Kvadrata kahelaro
En geometrio, la kvadrata kahelaro estas regula kahelaro de la eŭklida ebeno. En la kahelaro estas kvar kvadratoj ĉirkaŭ ĉiu vertico. Ĝia simbolo de Schläfli estas {4,4}.
| Kvadrata kahelaro | |
| |
| |
| Vertica figuro | 4.4.4.4 |
| Bildo de vertico | 
|
| Simbolo de Wythoff | 4 | 2 4 |
| Simbolo de Schläfli | {4,4} |
| Figuro de Coxeter-Dynkin |     
|
| Simbolo de Bowers | Squat |
| Geometria simetria grupo | p4m |
| Duala | Mem-duala |
| Bildo de duala |
|
La ena angulo de kvadrato estas 90 gradoj, tiel kvar kvadratoj je punkto havas plenan angulon de 360 gradoj. Kvadrato kahelaro estas unu el tri regulaj kahelaroj de la eŭklida ebeno. La aliaj du estas la regula seslatera kahelaro kaj la regula triangula kahelaro.
Unuformaj kolorigoj
redakti
Estas 9 diversaj unuformaj kolorigoj de regula kvadrata kahelaro. La koloroj estu priskribataj per ciferoj 1, 2, 3, 4. Tiam en la 9 variantoj de la kolorigoj, la 4 kvadratoj ĉirkaŭ ĉiu vertico havas kolorojn 1111, 1112(i), 1112(ii), 1122, 1123(i), 1123(ii), 1212, 1213, 1234. En okazoj (i) estas simpla reflekta simetrio, en okazoj (ii) estas glita reflekta simetrio.
Vico de rilatantaj pluredroj kaj kahelaroj
redaktiLa kvadrata kahelaro estas ero de vico de regulaj pluredroj kaj regulaj kahelaroj de la eŭklida kaj hiperbola ebenoj kun verticaj figuroj (4n).
 Kubo (43) |
Kvadrata kahelaro (44) |
 Ordo-5 kvadrata kahelaro (45) |
Ordo-6 kvadrata kahelaro (46) |
Kahelaroj konstruitaj surbaze
redaktiEstas 8 unuformaj kahelaroj kiu povas esti konstruitaj surbaze de la regula seslatera kahelaro (aŭ ĝia duala triangula kahelaro), inkluzive la seslateran kahelaron mem.
El la 8 formoj nur 3 estas topologie diversaj - la kvadrata kahelaro, senpintigita kvadrata kahelaro kaj riproĉa kvadrata kahelaro.
En la bildoj la edroj bazitaj je la originalaj edroj estas kolorigita kiel ruĝaj, bazitaj je la la originalaj lateroj estas bluaj, bazitaj je la originalaj verticoj estas flavaj.
| Kahelaro | Operacio aplikita | Simbolo de Schläfli | Simbolo de Wythoff | Vertica konfiguro | Bildo |
|---|---|---|---|---|---|
| Kvadrata kahelaro | La originala formo | t0{4,4} | 4 | 2 4 | 44 |
|
| Senpintigita kvadrata kahelaro | Tranĉo | t0,1{4,4} | 2 4 | 4 | 4.8.8 | 
|
| Kvadrata kahelaro | Rektigo | t1{4,4} | 2 | 4 4 | (4.4)2 | 
|
| Senpintigita kvadrata kahelaro | Dutranĉo | t1,2{4,4} | 2 4 | 4 | 4.8.8 | 
|
| Kvadrata kahelaro | Dualigo | t2{4,4} | 4 | 2 4 | 44 | 
|
| Kvadrata kahelaro | Laterotranĉo | t0,2{4,4} | 4 4 | 2 | 4.4.4.4 | 
|
| Senpintigita kvadrata kahelaro | Entutotranĉo aŭ lateroverticotranĉo | t0,1,2{4,4} | 2 4 4 | | 4.8.8 | 
|
| Riproĉa kvadrata kahelaro | Riproĉigo | s{4,4} | | 2 4 4 | 3.3.4.3.4 | 
|
Uzoj
redakti
- La kvadrata kahelaro uzatas multe uzata en konstruado por kovri murojn per kaheloj. Fakte, de ĉi tie venis la termino kahelaro en geometrion.
- Ŝakluda tabulo havas kvadratan kahelaron kun unuforma kolorigo 1212. Ankaŭ multaj aliaj tabulludoj uzas similojn tabulojn, iam kun unuforma kolorigo 1111 (ĉiuj edroj estas de la sama koloro).
Vidu ankaŭ
redakti
- Kahelaro de 2-dimensia ebeno
- Listo de unuformaj ebenaj kahelaroj
- Listo de unuformaj ebenaj kahelaroj
- Listo de regulaj hiperpluredroj
- Kvadrata krado
- Plurkvadrato - subaro de kvadratoj el la kvadrata kahelaro
Referencoj
redakti- Branko Grünbaum, Shephard G. C.. (1987) Tilings and Patterns - Kahelaroj kaj ŝablonoj. Novjorko: W. H. Freeman. ISBN 0-716-71193-1. (Ĉapitro 2.1: Regulaj kaj unuformaj kahelaroj, p. 58-65)
- Robert Williams, La geometria fundamento de natura strukturo: Fonta libro de dizajno, Novjorko, Dovero, 1979, p36.