Nikolaj Gogol
Nikolaj Vasiljeviĉ GOGOL (ruse Николай Васильевич Гоголь, ukraine Микола Васильович Гоголь; naskiĝis la 1-an de aprilo 1809, mortis la 4-an de marto 1852 en Moskvo) estis rusia kaj ukraina verkisto.
Nikolaj Gogol | |||||
---|---|---|---|---|---|
Nikolaj Gogol
| |||||
Persona informo | |||||
Микола Васильович Гоголь-Яновський гербу Яструбець | |||||
Naskonomo | Микола Васильович Яновський | ||||
Naskiĝo | 1-an de aprilo 1809 en Veliki Soroĉinci, Rusia Imperio (nun Ukrainio) | ||||
Morto | 4-an de marto 1852 en Moskvo, Rusia Imperio | ||||
Tombo | Novodeviĉje tombejo (1931–) 55° 43′ 28″ Nordo 37° 33′ 18″ Oriento / 55.72453 °N, 37.55506 °O (mapo) Daniela monaĥejo (–1931) vd | ||||
Religio | ortodoksismo vd | ||||
Nacieco | ukraino | ||||
Etno | ukrainoj vd | ||||
Lingvoj | rusa • ukraina vd | ||||
Ŝtataneco | Rusia Imperio vd | ||||
Alma mater | Imperia Sankt-Peterburga Universitato vd | ||||
Subskribo | |||||
Memorigilo | |||||
Familio | |||||
Patro | Vasyl Panasovych Gogol-Yanovsky (en) vd | ||||
Patrino | Mariia Hohol (en) vd | ||||
Edz(in)o | – | ||||
Profesio | |||||
Alia nomo | В. Алов • П. Глечик • Н. Г. • ОООО • Г. Янов • N. N. • *** vd | ||||
Okupo | dramaturgo poeto prozisto publikigisto instruisto historiisto literaturkritikisto verkisto vd | ||||
Laborkampo | Prozo, beletro kaj literatura kritiko vd | ||||
Aktiva dum | 1827–1852 vd | ||||
Verkado | |||||
Verkoj | Dead Souls ❦ La Revizoro ❦ Marriage ❦ Taras Bulba vd | ||||
Sukcesis kiel | verkisto | ||||
Reprezentaj verkoj |
| ||||
| |||||
| |||||
vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Li devenis el malriĉa ukraina nobela familio. Lia patro Vasil Hohol (1777-1825) verkis ukrainlingve teatrajn skeĉojn kaj poemojn. Gogol travivis sian infanaĝon en nobela bieno Vasilievka, gimnaziojn li vizitadis en Poltavo kaj Niĵino. En 1828 li transloĝiĝis al Peterburgo. Post nesukcesaj literaturaj komencoj li vojaĝis tra Germanio, post la reveno li vane klopodis fariĝi aktoro, sed li sukcesis kiel ŝtata oficisto. Kiam li fariĝis fama verkisto, li instruis en knabina patriotisma instituto kaj kiel helpa profesoro de historio en Peterburga universistato. En 1831 li konatiĝis kun Puŝkin.
Lia komedio La Revizoro estis inter la unuaj libroj tradukitaj de Zamenhof en Esperanton.
En 2009 okaze de la ducentjariĝo de lia nasko, okazis polemiko kaj en Rusio kaj en Ukrainio, ĉar ĉefe naciismaj sektoroj profitis, ke Gogol devenis el ukraina origino kaj verkis en la rusa por respektive defendi lian rusecon aŭ lian ukrainecon. Dmitrij Cibulevskij pri tio skribis en Monato: Sendube Gogol reprezentas kaj la rusan, kaj la ukrainan literaturojn. Lia genio sufiĉis por en ambaŭ okazoj fariĝi vere elstara kaj neimitebla.[1]
Verkaro
redakti- Vesperoj sur novalo proksime de Dikanka (1831)
- Vij (1835)
- Taras Bulba (1835)
- Rakonto, kiel kverelis Ivan Ivanoviĉ kun Ivan Nikiforoviĉ (1835)
- Revizoro (1836)
- La nazo (1836) en gazeto Sovremennik
- Edziĝo (1842)
- Шинель, (Palto) (1842)
- Portreto
- Notlibro de frenezulo
- Malvivaj animoj (1835)
En Esperanto aperis
redakti- La Ukraina nokto (tr. K. Boguŝeviĉ, Lingvo Internacia 15/1906, p. 435)
- La frenezulo (originala komedieto en unu akto, tr. Devjatnin)
- Skribaĵoj de frenezulo Arkivigite je 2011-07-21 per la retarkivo Wayback Machine (tr. N. Z. Osjmak, 2003)
- Maja nokto aŭ la dronintino (tr. Romano Frenkel, 1911)
- Malvivaj animoj (tr. Vladimir Vyĉegĵanin, Sezonoj, 2001), 32-a volumo de la prestiĝas serio Oriento-Okcidento, 224 paĝoj,
- La mateno de aferisto (tr. A. Arumov. 1911)
- Portreto (tr. Andreo Fiŝer. 1911)
- La revizoro (tr. L.Zamenhof, 1907)
- Taraso Bulbo (tr. de Paŭlo Moĵajev, XII ĉapitro aperis en La Kancerkliniko, 2006, n-ro 120)
Citaĵoj
redakti
|
Galerio
redaktiReferencoj
redakti- ↑ Monato, internacia magazino sendependa, numero 2003/03, paĝo 17: Ukrainaj kantoj kaj peterburgaj groteskoj verkita de Dmitrij CIBULEVSKIJ.
Vidu ankaŭ
redaktiEksteraj ligiloj
redakti- Kinoversio de La Revizoro (1952) kun Esperantaj subktestoj[rompita ligilo]
- (Malvivaj animoj)[rompita ligilo]
- (Nokto ĉe la villo) Arkivigite je 2009-12-15 per la retarkivo Wayback Machine
- (Palto)[rompita ligilo]
- (Revizoro)