Borovsk

Borovsk
urbo vd
Flago	Blazono
Administrado
Ŝtato	Rusia Federacio
Regiono	Centra federacia regiono
Provinco	Kaluga provinco
Poŝtkodo	249010
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	12 686 (2023) [+]
Loĝdenso	1 215 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	55° 12′ N, 36° 29′ O (mapo)55.236.483333333333Koordinatoj: 55° 12′ N, 36° 29′ O (mapo) [+]
Alto	166 m [+]
Areo	10,44 km² (1 044 ha) [+]
Horzono	UTC+03:00 [+]
	Borovsk (Eŭropa Ruslando)
	situo en la eŭropa parto de Rusio
	Borovsk (Kaluga provinco)
	situo en la Kaluga provinco
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Borovsk [+]
	v • d • r

Borovsk (ruse Боровск) estas historia urbo en Kaluga provinco de Rusio. Ĝi estas centro de distrikto Borovsk. Laŭ la stato de 2023 en la urbo vivis 12 686 loĝantoj sur areo de 10,44 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 1 215 loĝantoj/km².

Geografiaj koordinatoj de la urbo estas: latitudo 55°12' norde, longitudo 36°29' oriente^[1]. Kodo de OKATO estas 29206501. La interurba telefona kodo estas 08438, la enurbaj telefonnumeroj estas kvinciferaj.

Borovsk situas sur montetoj norde de Kaluga provinco sur ambaŭ bordoj de rivero Protva, maldekstra enfluanto de Okao.

Historio

Monaĥejo de Pafnutij

Unuaj jarcentoj

Unuafoje Borovsk estis menciita en historia dokumento en 1358, sed la urbo ekzistis jam en la 13-a jarcento^[2]. Ĝi dum longa tempo apartenis al princlando Serpuĥov-Borovsk. En 1380 la loka princo Vladimir Andrejeviĉ kun sia taĉmento partoprenis la batalon sur kampo Kulikovo.

Vido de sur la monteto de Kremlo

Post fino de la princlando en 1456 Borovsk kun siaj ĉirkaŭaĵoj estiĝis en konsisto de Moskva princlando.

Sur la plej alta punkto de la urba teritorio situis Kremlo (fortikaĵo) kun princa palaco. La ligna muro forbrulis en 1634.

En 1444 apud la urbo estis fondita Borovska monaĥejo. Ĝin fondis estinta monaĥo de apuda monaĥejo Pafnutij (Parfenij) poste deklarita sanktulo. La monaĥejo subtenis politikon de Moskva Regno kaj ĝis la fino de 16-a jarcento fariĝis riĉa terposedanto.

Post akcepto de Borovsk en teritorion de Moskva Rusio tie loĝadis princaj taĉmentestroj.

Granda Malordo

Fine de la 16-a jarcento en Rusio grave plifortiĝis servuteco kio kaŭzis amasajn ribelojn de kampuloj kontraŭ la registaro. Tiam aperis organizantoj kiuj gvidis popolan lukton kontraŭ aganta ŝtata reĝimo. Lokaj loĝantoj same kiel en aliaj regionoj subtenis movadon de Ivan Bolotnikov (entute ĝin partoprenis pli ol 70 urboj).

Samtempe sur periferioj de la ŝtato aperis multe da antaŭe nekonataj homoj kiuj uzis subtenon de popolo por realigi siajn proprajn politikajn ambiciojn. En 1610 okazis grandega batalo inter armeo de Falsa Demetrio la 2-a (lin subtenis polaj kaj rusaj feŭdestroj ne konsentantaj kun politiko de Moskvo) kaj malgranda moskva taĉmento gvidata de princo Miĥail Volkonskij. Post 10-taga sieĝo de Borovska monaĥejo ĝi kaj la urbo estis detruitaj. Pereis - oficiale - 12 mil homoj (tamen, verŝajne, ĉi-kvanto estis sufiĉe artefarite plialtigita de aŭtoro).

Poste la urbo estis plejparte restarigita. Al la 17-a jarcento apartenas multaj detalaj statistikaj proskriboj de urboj. Do, ekzemple, en 1685 en Borovsk ekzistis 290 kortoj; 75 procentoj de loĝartaro okupiĝis pri legomĝardena laborado kaj komerco pri manĵaĵoj^[3].

"Bojarino Morozova" - pentraĵo de Surikov (Tretjakova galerio, Moskvo)

Centro de rusiaj malnovritanoj

Post famaj reformoj en la rusa ortodoksismo Borovsk fariĝis unu el la plej gravaj centroj de malnovritanoj (ankaŭ nomata Raskol).

Unu el la plej bone konataj kontraŭuloj de Nikona reformo estis ĉefpastro Avvakum. Dufoje - ekde la 9-a de marto 1666 ĝis la 13-a de majo 1666 kaj ekde la 5-a de septembro 1666 ĝis la 30-a de aprilo 1667 li estis prizonigita en la Borovska monaĥejo. Li tenis sin tiel ke fakte lin subtenis anoj de la monaĥejo. Pri sia vivo en Borovsk Avvakum rakontis en sia vivpriskribo.

Aliaj famaj ideologoj de Raskol - bojarino Morozova kaj ŝia fratino Urusova - ankaŭ estis malliberigitaj en Borovsk. Tie ili mortis kaj estis entombigitaj.

Ĝis 1917 70% de loĝantaro estis malnovritanoj.

Monumento de Ciolkovskij

18-a kaj 19-a jarcentoj

Dum la epoko de Petro la Unua Borovsk eniĝis en Moskvan gubernion.

En 1777 estis akceptita ĝia blazono. Laŭ statistiko, en Borovsk tiam estis 5175 loĝantoj, 714 domoj kaj 11 preĝejoj.

En oktobro 1812 tie ripozis Napoleono Bonaparte dum la Franca invado al Rusio (la domo kie li loĝis restis ĝis nun). Dum tiuj eventoj la urbo estis evakuita.

Dum la 19-a jarcento en Borovsk disvastigiĝis metioj kaj aperis manfarejoj. En la 1830-aj jaroj en la urbo jam funkciis kelkaj dekoj da entreprenoj (fabrikoj, manufakturoj ktp.) Tamen plua serioza evoluo de ekonomio ne okazis pro manko de bonaj transportaj vojoj (la plej gravaj vojoj trapasis preter la urbo).

En Borovsk vivis kaj laboris famaj filozofoj, kreintoj de filozofio de "kosma teorio": Nikolaj Fjodorov kaj Konstantin Ciolkovskij. Ciolkovskij ekde 1887 ĝis 1891 instruis en lernejo de Borovsk.

Borovskij monaĥejo

20-a jarcento kaj nuna situacio

Post la Oktobra revolucio de 1917 Borovsk kaj ĝia ekonomio plu evoluis. Lokaj fabrikoj estis ŝtatigitaj.

En 1918 — 1920 la monaĥejo Borovskij ĉesis funkcii kaj restis kiel muzeo. El la monaĥejo Borovskij oni forprenis multekostajn aĵojn por helpi al malsatuloj, kion dekomence kontraŭis riĉaj ortodoksistoj. En 1923 la muzeo evoluis kaj pligrandiĝis. Ĝi estis populara historia muzeo kaj ekzistis ĝis 1991 kiam la Rusa Ortodoksa Eklezio denove ekposedis ĝian teritorion.

Dum la Dua mondmilito Borovsk estis okupita de faŝista armeo ekde la 14-a de oktobro 1941 ĝis la 4-a de januaro 1942. Ekde 1944 ĝi apartenas al tiam organizita Kaluga provinco.

Komence de la 21-a jarcento Borovsk estas malgranda urbo kun 12 mil loĝantoj. Multaj entuziasmuloj okupiĝas pri regionografio de Borovsk, funkcias urbaj muzeoj kaj bibliotekoj.

Samtempe en la urbo aperis nova interesa vidindaĵo: pentristo Vladimir Ovĉinnikov ornamis multajn konstruaĵojn per siaj bildoj^[4]. En Borovsk estis pli ol cent bildoj dediĉitaj al historio de la urbo kiuj rapide fariĝis famaj en Rusio kaj eksterlande. Tamen jam post kelkaj jaroj la nova urbestro ordonis neniigi ilin^[5] (en 2012 kelkaj bildoj ankoraŭ videblas)

Vidindaĵoj

Borovska monaĥejo

Loĝantaro

Loĝantaro de la urbo laŭ jaroj^[6]:

Jaro	Loĝantaro (miloj)
1856	9,1
1897	8,4
1913	9,7
1926	5,8
1931	8,4
1959	10,9
1970	12,3
1979	13,6
1989	13,4
1992	14,6
1996	14,6
1998	14,4
2000	14,1
2001	13,9
2003	11,9
2005	11,7
2006	11,7
2007	11,8
2008	11,8
2010	11,7
2011	12,3
2012	12,1

Transporto

Fervojo en Borovsk ne ekzistas. La plej proksima fervoja stacio situas en la urbo Balabanovo de distrikto Borovsk. De la stacio "Balabanovo" ekzistas regula trafiko ĝis centro de Borovsk.

Borovsk estas kunligita per loka publika trafiko (aŭtobusoj, marŝrutkoj) kun Obninsk, Balabanovo kaj proksimaj setlejoj^[7].

Gravuloj

Referencoj

↑ Pagaro pri urboj de Rusio ruse
↑ "Калуга. Опыт исторического путеводителя по Калуге и главнейшим центрам губернии", Dmitrij Malinin (1912, ruse)
↑ "Боровский край в истории России"
↑ Pentraĵoj de Ovĉinnikov angle
↑ Historio de konflikto inter Ovĉinnikov kaj urba estraro^{[rompita ligilo]} ruse
↑ Enciklopedio "Moj gorod" ruse
↑ Horaro de aŭtobusoj Arkivigite je 2013-07-26 per la retarkivo Wayback Machine ruse