lekki

See also: Lekki

Fula

Alternative forms

• 𞤤𞤫𞤳𞥆𞤭

Noun

lekki ki (plural leɗɗe ɗe)

1. tree
2. medicine (traditionally often derived from woody plants)

Usage notes

• Common to all varieties of Fula (Fulfulde / Pulaar / Pular).

Old Polish

Alternative forms

• leki

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *lьgъkъ. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /lʲɛkkiː/
• IPA^(key): (15^th CE) /lʲɛkki/

Adjective

lekki (derived adverb lekko or po lekku or z lekka)

1. light (having little physical weight)

   Antonym: ciężki

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[1], page 323:

     Yerzmo moye yesth lekkye (iugum enim meum suave est et onus meum leve Mat 11, 30)

     [Jerzmo moje jest lekkie (iugum enim meum suave est et onus meum leve Mat 11, 30)]

2. light (agile, mobile)
   • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[2], [3], [4]}, volume XXV, page 179:

     Ipsa impregnata existens multum agilior, lekka, fuit

     [Ipsa impregnata existens multum agilior, lekka, fuit]

3. (attested in Masovia, Greater Poland) light (moderate, easy to bear, doable, not unpleasant)
   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 81:

     Nye gest sgodno any szą wydzy dostateczno za thako sznamyenythą szkodą lekky zaklad wszącz (pro damno tam notabili leve pignus recipi)

     [Nie jest zgodno ani się widzi dostateczno za tako znamienitą szkodę lekki zakład wziąć (pro damno tam notabili leve pignus recipi)]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 61v:

     Dico humanum povyądam vam lathwya a lekką rzecz kthora [mozycz] mozeczye sznoszycz ad Roma[nos]

     [Dico humanum powiadam wam łatwa a lekka rzecz która [mozycz] możecie znocić ad Roma[nos]]

4. calm; slow
   • 1885-2024 [c. 1450], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎^[5], volume IV, page 577:

     Lekke y powolne

     [Lekkie i powolne]

5. quiet
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[6], page 552:

     Spytal yego svyąthy Ian lyekyem glosem..., ktoremv odpovyedzyal myly Iesus tesch lyekkyem glossem (huic submissa voce quaerenti dominus submissa voce proditorem expressit)

     [Spytał jego święty Jan lekiem głosem..., ktoremu odpowiedział miły Jesus też lekkiem głosem (huic submissa voce quaerenti dominus submissa voce proditorem expressit)]

6. (attested in Pomerania, Greater Poland) humble, modest
   • 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[7], [8], [9]}, volume XXIV, Grochów, West Pomeranian Voivodeship, Kcynia, page 69:

     Virgines debent esse modeste cziche, lekke

     [Virgines debent esse modeste ciche, lekkie]

7. delicate, subtle
   • 1915 [End of the 15th century], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543‎^[10], page 522:

     Subtile przenykle, lekye

     [Subtile przenikłe, lekie]

8. rash, inconsiderate, reckless
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[11], page 142:

     Iesus... nye byl lyekych obyczayow (nunquam levis), nygdy nye byl prosno chodzącz, tesch nye byl gnyevlyvy

     [Jesus... nie był lekich obyczajow (nunquam levis), nigdy nie był prozno chodząc, też nie był gniewliwy]

Derived terms

nouns

• lekkość

 

verbs

 

Related terms

nouns

• lekkoważność

 

Descendants

• Polish: lekki
• Silesian: leki, letki

References

• Boryś, Wiesław (2005) “lekki”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “lekki”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “lekki”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “lekki”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “lekki”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “lekki”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish lekki.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈlɛk.ki/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈlɛk.ki/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛkki
• Syllabification: lek‧ki
• Homophone: Lekki

Adjective

lekki (comparative lżejszy or (obsolete) lekszy or (obsolete) lekciejszy, superlative najlżejszy or (obsolete) najlekszy or (obsolete) najlekciejszy, derived adverb lekko)

1. light (having little physical weight)

   Antonym: ciężki

2. light (delicate and agile, i.e. of a step)

   Antonym: ciężki

3. light; easy (not demanding much effort; not difficult)

   Antonyms: ciężki, trudny

4. light (easy to digest)

   Synonym: lekkostrawny

5. (of clothes) light (not thick)

   Synonym: cienki

6. light (of low intensity, i.e. of pain)

   Synonym: słaby

7. slight; light (small and easy to overlook)
8. light (uncomplicated and unsophisticated; focused on providing entertainment)

   Synonym: lekkostrawny

   Antonym: ciężki

9. (of armored things) light (having less armor and being more maneuverable)

   Antonym: ciężki

10. (colloquial, technology) small (taking up little memory)

    Synonym: ciężki

11. light (containing reduced amounts of certain substances considered harmful, i.e. of cigarette)
12. (in the comparative, colloquial, humorous) lighter (having spent or lost a certain amount of money)
13. (archaic) rash, inconsiderate, reckless

    Synonym: lekkomyślny

14. (obsolete) carefree (without concern)
15. (obsolete) cursory (not detailed or exact)

    Synonyms: pobieżny, powierzchowny

16. (obsolete) inconstant (frequently changing)

    Synonyms: niestały, zmienny

17. (obsolete) no-good (not worth much)

    Synonyms: see Thesaurus:zły

18. (Middle Polish, of a distance) small (located not far)

    Synonyms: bliski, niedaleki

19. (Middle Polish, of respect) small
20. (Middle Polish, of alcohol) weak (having little effect)

    Synonym: słaby

21. (Middle Polish, of medicine) mild acting
22. (Middle Polish) disgraceful
23. (Middle Polish) light; Further details are uncertain.
    • 1528, J. Murmelius, Dictionarius‎^[12], page 16:

      Levis. Leicht. Lekky.

      [Levis. Leicht. Lekki.]

Declension

Declension of lekki (velar)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	lekki		lekka	lekkie	lekcy	lekkie
genitive	lekkiego		lekkiej	lekkiego	lekkich
dative	lekkiemu		lekkiej	lekkiemu	lekkim
accusative	lekkiego	lekki	lekką	lekkie	lekkich	lekkie
instrumental	lekkim		lekką	lekkim	lekkimi
locative	lekkim		lekkiej	lekkim	lekkich

Derived terms

adjectives

• leciuśki
• leciutki
• lekkich obyczajów
• lekkuśki
• lekuśki

 

adverbs

• lekce
• lekką ręką
• z lekkim sercem

 

nouns

• krawiectwo lekkie
• lekka atletyka
• lekka śmierć
• lekki kawałek chleba
• lekki sen
• lekkie pióro
• lżejsza muza
• metal lekki
• przemysł lekki
• waga lekka

 

phrases

• niech ziemia lekką będzie

 

verbs

• mieć lekką rękę impf

 

Adverb

lekki (not comparable)

1. (Middle Polish) slowly; little by little

   Synonyms: powoli, pomału

Further reading

• lekki in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• lżejszy in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• lekki in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “1. lekki”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “2, lekki”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Renata Bronikowska (04.11.2017) “LEKKI”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “lekki”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “lekki”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “lekki”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 709