José María de Pereda
José María de PEREDA y Sánchez Porrúa (Polanco, 6a de Februaro 1833 - Santandero, 1a de Marto 1906) estis hispana romanisto de la realisma periodo, aŭtoro de famaj ĝenrismaj romanoj. Li estis ankaŭ politikisto, aliĝinta al la karlismo. Lia plej konataj verkoj estas Peñas arriba, De tal palo tal astilla, La puchera kaj, precipe, Sotileza, kiuj havigis al li grandan famon, kio rezultis en la fakto, ke en 1872 li estis nomumita membro de la Real Academia Española.
| José María de Pereda | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Naskiĝo | 6-an de februaro 1833 en Santandero | ||||
| Morto | 1-an de marto 1906 (73-jaraĝa) en Santandero | ||||
| Lingvoj | hispana vd | ||||
| Ŝtataneco | Hispanio  vd
| ||||
| Familio | |||||
| Infanoj | sen valoro vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | ĵurnalisto politikisto verkisto romanisto vd
| ||||
| Verkado | |||||
| Verkoj | El sabor de la tierruca ❦ Tipos y paisajes ❦ Al primer vuelo vd | ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Li ne estis diligenta studento kaj komencis sian karieron kombinante beletron kun ĵurnalismo, inter Santandero kaj Madrido. En 1871 Pereda estis elektita deputito el la distrikto Cabuérniga kaj en la karlisma partio. Tio ebligis amikecon kun verkistoj de tute apartaj ideologio, kiel Galdós kaj Leopoldo Alas «Clarín».
En la 1870-aj jaroj lia verkaro transiris el ĝenrismaj rakontoj al pli ambiciaj romanoj. En ili la centra temo estas la elstarigo kaj idealigo de la kutimoj de la ruraj areoj kontraŭ la vivo de urboj. Liaj plej famaj verkoj estas Sotileza (1885), en kiu li portretis la vivmanieron de fiŝkaptistoj, kaj Peñas arriba (1895), pri la loĝantoj de montaroj.
En 1893 lia plej aĝa filo, Juan Manuel, memmortigis sin, kio kondukis la verkiston al forta deprimo kaj preskaŭ abandono de la literaturo.
Verkoj
redakti
- Al primer vuelo: idilio vulgar. Barcelona, Imp. Henrich y Cía. en Comandita, 1891, 2 vol.
- Baños del sardinero. Santander, Tantín, 1995.
- Blasones y talegas, Madrid, Imp. Biblioteca Patria, 189-?
- Buena gloria. Santander, Gobierno de Cantabria, Secretaría General, Servicio de Publicaciones, 1984.
- El buey suelto... Cuadros edificantes de la vida de un solterón, de J. M. de Pereda, Madrid, Imprenta y Fundición de Manuel Tello, 1878.
- De tal palo tal astilla, Madrid, Imp. y Fundición de Manuel Tello, 1880.
- Don Gonzalo González de la Gonzalera, Madrid, Suárez, 1878.
- Un joven distinguido y otros tipos trashumantes. Eldono de Carmen Bravo-Villasante, Madrid, Montena, 1988, (El carnaval de las letras, 9).
- Leva y otros cuentos. Eldono de Laureano Bonet, Madrid, Alianza Editorial, 1970,
- La Montálvez, Madrid, Imprenta y Fund. de Tello, 1888.
- Nubes de estío, Madrid, Imprenta y Fundición de Manuel Tello, 1891, (Obras completas de José María de Pereda, 14).
- Pedro Sánchez, Madrid, Imprenta y Fundición de M. Tello, 1883.
- Pachín González, Madrid, Viuda e Hijos de Tello, 1896.
- Peñas arriba, Madrid, Tip. Viuda e Hijos de Tello, 1895.
- Para ser un buen arriero, Madrid, Rodríguez Serra, 1900, (Biblioteca Mignon, 11).
- La puchera, Madrid,, Imprenta y Fundición de Manuel Tello, 1889, (Obras completas de José María de Pereda, 11).
- El sabor de la tierruca. Copias del natural. Barcelona, Biblioteca Artes y Letras, 1882.
- Sotileza: Madrid, Imp. y Fundición de Manuel Tello, 1885.
- Tipos trashumantes. Croquis a pluma. Santander. Imprenta y litografía de J. M. Martínez. 1877.