Lingvo Internacia (gazeto)
|
Por samtitola artikolo vidu la paĝon Lingvo Internacia. |
Lingvo Internacia, « centra organo de la esperantistoj », estis la plej grava internacia monata, de 1905 ĝis 1906 duonmonata, gazeto el la frua epoko de Esperanto. Ĝi aperis inter 1895 kaj 1914. La lasta kajero de 1914 tamen aperis en 1920, pro la milito.
La formatoj estis 22×15, 25×20 kaj 21×13 cm. Laŭ la Katalogo de la Esperanto-Gazetaro de Paul Tarnow (1934) aperis entute 252 kajeroj.
Historio
redaktiPost la ĉeso de La Esperantisto, la sveda esperantisto Valdemar Langlet, tiam universitata studento, dum vizito ĉe Vladimir Gernet en Odeso (tiuepoke en Rusio) je la somerfino de 1895 interkonsentis kun li, ke ili solvu la urĝan problemon de Esperanto-gazeto tiel, ke nova gazeto, Lingvo Internacia estos eldonata de la Klubo Esperantista en Upsalo, Svedio, kun Gernet kiel precipa redaktoro kaj financa direktoro. La prova numero aperis en 1895, kaj de 1896 ĝi aperis kiel 16-paĝa monata organo.
Rusa kaj sveda preso
redaktiĜi iĝis multe grava internacia monata gazeto en la frua esperanta epoko. Sub la direktorado de Gernet prizorgis en Upsalo – helpata de Langlet – la redaktadon, kaj administradon Langlet kaj Paul Nylén, K. I. Holm, Alfred Sandborg kaj aliaj.[1]
Ĉiuj presprovaĵoj estis sendataj al Odeso, kio kaŭzis tempoperdojn kaj malfruiĝojn. De aŭtuno 1897 post kelke da malfruiĝoj Paul Nylén, tiama vicprezidanto de la Upsala Klubo prenis sur sin petite de Gernet, la redaktadon kaj prizorgis ĝin ĝis fino de 1898. Dum la komenco de 1899 Lingvo Internacia ne aperis pro manko de mono. Tiam Hj. Bäckström en sveda Luleå proponis sian helpon kiel eldonisto kaj administranto, pro kio Lingvo Internacia aperis dum la dua duonjaro de 1899 per po du 8-paĝaj numeroj en ĉiu monato, ankoraŭ presata en Upsalo kaj redaktita de Nylén.
Hungara preso
redakti
Komence de 1900 la presadon kaj dissendadon prenis sur sin la presisto Paŭlo Lengyel en hungara Szekszárd, nova vigla kaj energia Esperantisto. Nylén restis redaktoro dum tiu jaro kaj dum granda parto de la sekvinta, sed en septembro tute lasis la redaktorecon, kiun heredis post kelktempa redaktora ofico de Lengyel Paul Fruictier en Parizo.
En septembro 1904 Lingvo Internacia kune kun Lengyel transmigris ankaŭ al Parizo. Tie ĝi estis redaktata de Théophile Cart ekde 1907.
La gazeto ĉesis aperi en 1914. Pro la milito, la lasta kajero aperis nur en 1920.
Redaktoroj
redakti- Vladimir Gernet, 1895–1897
- Paul Nylén, 1897–1901
- Pál Lengyel, 1901–1907
- Théophile Cart, 1907–1914?, 1920?
Bibliografio
redakti- Paul Nylén: “Lingvo Internacia” en Enciklopedio de Esperanto, 1934
- (Nylén estis redaktoro de la gazeto 1897–1901)
Referencoj
redakti- Ĉi tiu artikolo baziĝas (parte aŭ tute) sur la artikolo Lingvo Internacia el la Enciklopedio de Esperanto.
- ↑ Ĉi tiu artikolo baziĝas (parte aŭ tute) sur la artikolo Svedujo el la Enciklopedio de Esperanto.
Vidu ankaŭ
redaktiEksteraj ligiloj
redakti
- Jarkolektoj de Lingvo Internacia en la Kolekto por Planlingvoj kaj Esperanto-Muzeo
- Fasko de literaturaj recenzoj el Lingvo Internacia en la retejo OLE
- Kelkaj artikoloj de Lingvo Internacia en EBEA – serĉu je "lingvo internacia" en la kampo "Fonto"
- Katalogo de Heredaĵbiblioteko Hendrik Conscience