Ĥabarovsko

Premioj
	• Ordeno de la Oktobra Revolucio vd

Ĝemelurboj
	Villeurbanne ; Sanya (en) ; Ĉongĵin ; Mudancjan ; Hajkoŭo ; Buĉon ; Viktorio ; Harbino ; Niigata ; Portlando ; Musaŝino vd

Ĥabarovsko
city of krai significance (en) ; urbego ; urbo vd
Flago	Blazono
Administrado
Ĝemelurboj
	Villeurbanne ; Sanya (en) ; Ĉongĵin ; Mudancjan ; Hajkoŭo ; Buĉon ; Viktorio ; Harbino ; Niigata ; Portlando ; Musaŝino vd
Poŝtkodo	680000–680150
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	615 570 (2024) [+]
Loĝdenso	1 607 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	48° 29′ N, 135° 4′ O (mapo)48.483333333333135.06666666667Koordinatoj: 48° 29′ N, 135° 4′ O (mapo) [+]
Alto	72 m [+]
Areo	383 km² (38 300 ha) [+]
Horzono	UTC+10:00 [+]
	Ĥabarovsko (Ĥabarovska regiono)
	Situo de Ĥabarovsko
	Ĥabarovsko (Rusio)
	Situo de Ĥabarovsko
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Khabarovsk [+]
Premioj
	• Ordeno de la Oktobra Revolucio vd
	v • d • r

Ĥabarovsko (ruse Хабаровск) estas kosmopolita rusa urbo kaj la sola en la rusa fora oriento kiu neniam estis fermita por eksterlandanoj kaj neniel similas al la imago de Ruslando kiun eksterlandanoj kutime havas ^[1]. Ĝi estas la plej granda riverhaveno kaj situas sur la maldekstra flanko de la rivero Amuro ne tre for de la landlimo kun Ĉinio (Manĉurio).

Ĥabarovsko estas la ĉefurbo de la Ĥabarovska regiono kaj ĝisnuna ĉefurbo de For-orienta federacia regiono.

La temperaturo balanciĝas inter −40 °C (vintre) kaj +40 °C (somere).

Historio

Ĝi estis fondita en 1858 kiel armea posteno, kaj estis nomita laŭ la rusia eltrovinto Jerofej Ĥabarov. En 1872 estis konstruita riverhaveno. En 1880 la vilaĝo ricevis la statuson de urbo, kaj nomiĝis Ĥabarovka. Poste, en 1893, ĝis estis renomita Ĥabarovsko.

Fine de la 19-a jarcento Ĥabarovsko estis la centro de komerco kun feloj.

Japana okupacio de Ĥabarovsko dum la Rusia Enlanda milito, 1919.

Komence de la 20-a jarcento ĝi fariĝis grava komerca centro de la Rusa Ekstremoriento, ankoraŭ videbla al la bele restaŭritaj brikaj komercaj domoj laŭlonge de la rivero kaj la lignaj domoj kiuj sukcesis travivi la turdoman arkitekturon iom ĉie prezenta en Rusio.

Esperanto

Esperanto estis bone videbla siatempe, sed nuntempe ne plu. Al la plej fruaj pioniroj apartenis ankaŭ Fjodor Postnikov, komandinto de la tutmonde unua luftbalonfloto de kiu unu portis la esperantan nomon 'Espero'. Lia ĉevalo nomiĝis Esperanto kaj sur flanka muro de lia domo vidiĝis grandega verda stelo. Post lia foriro al Usono, la movado velkis^[2].

Turismo

Rusa ortodoksa katedralo kun alteco de 83 metroj estas unu el la plej altaj en Ruslando.

La urbocentro kaj la parkoj estas prizorgataj de la municipo, do bone flegataj, sed la kortoj kaj terenoj apud loĝejaroj estas propraĵoj de iliaj posedantoj, do ilia prizorgiteco dependas de priservantaj ilin privataj kompanioj.

Multaj stratoj en Ĥabarovsko havas duoblan arbovicon kaj ie tie estas konservataj pecojn de la tajgo. La veturejoj en la urba avenuo Amurski estas disigitaj de longa parko kun multaj promenantoj kaj biciklantoj sur la biciklaj vojoj^[1].

Ekonomio

La ekonomio de Ĥabarovsko baziĝas sur grandindustrio, ferindustrio kaj metalprilaborado. En Ĥabarovsko funkcias stablproduktada uzino, ĥemi-farmacia uzino kaj naftreciklada uzino.

Gi orientiĝas multe pli sur la plej vibraj mondaj ekonomioj de ĝiaj najbaroj, Ĉinio kaj Usono, ol de Moskvo. Rimarkindas ke nuntempe en Ĥabarovsko sin instalis multegaj japanaj kaj koreaj firmaoj^[1].

Transporto

Ĥabarovsko havas internacian flughavenon kun flugoj al Ĉinio, Japanio kaj Sud-Koreio, sed ankaŭ regulaj flugoj al Nord-Koreio.

La transsiberia fervojo ligas Ĥabarovskon al Moskvo.

La urbo estas konektita al la Hebrea aŭtonomio pere de 2,6 kilometroj longa ponto.

La Ĥabarovska tramo ekfunkciis la 5-an de novembro 1956 kaj trolebuso ekfunkciis la 17-an de januaro 1975.

Statistikoj

loko: 48.33 Norde, 135.06 Oriente
horzono: GMT+10h/11h
loĝantaro: 606.300 (en la aglomeraĵo, en 2001)

Vidu ankaŭ

Referencoj

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 (nederlanda) Herman Vuijsje, Survoje al Vladivostok (Op weg naar Vladivostok), p. 143-144, eld. Lubberhuizen, 2012.ISBN 978 90 5937 300 6
↑ Vera Chebotareva, Немногочисленные хабаровские знатоки универсального языка отмечают День эсперанто Статья полностью: Новости Хабаровска на Arkivigite je 2018-08-25 per la retarkivo Wayback Machine (Kelkaj gespertuloj en la internacia lingvo de Ĥabaraovsk festas la internacian tagon de Esperanto, Dvhab.ru, la 26-an de julio 2017, alirite la 24-an de aŭgusto 2018.

Ĥabarovsko en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Ĥabarovsko en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Ĥabarovsko en Vikinovaĵoj (Liberaj novaĵoj)

[:0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 (nederlanda) Herman Vuijsje, Survoje al Vladivostok (Op weg naar Vladivostok), p. 143-144, eld. Lubberhuizen, 2012.ISBN 978 90 5937 300 6

[2] Vera Chebotareva, Немногочисленные хабаровские знатоки универсального языка отмечают День эсперанто Статья полностью: Новости Хабаровска на Arkivigite je 2018-08-25 per la retarkivo Wayback Machine (Kelkaj gespertuloj en la internacia lingvo de Ĥabaraovsk festas la internacian tagon de Esperanto, Dvhab.ru, la 26-an de julio 2017, alirite la 24-an de aŭgusto 2018.

[1]

[2]