ဥဏှဳသံ
Handkerchief ယာတ်တဲ ဟတ္ထပုဉ္ဆနံ
Napkin ယာတ်ဇိုတ်တဲ ဟတ္ထပုဉ္ဆနံ

People (Human Beings) ဇန်ဂမၠိုၚ်၊ မနုဿာ

edit
English Mon Mon Pali
Man မၞိဟ်တြုံ ပုရိသော
Woman မၞိဟ်ဗြဴ ဣတ္ထဳ
Boy ကောန်ၚာ် ဒါရကော
Little boy ကောန်ၚာ်ကြံု ကုမာရော
Girl ကောန်ၚာ်ဗြဴ ဒါရိကာ
Little girl သၟတ်ဗြဴကညာ ကညာ
Baby; infant ကောန်ၚာ်သၟတ် ဥတ္တာနသေယျကော
Youth သၟတ်ဗၠာဲ ယုဝါ
Young man ဗၠာဲ တရုဏော
Maiden သၟတ်ဝုတ် ယုဝတီ
Young woman ဝုတ် တရုဏဳ
Gaffer; old man ညးဇၞော်ဗျု မဟလ္လကော
Gammer; old woman မိဇၞော်ဗျု မဟလ္လကဳ
Widow ဗြဴကၟာဲ ဝိဓဝါ
Nurse မိမိန်ၝဲဗမဴ ဓါတဳ
Friend မိတ်သဟာဲပြောဲဇွာ မိတ္တော
Enemy; foe သၞသကြု သပတ္တော
Neighbor ညးမတန်တဴပ္ဍဲဇရေၚ် ပဋိဝိဿကော
Brahman ဗြမၞး ဗြာဟ္မဏော
Brahman woman ဗြမၞးဗြဴ ဗြာဟ္မဏဳ
King သၟိၚ် ရာဇာ
Queen ဂၞကျာ် ရာဇမဟေသဳ
Prince ကောန်သၟိၚ် ရာဇကုမာရော
Princess ကောန်သၟိၚ်ဗြဴ ရာဇကုမာရဳ
Poor ဍေံမဒိုက်ဂတ် ဒဠိဒ္ဒေါ
Rich ဍေံမသိုက် ဓနုဝါ
Fool ဍေံမဒိုဟ်ဓီု ဗာလော
Wise ဍေံမၞံုကဵုပညာ ပဏ္ဍိတော
Wise man ညးမၞံုကဵုပညာ ပဏ္ဍိတော
Wise woman ဗြဲမၞံုကဵုပညာ ပဏ္ဍိတောဣတ္ထဳ
Deaf ဍေံမဍိုၚ် ဗဓိရော
Dumb ဍေံမကၠဴ မုဂေါ
Blind ဍေံမကၠက် အန္ဓော
Blind in one eye ဍေံမကၠက်မတ်မွဲဒိုဟ် ကာဏော
Bald က္ဍိုပ်ဟဠောတ် ခလ္လာဋော
Lame ဇိုၚ်ခေအ် ခဉ္ဇော
Hump-backed စးကုန် ခုဇ္ဇော
Dwarf ညးဂၠေံသဝ် ဝါမနော
Cripple ညးမကဝ်ဇိုၚ်တဲ ပိဋ္ဌသပ္ပဳ
Squint-eyed မတ်အေဲ ၀လိရော
Insane ဍေံမကြအ်ဥမတ် ဥမ္မတ္တော

Personal pronouns ပုဂ္ဂလိကသဗ္ဗနာမ်ဂမၠိုၚ်၊ ပုဂ္ဂလိကသဗ္ဗနာမာနိ

edit
English Mon Mon Pali
I အဲ အဟံ
My; mine ဒဒက်တဴကဵုအဲ မယှံ
Me ဟိုန်အဲ မံ
By me မိန်အဲ မယာ
From me နူအဲ မယာ
To me ကုအဲ မယှံ
We ပိုဲ မယံ
Us ဟိုန်ပိုဲ အမှေ
Our; ours; of us ဒဒက်တဴကဵုပိုဲ အမှာကံ
To us ကုပိုဲ အမှာကံ
From us နူပိုဲညးဂမၠိုၚ် အမှေဟိ
By us မိန်ပိုဲညးဂမၠိုၚ် အမှေဟိ
You; thou ဗှေ်တၠအဲ တွံ
Your; yours; thy; thine ဒဒက်တဴကဵုတၠအဲ တုယှံ
You; thee ဟိုန်တၠအဲ တံတုဝံ
By you (Sing.) မိန်တၠအဲ တယာ
From you နူတၠအဲ တယာ
To you ကုတၠအဲ တုယှံ
You ၚ်မၞးတံညးဂမၠိုၚ် တုမှေ
You (Object) ဟိုန်မၞးတံ တုမှေ
Your; Yours ဒဒက်တဴတဵုမၞးတံ တုမှာကံ
To you ကုမၞးတံ တုမှာကံ
By you မိန်မၞးတံ တုမှေဟိ
From you နူမၞးတံ တုမှေဟိ
He ၚ်ညးဂှ် သော
His ဒဒက်တဴကဵုညးဂှ် တဿ
Him ဟိုန်ညးဂှ် တံ
To him ကုညးဂှ် တဿ
By him မိန်ညးဂှ် တေန
From him နူညးဂှ် တမှာ
They ၚ်ညးတံဂှ် တေ
Them ဟိုန်ညးတံဂှ် တေ
Their; theirs ဒဒက်တဴကဵုညးတံဂှ် တေသံ
To them ကုညးတံဂှ် တေသံ
By theme မိန်ညးတံဂှ် တေဟိ
From them နူညးတံဂှ် တေဟိ
She ၚ်ညးဗြဴဂှ် သာ
Her (Object) ဟိုန်ညးဗြဴဂှ် တံ
Her; hers ဒဒက်တဴကဵုညးဗြဴဂှ် တဿာ
To her ကုညးဗြဴဂှ် တဿာ
By her; in her မိန်ညးဗြဴဂှ်၊ ပ္ဍဲ တာယ
From her နူညးဗြဴဂှ် တာယ
They (feminine) ၚ်ဗြဴတံဂှ် တာ
Their ဟိုန်ညးဗြဴတံဂှ် တာယော
Tour; theirs ဒဒက်တဴကဵုညးဗြဴတံဂှ် တာသံ
To them ကုညးဗြဴတံဂှ် တာသံ
By them မိန်ညးဗြဴတံဂှ် တာဟိ
From them နူညးဗြဴတံဂှ် တာဟိ
In them ပ္ဍဲညးဗြဴတံဂှ် တာဟိ

Medicinal herbs and drugs တပ်ဗျဂဥဲဂမၠိုၚ်၊ အပေါတ်ဂဥဲဂမၠိုၚ် ဘေသဇ္ဇာနိ

edit
English Mon Mon Pali
Beleric myrobelan ဆုမကၠဵု ဝိဘဳတကဳ
Emblic တၞံတလုဲ အာမလကဳ
Green ginger လဂဝ်ဟနေက် သိၚ်္ဂိဝေရံ
Dried ginger လဂဝ်သကဟ် မဟောသဓံ
Deodar pine ဆုဒေဝဒါ ဒေဝဒါရု
Rock Salt ၜဵုသိန္ဓဴ သိန္ဓဝေါ
Betel ဇဗၠု တမ္ဗုလ
Camphor ပရုတ် ကပ္ပူရော
Guricha ဇုက်မြေက်ဂွဝ် ပူတိလတာ
Sandal wood ကြက်စၠန်ဗ္တာၚ်၊ စၠန်ဗကေတ် စန္ဒနော
Ren sandal wood ကြက်စၠန်ဗကေတ် ရတ္တစန္ဒနံ
Swallow wort တၞံသဘိက် အက္ကော
Aloe wood အဂၠဴ (ဂကူစၠန်) အဂရု၊ အဂလု
Gallochum စၠန်လမ္စံက် ကာဠဳယံ
Saffron ကုမ်ကမာန်၊ စၠန်ဗကေတ် ကုၚ်္ကုမံ
Musk ဂဒဵု ကတ္တူရဳကာ
Long pepper တၞံကဴကၞိ ပိပ္ဇလိ
Cloves ပ္ကဴဝါၚ် လဝၚ်္ဂံ
Nutmeg သတ်ဇာဒိဖဵု ဇာတိဖလံ
Mace ထိုက်သတ်ဇာဒိဖဵု ဇာတိကောသော
Resin ယတဝ်ဂၠဝ် ယက္ခဓူပေါ
Exudation of asafetida ၚု ဟိၚ်္ဂု
Turpentine ဇၜိုတ်ဆုသ္ၚဴ ကၠေၚ်သ္ၚဴ သရလဒ္ဒဝေါ
Collyrium ဂဥုဲယန်မတ် အဉ္ဇနံ
Orris root ချောဲဒဇိပ်ဗ္တာၚ် ဂေါလောမဳ
Dubba grass ရိုဟ်ချောဲဒဇိပ် ဂေါလောမဳ
Clitoria တၞံယန်လမ္စံက် ဂိရိကဏ္ဏဳ
Cardamom မအဳ ဨလာ

Hospital, Disease. ရုၚ်ဂဥုဲ၊ ယဲဂမၠိုၚ်။ အာရောဂျသလာ၊ ရောဂါ

edit
English Mon Mon Pali
Health မသက္ကုယဲ အာရောဂျံ
Patient; sick ညးမဂိယဲ ရောဂဳ
Doctor; physician အ္စာသဝ်၊ ညးမၞုံပညာ ဝေဇ္ဇော၊ ဘိသက္ကော
Medicine ဂဥုဲ ဘေသဇ္ဇံ
Bandage ယာတ်ဂွဳသရ ၀ဏပဋိစ္ဆာဒကော
Surgeon အ္စာသဝ်ဝဳသြပါ်ကရေက် သလ္လကတ္တော
Curing; physicking ပွပလွဳပရာယဲ တိကိစ္ဆာ
Decoction ပွမတုပ်ဂဥုဲဍာ် ကသာယော
Pill ဂဥိုမ ဂုဠကာ
Ointment ကၠေၚ်ပၠုဲလံက် အာလေပေါ
Powdered-medicine ဂဥုဲတၟိလံက် စုဏ္ဏံ
Oil ကၠေၚ် တေလံ
Fever ယဲဇွဟ် ဇရရောဂေါ
Consumption ယဲခ္ဍက်သ္ကဟ်၊ ယဲဟရေဝ်ဟရောတ် ကာသော
Asthma ယဲသၟတ် သာသော
Catarrh ယဲချိုပ်ခဍက် ပိနာသော
Small-pox ယဲပရန် မသူရိကာ
Cholera ယဲဂၞဴအာ၊ ယဲဂအံဂၞဴအာ ဝိသူစိကာ
Bilious dysentery ယဲဂၞဴကိတ်ဆီစှေ် ပက္ခန္ဒိကာ
Dysentery ယဲဂၞဴကိတ်ဆီစှေ်လောန် အတိသာရော
Hemorrhoids; piles ယဲက္ဍိုပ်အရုတ် အရိသံ
Intumescence; swelling ယဲဂုဟ်၊ ယဲသောထော သောဖေါ၊ သောထော
Vomiting ပွမဂအအ် ၀မဆု
Leprosy ယဲခါဒုတ် ကုဋ္ဌံ၊ ကစ္ဆု
Boil ယဲဗြိုအ် ဂဏ္ဍော
Itch ယဲခၞော် ကဏ္ဍု
Epilepsy ယဲဇတုက်ကၠိက် အပမာရော
Sore or wound သရ ၀ဏော
Elephantiasis of the scrotum ယဲဗရိုက်၊ ယဲခၟာဲလိၚ်မဂုဟ် ဝါတဏ္ဍ
Insanity; madness ပွမကြအ် ဥမ္မဒေါ

Notification text

edit
Mon letters that are used to write Mon words
ဗျဉ်မန်၃၅35 Mon consonants
က k (/kaˀ/) kh (/kʰaˀ/) g (/kɛ̤ˀ/) gh (/kʰɛ̤ˀ/) ṅ (/ŋɛ̤ˀ/)
c (/caˀ/) ch (/cʰaˀ/) j (/cɛ̤ˀ/) jh (/cʰɛ̤ˀ/) ñ (/ɲɛ̤ˀ/)
ṭ (/taˀ/) ṭh (/tʰaˀ/) ḍ (/ɗaˀ/~[daˀ]) ḍh (/tʰɛ̤ˀ/) ṇ (/naˀ/)
t (/taˀ/) th (/tʰaˀ/) d (/tɛ̤ˀ/) dh (/tʰɛ̤ˀ/) n (/nɛ̤ˀ/)
p (/paˀ/) ph (/pʰaˀ/) b (/pɛ̤ˀ/) bh (/pʰɛ̤ˀ/) m (/mɛ̤ˀ/)
y (/jɛ̤ˀ/) r (/rɛ̤ˀ/) l (/lɛ̤ˀ/) w (/wɛ̤ˀ/) s (/saˀ/)
h (/haˀ/) ḷ (/laˀ/) b (/ɓaˀ/~[baˀ]) a (/ʔaˀ/) mb (/ɓɛ̤ˀ/~[bɛ̤ˀ])
သွဵုမန်၁၂12 Mon Vowels
(ɛ̀) အာ (ā) (i ) ဣဳ (ɔe) (u) ဥု (ao)
(aye) အဲ (ai) အော (o) အဴ (āi) အံ (òm) အး (ah)
Mon letters that are used to write Pali words
ဏ္ဏပါဠိရာမညတေတ္တိံသတိ 33 Mon Pāli consonants
က k ( /kaˀ/ ) kh ( /kʰaˀ/ ) ( /gaˀ/ ) gh ( /ghaˀ/ ) ṅ ( /ŋaˀ/ )
( /caˀ/ ch ( /cʰaˀ/ ) ( /jaˀ/ ) jh ( /jhaˀ/ ) ñaˀ/ ( /ñaˀ/ )
ṭ ( /taˀ/ ) ha ( /tʰaˀ/ ) ḍ ( /ɗaˀ/ ) ḍha ( /tʰɛ̀ˀ/ ) ṇ ( /naˀ/ )
t ( /taˀ/ ) Tha ( /tʰaˀ/ ) da ( /tɛ̀ˀ/ ) dha ( /tʰɛ̀ˀ/ ) na ( /nɛ̀ˀ/ )
p ( /paˀ/ ) ph ( /pʰaˀ/ ) ba ( /pɛ̀ˀ/ ) bha ( /pʰɛ̀ˀ/ ) me ( /mɛ̀ˀ/ )
ya ( /jɛ̀ˀ/ ) ra ( /rɛ̀ˀ/ ) la ( /lɛ̀ˀ/ ) va ( /vaˀ/ ) s ( /saˀ/ )
( /haˀ/ ) ḷ ( /laˀ/ ) အံ ṁ ( /(a)ṁ/ )
ဝဏ္ဏပါဠိရာမညအဋ္ဌ 8 Mon Pāli Vowels
(ɛ̀) အာ (ā) (i ) ဣဳ (ɔe) (u) ဥု (ao)
(aye) (ai)

For today just write this first I will continue to write tomorrow if writing this article takes a lot of time, my eyesight is not good. en:wikipedia:User:咽頭べさ

  NODES
Note 1